servantur męki; albo cierpiących dla BOGA, którzy purgantur afflictionibûs. Sam widziałem nakształt bibuły kawałek asbeztu, który do ognia przytkinony, był jak ogień, odjęty od ognia wlot znowu cały jak bibuła.
BEZOAR jest słowo Hebrajskie, sonat jedno co i te słowa veneni Dominus, że kamień ten przeciwko wszelkim pollet truciznom. Jonstonus z Autorów genesim jego tak wywodzi, że Jeleń w krajach Orientalnych staremi przyciśniony Laty, aby odmłodniał nieco, węże z jam, ducha w siebie ciągnieniem nad jamą wyciąga, i pożera in copiá, potym w wodę jaką głęboką wstąpiwszy, poty stoi, póki aż ten jad złzami nie wyjdzie przez oczy
servantur męki; albo cierpiących dla BOGA, ktorzy purgantur afflictionibûs. Sam widziáłem nakształt bibuły kawałek asbestu, ktory do ognia przytkinony, był iak ogień, odięty od ognia wlot znowu cały iak bibuła.
BEZOAR iest słowo Hebrayskie, sonat iedno co y te słowa veneni Dominus, że kamień ten przeciwko wszelkim pollet truciznom. Ionstonus z Autorow genesim iego tak wywodzi, że Ieleń w kraiach Orientalnych staremi przyciśniony Laty, aby odmłodniał nieco, węże z iam, ducha w siebie ciągnieniem nad iamą wyciąga, y pożera in copiá, potym w wodę iaką głęboką wstąpiwszy, poty stoi, poki aż ten iad złzami nie wyidzie przez oczy
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 650
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
wiosnę z ziemie puszcza/i póki w pręt niewyroście: A nie tylko żołądkowi tym sposobem używany jest lekarstwem/ ale i pęcherzowi/ Nerkom/ rozgrzewając je i wilgotności zimne/ lipkie/ kliowate: Także piasek z nich moczem/ wywodząc i kamień (Tabe:) Nyrkom. Pęcherzowi. Kamień wywodzi. Jadom. Truciznom
Jadom i truciznom nie tylko się sprzeciwia i znaczny odpor czyni/ Ale
Też od powietrza morowego zachowywa i broni/ Sok korzenia jego naczco każdy dzień pijąc: Także korzeń w uściech trzymając. Toż i nasienie jego czyni/ na Cukrze używane.
Także Korzeń z Rożanym Cukrem/ miasto Konfektu używany. (Turch:)
wiosnę z źiemie puscza/y poki w pręt niewyrośćie: A nie tylko żołądkowi tym sposobem vżywány iest lekárstwem/ ále y pęchyrzowi/ Nérkom/ rozgrzewaiąc ie y wilgotnośći źimne/ lipkie/ kliowáte: Tákże piasek z nich moczem/ wywodząc y kámień (Tabe:) Nyrkom. Pęchyrzowi. Kámień wywodźi. Iádom. Trućiznom
Iádom y trućiznom nie tylko sie sprzećiwia y znáczny odpor czyni/ Ale
Téż od powietrzá morowego záchowywa y broni/ Sok korzenia iego náczco káżdy dźień piiąc: Tákże korzeń w vśćiech trzymáiąc. Toż y naśienie iego czyni/ ná Cukrze vżywáne.
Tákże Korzeń z Rożánym Cukrem/ miásto Konfektu vżywány. (Turch:)
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 64
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
puszcza/i póki w pręt niewyroście: A nie tylko żołądkowi tym sposobem używany jest lekarstwem/ ale i pęcherzowi/ Nerkom/ rozgrzewając je i wilgotności zimne/ lipkie/ kliowate: Także piasek z nich moczem/ wywodząc i kamień (Tabe:) Nyrkom. Pęcherzowi. Kamień wywodzi. Jadom. Truciznom
Jadom i truciznom nie tylko się sprzeciwia i znaczny odpor czyni/ Ale
Też od powietrza morowego zachowywa i broni/ Sok korzenia jego naczco każdy dzień pijąc: Także korzeń w uściech trzymając. Toż i nasienie jego czyni/ na Cukrze używane.
Także Korzeń z Rożanym Cukrem/ miasto Konfektu używany. (Turch:) Suchotnym.
Suchotnym
puscza/y poki w pręt niewyrośćie: A nie tylko żołądkowi tym sposobem vżywány iest lekárstwem/ ále y pęchyrzowi/ Nérkom/ rozgrzewaiąc ie y wilgotnośći źimne/ lipkie/ kliowáte: Tákże piasek z nich moczem/ wywodząc y kámień (Tabe:) Nyrkom. Pęchyrzowi. Kámień wywodźi. Iádom. Trućiznom
Iádom y trućiznom nie tylko sie sprzećiwia y znáczny odpor czyni/ Ale
Téż od powietrzá morowego záchowywa y broni/ Sok korzenia iego náczco káżdy dźień piiąc: Tákże korzeń w vśćiech trzymáiąc. Toż y naśienie iego czyni/ ná Cukrze vżywáne.
Tákże Korzeń z Rożánym Cukrem/ miásto Konfektu vżywány. (Turch:) Suchotnym.
Suchotnym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 64
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
trochę. Ręce białe czyni.
Ręce także im białe i miękkie czyni. Plany.
Plany jakiekolwiek na ciele. Zmazy z twarzy ścira.
Zmazy wszelkakie na twarzy ściera/ a tąż się wodką umywając. Przeciw powietrzu
Taż na czczo i na noc używana/ od zarazy morowego powietrza zachowuje. (Turn.) Truciznom
Truciznom i jadom wszelakim/ jest wielkiem pewnym i doświadczonym lekarstwem/ w winie warząc korzeń i z nasieniem jego/ a na czczo przed trucizną/ albo też po truciznie przyjętej pijać. Puszeniu.
Toż też oposzeniu i wietrznościom w ciele zamknionym/ jest ratunkiem. Macicy.
Maciczne boleści/ i inne niedostatki z zimnych ślamowatości
trochę. Ręce białe czyni.
Ręce tákże im białe y miękkie cżyni. Plány.
Plány iákiekolwiek ná ćiele. Zmázy z twarzy śćira.
Zmázy wszelkákie ná twarzy śćiera/ á tąż sie wodką vmywáiąc. Przećiw powietrzu
Táż ná czczo y ná noc vżywána/ od zárázy morowego powietrza záchowuie. (Turn.) Trućiznom
Trućiznom y iádom wszelákim/ iest wielkiem pewnym y doświadczonym lekárstwem/ w winie wárząc korzeń y z naśieniem iego/ á ná czczo przed trućizną/ álbo też po trućiznie przyiętey piiáć. Puszeniu.
Toż też oposzeniu y wietrznośćiom w ćiele zámknionym/ iest rátunkiem. Máćicy.
Máćicżne boleśći/ y ine niedostátki z źimnych ślamowátośći
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 76
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Ręce białe czyni.
Ręce także im białe i miękkie czyni. Plany.
Plany jakiekolwiek na ciele. Zmazy z twarzy ścira.
Zmazy wszelkakie na twarzy ściera/ a tąż się wodką umywając. Przeciw powietrzu
Taż na czczo i na noc używana/ od zarazy morowego powietrza zachowuje. (Turn.) Truciznom
Truciznom i jadom wszelakim/ jest wielkiem pewnym i doświadczonym lekarstwem/ w winie warząc korzeń i z nasieniem jego/ a na czczo przed trucizną/ albo też po truciznie przyjętej pijać. Puszeniu.
Toż też oposzeniu i wietrznościom w ciele zamknionym/ jest ratunkiem. Macicy.
Maciczne boleści/ i inne niedostatki z zimnych ślamowatości odpędza
. Ręce białe czyni.
Ręce tákże im białe y miękkie cżyni. Plány.
Plány iákiekolwiek ná ćiele. Zmázy z twarzy śćira.
Zmázy wszelkákie ná twarzy śćiera/ á tąż sie wodką vmywáiąc. Przećiw powietrzu
Táż ná czczo y ná noc vżywána/ od zárázy morowego powietrza záchowuie. (Turn.) Trućiznom
Trućiznom y iádom wszelákim/ iest wielkiem pewnym y doświadczonym lekárstwem/ w winie wárząc korzeń y z naśieniem iego/ á ná czczo przed trućizną/ álbo też po trućiznie przyiętey piiáć. Puszeniu.
Toż też oposzeniu y wietrznośćiom w ćiele zámknionym/ iest rátunkiem. Máćicy.
Máćicżne boleśći/ y ine niedostátki z źimnych ślamowátośći odpądza
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 76
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ Kurzemu zielu: i innym tym podobnym gdzieby było przydane/ zwłaszcza pod ten czas zbierane/ gdy znak Niedźwiadka Niebieskiego wchodzi/ nietylko jad/ i zbytnią moc purgowania im odejmuje: ale jeszcze więtszej/ bez wszelakiej zdrowia obrazy i molestyej/ im dodaje. Ekstract tego ziela. Extractum seu Elixis.
Jadom i truciznom wszelakim/ jest doświadczonym ratunkiem dając go z octem pic/ tym/ którychby trucizna we wnętrznościach paliła/ a którychby ziębiła/ z winem. Podagrze znamienitym jest lekarstwem/ zwłaszcza palcom tak w ręku jako w nogach od niej pokurczonym/ pod tąż miarą biorąc go ze trzydziestą częścią olejku z koperwaseru/ który Oleum
/ Kurzemu źielu: y innym tym podobnym gdźieby było przydáne/ zwłasczá pod ten czás zbieráne/ gdy znák Niedźwiadká Niebieskiego wchodźi/ nietylko iad/ y zbytnią moc purgowánia im odeymuie: ále iescze więtszey/ bez wszelákiey zdrowia obrázy y molestyey/ im dodáie. Extráct tego źiela. Extractum seu Elixis.
Iádom y trućiznom wszelákim/ iest doswiadczonym rátunkiem dáiąc go z octem pic/ tym/ ktorychby trućizna we wnętrznośćiách paliłá/ á ktorychby źiębiłá/ z winem. Podágrze známienitym iest lekárstwem/ zwłasczá pálcom ták w ręku iáko w nogách od niey pokurczonym/ pod tąż miárą biorąc go ze trzydźiestą częśćią oleyku z koperwáseru/ ktory Oleum
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 79
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
w Piersiach
Pleurze i kłóciu jest ratunkiem. Bolączkom
Bolączki flegmiste także i krosty leczy Boleniu żołądka i zapaleniu w nim.
Bolenie Żołądka. I
Zapalenie wilgotności w nim gasi. Od powietrza morowego.
Wchodzi dzisiejszych czasów do wielkich i rozmaitych lekarstw: A zwłaszcza do tych/ które bywają przeciw morowemu powietrzu/ także przeciwko jadom i truciznom czynione. Przeto Od zarazy powietrza morowego.
Którego dnia Korzeń Dzięgielowy gryziony/ albo z ciepłym winem był pity na czczo/ tegoż dnia może się od zarazy morowego powietrza zachować i ustrzec. Abowiem jad wszytek moczem i potem z ciała wywodzi: Zimie dosyć go wziąć w piachu z winem/ jako wielkie grochowe ziarno.
w Pierśiách
Pleurze y kłoćiu iest rátunkiem. Bolączkom
Bolączki flágmiste tákże y krosty leczy Boleniu żołądká y zápaleniu w nim.
Bolenie Zołądká. Y
Zápalenie wilgotnośći w nim gáśi. Od powietrza morowego.
Wchodźi dźiśieyszych czásow do wielkich y rozmáitych lekárstw: A zwłasczá do tych/ ktore bywáią przećiw morowemu powietrzu/ tákże przećiwko iádom y trućiznom czynione. Przeto Od zárázy powietrza morowego.
Ktorego dniá Korzeń Dźięgielowy gryźiony/ álbo z ćiepłym winem był pity ná czczo/ tegoż dniá może sie od zárázy morowego powietrza záchowáć y vstrzedz. Abowiem iad wszytek moczem y potem z ćiáłá wywodźi: Zimie dosyć go wźiąć w piachu z winem/ iáko wielkie grochowe źiárno.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 88
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
CIepłego i suchego jest przyrodzenia w wtórym stopniu na końcu/ albo w trzecim na początku/ otwiera/ scieńcza/ rozprawuje/ trawi: Wszakoż skutkami i mocą naszym nie może być porównany. Moc i skutki. Wnętrznościom zamulon:
Wnętrzności zamulone i zatkane otwiera i wyciera. (Rouil.) Poty wzbudza.
Poty wzbudza. Truciznom i Febrom.
Jadom i Truciznam się sprzeciwia.
Górączki/ i Zimnice morowe leczy/ wczas/ pókiby jad do serca nie doszedł/ dając go prochem na raz po kwincie z białym winem/ wolnym/ nie z korzennym/ zwłaszcza gdzieby gorączka gwałtowna i silna nie była: Ale gdzieby silniejsza była/ z
CIepłego y suchego iest przyrodzenia w wtorym stopniu ná końcu/ álbo w trzećim ná początku/ otwiera/ zćieńcza/ rospráwuie/ trawi: Wszákoż skutkámi y mocą nászym nie może być porownány. Moc y skutki. Wnętrznośćiom zámulon:
Wnętrznośći zámulone y zátkáne otwiera y wyćiera. (Rouil.) Poty wzbudza.
Poty wzbudza. Trućiznom y Febrom.
Iádom y Trućiznam sie sprzećiwia.
Gorączki/ y Zimnice morowe leczy/ wczás/ pokiby iad do sercá nie doszedł/ dáiąc go prochem ná raz po kwinćie z białym winem/ wolnym/ nie z korzennym/ zwłascza gdźieby gorączká gwałtowna y śilna nie byłá: Ale gdźieby śilnieysza byłá/ z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 99
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
słońce w Byku/ Merkuriusz w swym własnym domie/ w pierwszym Stopniu Bliźniąt będzie. Liście. Korzeń. Przyrodzenie.
PRzyrodzenia jest ciepłego i suchego w trzecim stopniu/ a ile korzeń/ scieńcza/ otwiera i trawi. Wszyscy którzy o tym zielu pisali/ zgodnie świadczą go być znamienitych i wielkich skutków/ a zwłaszcza przeciw truciznom i jadom. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Jadu i truciznie. Mózg i głowę.
Mózg i głowę prawie wszystkę z wilgotności zimnych rozgrzewanim swym wysusza. Boleści wnetrzne.
Boleściom wszystkim wnętrznym zimnym a wilgotnym/ wielkim jest ratunkiem. Piersiom
Piersiom także bolejącym z przerzeczonych na nie spadających flusów. Ropą plującym.
Ropą zagniłą plującym
słońce w Byku/ Merkuryusz w swym własnym domie/ w pierwszym Stopniu Bliźniąt będźie. Liście. Korzeń. Przyrodzenie.
PRzyrodzenia iest ćiepłego y suchego w trzećim stopniu/ á ile korzeń/ zcieńcza/ otwiera y trawi. Wszyscy ktorzy o tym źielu pisáli/ zgodnie świadczą go być známienitych y wielkich skutkow/ á zwłascza przećiw trućiznom y iádom. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Iádu y trućiznie. Mozg y głowę.
Mozg y głowę práwie wszystkę z wilgotnośći źimnych rozgrzewánim swym wysusza. Boleśći wnetrzne.
Boleśćiom wszystkim wnętrznym źimnym á wilgotnym/ wielkim iest rátunkiem. Pierśiom
Pierśiom tákże boleiącym z przerzeczonych ná nie spadáiących flusow. Ropą pluiącym.
Ropą zágniłą pluiącym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 104
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
także na miejscach skalistych. A iż korzenie jego tylko do potrzeb lekarskich przychodzi/ tedy ten ma być kopany na wiosnę pirwej niżliby w twarde kłącze wyrósł/ albo w Jesieni. Księgi Pierwsze. Przyrodzenie.
KOrzeń Dyptanu tego/ jest przyrodzenia rozgrzewającego w trzecim stopniu/ scieńcza/ otwiera/ wyciąga/ sciera/ jadom i truciznom się sprzeciwia. Moc i skutki. Przeciwko jadom.
Przeciwko jadom i truciznie/ bywa korzeń z wielkim użytkiem/ trunkiem używany. Wchodzi do Driakwie. Uszczknionym od bestii.
Tymże sposobemuszczknionym od bestii jadowitych z wielkim ratunkiem bywa dany. Od morowego powietrza.
Wchodzi też do tych lekarstw/ które bywają czynione przeciwko jadu
tákże ná mieyscách skálistych. A iż korzenie iego tylko do potrzeb lekárskich przychodźi/ tedy ten ma być kopány ná wiosnę pirwey niżliby w twárde kłącże wyrosł/ álbo w Ieśieni. Kśięgi Pierwsze. Przyrodzenie.
KOrzeń Dyptanu tego/ iest przyrodzenia rozgrzewáiącego w trzećim stopniu/ zćieńcza/ otwiera/ wyćiąga/ zćiera/ iádom y truciznom sie sprzećiwia. Moc y skutki. Przećiwko iádom.
Przećiwko iádom y trućiznie/ bywa korzeń z wielkim vżytkiem/ trunkiem vżywány. Wchodźi do Dryákwie. Vsczknionym od bestyy.
Tymże sposobemvsczknionym od bestiy iádowitych z wielkim rátunkiem bywa dány. Od morowego powietrza.
Wchodźi też do tych lekarstw/ ktore bywáią czynione przećiwko iádu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 107
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
