/ bankietach i biesiadach gdzie Goście dobrej myśli bywając takie często zbytki w jedzeniu i piciu popełniają/ że groza o tym mówić/ nie rzkąc na to patrzyć. Luc. 21. V. 35.
Dałby to Bóg! i życzyłbym sobie tego/ kiedybyśmy/ by rzecz można/ złotymi na tablicy serca naszego napisali literami one słowa Zbawicielowe: Strzeżcie się/ by snadź nie były obciążone serca wasze obżarstwem i pijaństwem/ i nagleby na was przyszedł ten dzień (sądny) Abowiem jako sidło przypadnie na wszystkie/ którzy mieszkają na obliczu wszystkiej ziemie.
Co gdyby każdy pobożny Krześcianin rozważał: bez chybyby się w trzeźwości
/ bánkietách y bieśiádách gdźie Gośćie dobrey myśli bywájąc tákie często zbytki w jedzeniu y pićiu popełniáją/ że grozá o tym mowić/ nie rzkąc ná to pátrzyć. Luc. 21. V. 35.
Dałby to Bog! y życzyłbym sobie tego/ kiedybysmy/ by rzecz można/ złotymi ná tablicy sercá nászego nápisáli literámi one słowá Zbáwićielowe: Strzeżćie śię/ by snadź nie były obćiążone sercá wásze obżárstwem y pijáństwem/ y nagleby ná was przyszedł ten dźień (sądny) Abowiem jáko śidło przypádnie ná wszystkie/ ktorzy mieszkáją ná obliczu wszystkiey źiemie.
Co gdyby kożdy pobożny Krześćiánin rozważał: bez chybyby śię w trzeźwośći
Skrót tekstu: GdacKon
Strona: 42.
Tytuł:
Dyszkursu o pijaństwie kontynuacja
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
cyrkułami Nieba i ziemi, z ich osią i choryzontem się schodziły. Czego żebyś dokazał, tak sobie postąp. I. Weś którążkolwiek sferę, i postaw najakiej płaszczyznie naprzykład stole. II. Elewacją poli albo osi czyli to Ziemnej czyli Niebieskiej jaka jest tego miejsca, któremu akomodujesz sferę, obacz w tablicy niżei położonej. Liczbę znalezioną tej elewacyj na cyrkule południowym uniwersalnym, zacząwszy od polum północego odrachuj przez gradusy wyznaczone na tymże cyrkule. I podnieś oś Niebieską nad cyrkuł choryzontalny według tej liczby. III. Wynaleś linią południową, miejsca tego, do którego rektyfikujesz sferę, i na tej linii tak ją ustaw, ażeby cyrkuł
cyrkułami Nieba y ziemi, z ich osią y choryzontem się zchodziły. Czego żebyś dokazał, ták sobie postąp. I. Weś ktorążkolwiek sferę, y postaw náiákiey płaszczyznie náprzykład stole. II. Elewacyą poli álbo osi czyli to Ziemney czyli Niebieskiey iáká iest tego mieyscá, ktoremu akkommoduiesz sferę, obacz w tablicy niżei położoney. Liczbę znalezioną tey elewacyi ná cyrkule południowym uniwersalnym, zacząwszy od polum pułnocnego odrachuy przez gradusy wyznaczone ná tymże cyrkule. I podnieś oś Niebieską nád cyrkuł choryzontalny według tey liczby. III. Wynáleś linią południową, mieysca tego, do ktorego rektyfikuiesz sferę, y ná tey linii ták ią ustaw, áżeby cyrkuł
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
utryturowane, to jest wygładzone. A potym wypolerowane. Co jest własna szlufierzom. Atoli tych Mechanicznych sposobów opisowania sami Matematycy powaźni się nie wstydzą. Jako Zahn. De Schalcz. Reita. Wolf. etc.
Tak wyrownanej i jak tylko być może polerownej tafli szklanej terminacja, w ten sposób się dzieje. 1mo. Na tablicy gładkiej bibułą lub papierem przykrytej i kretą potrzęśnionej należy blaszkę z kontryfału bitą według wymiaru szklanej tafli rozciągnąc, i wygładzić. 2do. Merkuriuszu na nią nalać, i zajęczą stopą lub innym instrumentem po całej go blaszce rozpędzić. Aby jednostainie cała blaszka w się wpiła Merkuriusz. 3tio. Takąż drugą blaszkę z kontryfału na
utryturowane, to iest wygładzone. A potym wypolerowane. Co iest własna szlufierzom. Atoli tych Mechanicznych sposobow opisowania sami Matematycy powaźni się nie wstydzą. Jáko Zahn. De Schalcz. Rheita. Wolff. etc.
Ták wyrownaney y iák tylko być może polerowney tafli szklaney terminacya, w ten sposob się dzieie. 1mo. Ná tablicy gładkiey bibułą lub papierem przykrytey y kretą potrzęśnioney należy blaszkę z kontryfału bitą według wymiaru szklaney tafli rozciągnąc, y wygładzić. 2do. Merkuryuszu ná nię nalać, y zaięczą stopą lub innym instrumentem po całey go blaszce rozpędzić. Aby iednostainie cała blaszka w się wpiła Merkuryusz. 3tio. Tákąż drugą blaszkę z kontryfału ná
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: X4v
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
microscopium w ten sposób. Na tablicę choryzontalnie ku promieniom słonecznym wystawioną, posypawszy plewy, ziarka, ułomki słomy etc. nalej czystej wody. Weś perspektywę, i tak się z nią odsuń, aby się widzieć dała tablica. Obaczysz jak jeziora i morze, góry, i skały etc. Toż samo sięwyda na tablicy wysrebrzonej i zębem wypolerowanej, drobnych według upodobania bagatel po niej posypawszy.
XXIII. Trzecie są szkła. Polyedra to jest rznięte w trajnguły, których im więcej liczy szkło, tym bardziej się jedno multyplikuje objectum. Czwarte są Trigona albo troigraniaste, przez które słoneczne przechodząc promienie różne jak w tęczy malują kolory. Dla uweselenia oka
microscopium w ten sposob. Ná tablicę choryzontalnie ku promieniom słonecznym wystáwioną, posypawszy plewy, ziarka, ułomki słomy etc. náley czystey wody. Weś perspektywę, y ták się z nią odsuń, áby się widzieć dałá tablica. Obaczysz iák ieziora y morze, gory, y skáły etc. Toż samo sięwyda ná tablicy wysrebrzoney y zębem wypolerowaney, drobnych według upodobania bagátel po niey posypawszy.
XXIII. Trzecie są szkła. Polyedra to iest rznięte w traynguły, ktorych im więcey liczy szkło, tym bardziey się iedno multyplikuie objectum. Czwarte są Trigona álbo troigraniaste, przez ktore słoneczne przechodząc promienie rożne iák w tęczy maluią kolory. Dla uweselenia oka
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Y4v
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
łaską — bez tego dwojga umrzeć muszę. VOTUM PASTERSKIE
Pierwszy odniósszy zysk za swoję wiarę, Te-ć kwiatki, Wenus, daję na ofiarę. Jaga mi dwakroć gęby pozwoliła, Dalej nic więcej, matka blisko była; Ale jako nas złączysz w jednej parze, Złotorogiego stawię-ć przed ołtarze Wołu, z tym wierszem na tablicy z złota: Tyrsis Wenery sługa do żywota. DO WIATRÓW
Wiatry, moskiewskiej komornicy strony, Śniegowe Eury, mroźne Akwilony! Co w was tchu, co dmy, co ducha i siły, Przez ten niepokój, co wam zawsze miły, Przez rozbój barek i przez morskie wały Proszę, abyście w piersi me wywiały
łaską — bez tego dwojga umrzeć muszę. VOTUM PASTERSKIE
Pierwszy odniósszy zysk za swoję wiarę, Te-ć kwiatki, Wenus, daję na ofiarę. Jaga mi dwakroć gęby pozwoliła, Dalej nic więcej, matka blisko była; Ale jako nas złączysz w jednej parze, Złotorogiego stawię-ć przed ołtarze Wołu, z tym wierszem na tablicy z złota: Tyrsis Wenery sługa do żywota. DO WIATRÓW
Wiatry, moskiewskiej komornicy strony, Śniegowe Eury, mroźne Akwilony! Co w was tchu, co dmy, co ducha i siły, Przez ten niepokój, co wam zawsze miły, Przez rozbój barek i przez morskie wały Proszę, abyście w piersi me wywiały
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 94
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
sposób służy Węgielnicom cienkim: grubych następującymi sposobami probuj, gdyż jedną stroną mogą być dobre, a drugą złe. Węgielnice gotowej. PRzystaw Węgielnicę (której chcesz probować) do Węgielnice z arkusza papieru zrobionej według pierwszego sposobu tej Nauki 2. Jeżeli się ich ściany doskonale zgodzą, będzie prawdżywa ta, której probujesz. NA tablicy równej, zrysuj krzyżowe linie CN, CT, według Nauki 10, 11, 12, 13 albo 14. Zabawy 2. i wstaw między nie, węgielnicę LCS, której chcesz doskonałości doświadczyć. Jeżeli boki Węgielnice doskonale przypadną na obiedwie linie krzyżowe CN, CT, używaj jako prawdziwej. PRZESTROGA. Wielkich Węgielnic na kilka
sposob służy Węgielnicom ćienkim: grubych nástępuiącymi sposobámi probuy, gdyż iędną stroną mogą bydź dobre, á drugą złe. Węgielnice gotowey. PRzystaw Węgielnicę (ktorey chcesz probowáć) do Węgielnice z árkuszá pápieru zrobioney według pierwszego sposobu tey Náuki 2. Jeżeli się ich śćiány doskonále zgodzą, będźie prawdżiwa tá, ktorey probuiesz. NA tablicy rowney, zrysuy krzyźowe liniie CN, CT, według Náuki 10, 11, 12, 13 albo 14. Zábáwy 2. y wstaw między nie, węgielnicę LCS, ktorey chcesz doskonáłośći doswiádczyć. Jeżeli boki Węgielnice doskonále przypádną ná obiedwie liniie krzyżowe CN, CT, vżyway iáko prawdźiwey. PRZESTROGA. Wielkich Węgielnic ná kilká
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 3
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Tabl: 4. przy Karcie 9. o Instrumentach prostych.
Gdyż może stawać abo na lada ławecce, albo stołeczku, abo pieńku, abo też na samym Pachołku mającym przyprawioną na końcu deszczułkę ćwierciowa, jaką jest T, w tej figurze. W której Tablica jest, EDS; perpendykuł Z: CBHL Kwadrat zrysowany na tablicy, i przedzielony równoodległymi dwiema FN, GL, (ty przydaj trzecią, aby CL i BH były podzielone na 4. części, jako w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karcie 9 dla sposobniejszego wymierzania wysokości dłuższych nad odległość mierniczego od spodu wysokości: Igiełka, jest na C: Linia celowa, jest W.
Tabl: 4. przy Kárćie 9. o Instrumentách prostych.
Gdyż może stawáć ábo ná ládá łáwecce, álbo stołeczku, ábo pieńku, ábo też ná sámym Páchołku máiącym przypráwioną ná końcu deszcułkę ćwierćiowa, iáką iest T, w tey figurze. W ktorey Tablicá iest, EDS; perpendykuł S: CBHL Kwádrat zrysowány ná tablicy, y przedżielony rownoodległymi dwiemá FN, GL, (ty przyday trzećią, áby CL y BH były podżielone ná 4. częśći, iáko w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karćie 9 dla sposobnieyszego wymierzánia wysokośći dłuższych nád odległość mierniczego od spodu wysokośći: Igiełká, iest ná C: Liniia celowa, iest W.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przy Karcie 9.
Drugą skalę (której nie ma linia BC w Figurze 2; Tablice 4. przeciwko Karcie 9) służącą do wymierzania Odległości, Wysokości i Głębokości, zrysujesz na tejże linii BC, albo osobno, wtysiąc części rozdzielony, tak długą, jako długa jest ściana GH, Kwadratu GFLH, na Tablicy Mier- niczej, nie mniejsza nie większa, dla snadniejszego wymiaru. według Nauki 100. Zabawy 2. jaką tu masz, i na blasze, w Figurze 3. Tablice 1. przeciwko Karcie 65. PRZESTROGA. Tej oboi skali skrajne długie, będą służyć za linią rozdzieloną na 100. abo 50. części: której
przy Kárćie 9.
Drugą skálę (ktorey nie ma liniia BC w Figurze 2; Tablice 4. przećiwko Kárćie 9) służącą do wymierzánia Odległośći, Wysokośći y Głębokośći, zrysuiesz ná teyże linii BC, álbo osobno, wtyśiąc częśći rozdżielony, ták długą, iáko długa iest śćiáná GH, Kwádratu GFLH, ná Tablicy Mier- niczey, nie mnieysza nie większa, dla snádnieyszego wymiáru. według Náuki 100. Zábáwy 2. iáką tu masz, y ná blásze, w Figurze 3. Tablice 1. przećiwko Karćie 65. PRZESTROGA. Tey oboi skáli skráyne długie, będą służyć zá liniią rozdźieloną ná 100. ábo 50. częśći: ktorey
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
będzie naprzykład 500. Toż uczyń. Jako DS 500. do DC 1000 na Instrumencie: Tak na ziemi MZ 50 łokci, do MN 100 łokci. według Nauki 13. o fundamencie rozmierzania wszelkiej odległości PRZESTROGA 1. Jeżeli skala na 1000 części wydzielona jest krótsza, abo dłuższa niż ściana DC, kwadratu DHBC na Tablicy; przenieś z Tablice na Skalę, nie tylko linią SD, ale i DC: i wyrachowawszy wiele każda zosobna ma części. Uczyń jako SD 600 naprzykład cząstek na krótszej skali, do DC 1200. Tak ZM, 50 do MN, 100. PRZESTROGA 2. Wpomierzaniu odległości, (MN) ustępem krzyżowym
będźie náprzykład 500. Toż vczyń. Jáko DS 500. do DC 1000 ná Instrumenćie: Ták ná źiemi MZ 50 łokći, do MN 100 łokći. według Náuki 13. o fundámenćie rozmierzánia wszelkiey odległośći PRZESTROGA 1. Jeżeli skala ná 1000 częśći wydźielona iest krotsza, ábo dłuższa niż śćiáná DC, kwádratu DHBC ná Tablicy; przenieś z Tablice ná Skálę, nie tylko liniią SD, ále y DC: y wyráchoẃaẃszy wiele każda zosobná ma częśći. Vczyń iáko SD 600 náprzykład cząstek ná krotszey skáli, do DC 1200. Ták ZM, 50 do MN, 100. PRZESTROGA 2. Wpomierzániu odległośći, (MN) vstępem krzyżowym
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 17
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
sposobu: Bo chocyś w nim na linii mb uchybił kilku cząstek, tego erroru nie znać będzie na linii mn. Wtóry sposób. Drugiego sposobu. Dla tych co nie umieją ze trzech liczb dochodzić czwartej, jednak potrafią prostą liczbę liczyć. UCzyniwszy wszytko, co poprzedzających 5. Punktów opisało: Po szóste. Przeciągnij na Tablicy mierniczej DHBC, podle linii z Celami, linią Stc, ze wszelką pilnością. Po siódme. Odmierz na skali jakiejkolwiek, (lubo równej długością ścianie DC, lubo nie równej, tyle części, ile łokci jest odmierzonych między MZ (50. naprzykład,) i przenieś je cyrklem na DH, od D,
sposobu: Bo choćyś w nim ná linii mb vchybił kilku cząstek, tego erroru nie znać będźie ná linii mn. Wtory sposob. Drugiego sposobu. Dla tych co nie vmieią ze trzech liczb dochodźić czwartey, iednák potráfią prostą liczbę liczyć. VCzyniwszy wszytko, co poprzedzáiących 5. Punktow opisáło: Po szoste. Przećiągniy ná Tablicy mierniczey DHBC, podle linii z Celámi, liniią Stc, ze wszelką pilnośćią. Po śiodme. Odmierz ná skáli iákieykolwiek, (lubo rowney długością śćiánie DC, lubo nie rowney, tyle częśći, ile łokći iest odmierzonych między MZ (50. náprzykład,) y przenieś ie cyrklem ná DH, od D,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 17
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
