uznawcy, dowcipów sędziemu, Pójdź, rozkazaniem jego przymuszony, Oddaj twe, wierszu, i moje pokłony. Żebyś nie zbłądził, chociaż nie za morze Idziesz, o jego tak się pytaj dworze: Kiedy w Warszawę wnidziesz od Krakowa I pański miniesz pałac Ujazdowa, Naprzód z zwyciężną potkasz się kaplicą I carów jętych pamiętną tablicą; Potem masz w prawo królewskie ogrody I pałac, wiślne patrzący na wody, Groty i loggie, stajnie i sieciarnie, I co królewski dwór uciech ogarnie. Nic tu nie wstępuj, ma król swoje sprawy I poważniejsze niż wiersze zabawy: Jako uśmierzać Chmielnickiego bunty,
Szwedzkie w przyjaźni zatrzymywać Zunty, Co z Moskwą czynić
uznawcy, dowcipów sędziemu, Pójdź, rozkazaniem jego przymuszony, Oddaj twe, wierszu, i moje pokłony. Żebyś nie zbłądził, chociaż nie za morze Idziesz, o jego tak się pytaj dworze: Kiedy w Warszawę wnidziesz od Krakowa I pański miniesz pałac Ujazdowa, Naprzód z zwyciężną potkasz się kaplicą I carów jętych pamiętną tablicą; Potem masz w prawo królewskie ogrody I pałac, wiślne patrzący na wody, Groty i loggie, stajnie i sieciarnie, I co królewski dwór uciech ogarnie. Nic tu nie wstępuj, ma król swoje sprawy I poważniejsze niż wiersze zabawy: Jako uśmierzać Chmielnickiego bunty,
Szwedzkie w przyjaźni zatrzymywać Zunty, Co z Moskwą czynić
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 73
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
którejby rękojeść Tablice Mierniczej dychtownie, a wolno chodzić mogła. Między W, i I, ma jeszcze mieć komórkę wyciętą na perpendykuł tak głęboko, żeby się kamieniem Moskiewskim, albo rogiem zakrywać mógł. Za perpendykułem niech będzie linia, na której perpendykuł wiszący, powinien Pachołka prosto stanowić, aby na bok nie uchodżył z Tablicą Mierniczą, gdy go do niej Geometra zażyje. Aby takowy Pachołek mógł długo służyć, nie wbijać go w ziemię obuchem: ale mu inszym kołkiem gotować dziurę w ziemi, w którejby samymi rękami mógł się stanowić bez pobijania. Nauka IX. O Tarczy. Figura 1. Tabl: 4. przy Karcie 9.
ktoreyby rękoieść Tablice Mierniczey dychtownie, á wolno chodźić mogłá. Między W, y Y, ma ieszcze mieć komorkę wyćiętą ná perpendykuł ták głęboko, żeby się kámięniem Moskiewskim, álbo rogiem zákrywáć mogł. Zá perpendykułem niech będżie liniia, ná ktorey perpendykuł wiszący, powinien Páchołká prosto stánowić, áby ná bok nie vchodżił z Tablicą Mierniczą, gdy go do niey Geometrá záżyie. Aby tákowy Páchołek mogł długo służyć, nie wbiiáć go w żięmię obuchem: ále mu inszym kołkiem gotowáć dźiurę w źiemi, w ktoreyby sámymi rękámi mogł się stánowić bez pobiiánia. NAVKA IX. O Tarczy. Figurá 1. Tabl: 4. przy Kárćie 9.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
9. Przystawiwszy linią z Celami do linii mb, niech kręci tablicę póki nie obaczy M. A zdjąwszy linią celową, i arkusz odlepiwszy, niech punkt b, na papierze naznaczony zatknie na igiełkę M. już go nie przylepiając.) (10. Przystawiwszy linią Celową do linii bm, niech ją poty kręci z tablicą póki nie goląda tarcze na pierwszym terminie M.) (KsI. Przycisnąwszy kartę, aby się nic od położenia swego nie umykała, przez linią z Celai przystawioną do b, niech upatrzy termin niedostępny N. i podle linii z Celami, niech zrysuje na karcie linią bn, przecinającą pierwszą mn, na n, i
9. Przystáwiwszy liniią z Celámi do linii mb, niech kręći tablicę poki nie obaczy M. A zdiąwszy liniią celową, y árkusz odlepiwszy, niech punkt b, ná pápierze náznáczony zátknie ná igiełkę M. iuż go nie przylepiáiąc.) (10. Przystáwiwszy liniią Celową do linii bm, niech ią poty kręći z tablicą poki nie goląda tarcze ná pierwszym terminie M.) (XI. Przyćisnąwszy kártę, áby się nic od położęnia swego nie vmykáłá, przez liniią z Celái przystáwioną do b, niech vpátrzy termin niedostępny N. y podle linii z Celámi, niech zrysuie ná kárćie liniią bn, przećináiącą pierwszą mn, ná n, y
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 15
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Q. 6.Zdejmij kartę przylepioną woskiem z Tablice Mierniczej, i przebiwszy subtelną dziureczkę w punkcie Q (wterminie odległości zrysowanej OQ) zatkniej kartę tą dżyurką na szpilkę we srzodku Tablicy Mierniczej stojącą, i tę kartę utwierdz woskiem na Tablicy. Potym przystawiwszy linią celową do linii QO, kręć ją wespół z Tablicą i z kartą; póki od Q, przez O, nie dojźrzysz Tarcze stojącej na ziemi w punkcie O. Dojźrzawszy zaś tarcze O, i przez to jej obaczenie z punktu Q, ustawiwszy linią QO, na karcie (nad linią QO, pomyślną na ziemi) tak jakoś ją zrysował na tejże karcie z
Q. 6.Zdeymiy kártę przylepioną woskiem z Tablice Mierniczey, y przebiwszy subtelną dźiureczkę w punktćie Q (wterminie odległośći zrysowáney OQ) zátkniey kártę tą dżiurką na szpilkę we srzodku Tablicy Mierniczey stoiącą, y tę kártę vtwierdz woskiem ná Tablicy. Potym przystáwiwszy liniią celową do linii QO, kręć ią wespoł z Tablicą y z kártą; poki od Q, przez O, nie doyżrzysz Tarcze stoiącey ná żięmi w punkćie O. Doyżrzawszy záś tarcze O, y przez to iey obaczenie z punktu Q, vstáwiwszy liniią QO, ná kárćie (nád liniią QO, pomyślną ná żiemi) ták iákoś ią zrysował ná teyże kárćie z
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 20
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
abo tysięcy łokci: te miary w częściach, przenoś na kartę, nie z boku skali, ale z samej skali, na 1000, części wydzielonej. 5.Z tej Nauki doznasz, jako Tablica Miernicza przechodzi wszytkie insze Instrumenta, z których żadnym nie podobna tak doskonale dość miary odległości niedostępnej, i niewidzianej, jako Tablicą Mierniczą. Ta bowiem rysuje zaraz na miejscu, figury na karcie, podobne figurom pomyślnym na ziemi, daleko doskonalej, niżeli Planimetra, i samo Pantometrum z igiełką magnesową. Sprobuj: doznasz. Nauka XVII. Nowy sposób mierzenia odległości niedostępnej (DB) by dobrze o połmile, i dalej, bez wszelkiego Instrumentu zwyczajnego Geometrom
ábo tyśięcy łokći: te miáry w częśćiách, przenoś ná kártę, nie z boku skáli, ale z samey skali, ná 1000, częśći wydźieloney. 5.Z tey Náuki doznasz, iako Tablicá Miernicza przechodźi wszytkie insze Instrumentá, z ktorych żadnym nie podobna ták doskonále dość miáry odległośći niedostępney, y niewidźiáney, iáko Tablicą Mierniczą. Tá bowiem rysuie záraz ná mieyscu, figury ná kárćie, podobne figurom pomyślnym ná źiemi, dáleko doskonáley, niżeli Planimetra, y sámo Pántometrum z igiełką mágnesową. Sprobuy: doznasz. NAVKA XVII. Nowy sposob mierzenia odległośći niedostępney (DB) by dobrze o połmile, y dáley, bez wszelkiego Instrumentu zwyczáynego Geometrom
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 21
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
tablicę, upatrz koniec szerokości wody pod brzegiem przeciwnym D: a podle linii z Celami, zrysuj linią Md, przecinającą linią pd na d. Toż gdy na brzegu skali przemierzysz pd: będzie wiadoma włokciach szerokość wody PD, z jednej stacyj na brzegu. Nauka XXI. Odległość niedostępną (B od M) przemierzać Tablicą Mierniczą, gdy na niej co wysokiego stoi, ze dwóch stacyj (M, N,) na ziemi wprost obranych. Od M, ku B, w prostej linii, obierz dalszą, abo bliższą jako w figurze, stacją N; słusznie odległą według wielkości odległości MB, i przemierz tę odległość stacyj M, N
tablicę, vpátrz koniec szerokośći wody pod brzegiem przećiwnym D: á podle linii z Celámi, zrysuy liniią Md, przećináiącą liniią pd ná d. Toż gdy ná brzegu skáli przemierzysz pd: będźie wiádoma włokćiách szerokość wody PD, z iedney stácyi ná brzegu. NAVKA XXI. Odległość niedostępną (B od M) przemierzáć Tablicą Mierniczą, gdy ná niey co wysokiego stoi, ze dwoch stácyy (M, N,) ná źiemi wprost obránych. Od M, ku B, w prostey linii, obierz dálszą, ábo bliższą iáko w figurze, stácyą N; słusznie odległą według wielkośći odległośći MB, y przemierz tę odległość stácyy M, N
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 25
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przemierz tę odległość stacyj M, N, po prostu, ale z pilnością po sznurze według Nauki 12 tej Zabawy. 2. 2. Zatknij karę papieru na igiełkę średnią Tablice Mierniczej, zrysowawszy na niej anguł krzyżowy cMb, i przylep ją woskiem do Tablice jakożkolwiek. 3. Ustaw linią cM zrysowaną na karcie wespół z tablicą do perpendykułu: i przez linią z celami przystawioną do Igiełki M, upatrz wysokość E, a na karcie przy niej, zrysuj linią Me.
4. Przenieś Tablicę na drugą stacją N, i odlepiwszy kartę od niej, przestaw z boku skali na linią Mb tyle części, wiele odliczył łokci między stacjami M, N
przemierz tę odległość stácyy M, N, po prostu, ále z pilnośćią po sznurze według Náuki 12 tey Zábáwy. 2. 2. Zátkniy kárę pápieru ná igiełkę srzednią Tablice Mierniczey, zrysowawszy ná niey ánguł krzyzowy cMb, y przylep ią woskiem do Tablice iákożkolwiek. 3. Vstaw liniią cM zrysowáną ná kárćie wespoł z tablicą do perpendykułu: y przez liniią z celámi przystáwioną do Igiełki M, vpátrz wysokosć E, á ná kárćie przy niey, zrysuy liniią Me.
4. Przenieś Tablicę ná drugą stácyą N, y odlepiwszy kártę od niey, przestaw z boku skáli ná liniią Mb tyle częśći, wiele odliczył łokći między stácyámi M, N
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 25
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
MB. W tenże sposób przemierzywszy et, zmierzysz i wysokość EB. DEMONSTRACJA. TRianguł meN, jest równokątny triangułowi MEN, i trianguł Net, triangułowi NEB. Zaczym proporcjonalne ściany mają mN, MN: i Nt, NB. Zaczym i cała mt, jest proporcjonalną całej MB. Drugi Sposób. Mierzenia Odległości niedostępnej Tablicą Mierniczą ze dwóch stacyj na ziemi uczynionych, kiedy na terminie odległym stoi co wysokiego. NIech będzie odległość niedostępna DB, i na B, wysokość BE. i niech będzie potrzeba zmierzać DB. Obrawszy dwie stacje na D, i na M, słusznie odległe, na jednejże linii odległości DB, i przemierzywszy po prostu DM
MB. W tenże sposob przemierzywszy et, zmierzysz y wysokość EB. DEMONSTRACYA. TRyánguł meN, iest rownokątny tryángułoẃi MEN, y tryánguł Net, tryángułowi NEB. Záczym proporcyonálne śćiány máią mN, MN: y Nt, NB. Záczym y cáła mt, iest proporcyonálną cáłey MB. Drugi Sposob. Mierzenia Odległośći niedostępney Tablicą Mierniczą ze dwoch stácyy ná źięmi vczynionych, kiedy ná terminie odległym stoi co wysokiego. NIech będźie odległość niedostępna DB, y ná B, wysokosć BE. y niech będźie potrzebá zmierzáć DB. Obrawszy dwie stácye ná D, y ná M, słusznie odległe, ná iedneyże linii odległośći DB, y przemierzywszy po prostu DM
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 26
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, różnica części odciętych na dwóch stacjach D, i M, 25. naprzykład, do DM różnice stacyj D, i M, łokci 60. tak E, T, liczba większa części odciętych, na stacyj M, 75; do DB, 184 łokci. Nauka XXII. Niedostępną Odległość (DB) przemierzać Tablicą Mierniczą, z wiadomej wysokości DR. WIadomą wysoość DR obejmij w cyrkiel na boku skali zrysowanej na linii celowej, i postaw na ścianie RS, Tablice Mierniczej, od R ku S.(niech będzie RV.) Potym przez V, zrysuj nieznaczną Ub wbrid, równoodległą samej RP. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
A
, roźnicá częśći odćiętych ná dwoch stácyách D, y M, 25. náprzykład, do DM roźnice stácyy D, y M, łokći 60. ták E, T, liczbá większa częśći odćiętych, ná stácyi M, 75; do DB, 184 łokći. NAVKA XXII. Niedostępną Odległość (DB) przemierzáć Tablicą Mierniczą, z wiádomey wysokośći DR. WIádomą wysoość DR obeymiy w cyrkiel ná boku skáli zrysowáney ná linii celowey, y postaw ná śćiánie RS, Tablice Mierniczey, od R ku S.(niech będźie RV.) Potym przez V, zrysuy nieznáczną Vb wbrid, rownoodległą sámey RP. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
A
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 27
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
tysiąc części, i znalazłszy liczbę cząstek. Uczyń: Jako Pb 500 naprzykład do PR 1000 całej ściany Tablice: tak RD 40 naprzykład łokci, do czwartego; wynidzie odległość DB, łokci 80. Dla równokątnych triangułów bPR, i RDB. według Nauki 13. Nauka XXIII. Odległość niedostępną (BD) zmierzać Tablicą Mierniczą że dwóch stacyj (T, i C,) na wysokości (BT) obranych. PRzemierz odległość dwóch stacyj, T, i C, (okien naprzykład wcudynku, abo na wieży:) i zrysowawszy na karcie linią qp, zatknij ją srzodkiem na igiełkę średnią, i przylep do Tablice woskiem jakożkolwiek.
tyśiąc częśći, y ználaszszy liczbę cząstek. Vczyń: Iáko Pb 500 náprzykład do PR 1000 cáłey śćiány Tablice: ták RD 40 náprzykład łokći, do czwartego; wynidżie odległość DB, łokći 80. Dla rownokątnych tryángułow bPR, y RDB. według Náuki 13. NAVKA XXIII. Odległość niedostępną (BD) zmierzáć Tablicą Mierniczą że dwoch stácyy (T, y C,) ná wysokośći (BT) obránych. PRzemierz odległość dwoch stácyy, T, y C, (okien náprzykład wcudynku, ábo ná wieży:) y zrysowawszy ná kárćie liniią qp, zátkniy ią srzodkiem ná igiełkę srzednią, y przylep do Tablice woskiem iákożkolwiek.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 28
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
