zepsuje. ZIEMIANIN
Rozmaitych głów na świecie Pan Bóg nasiał, jako wiecie, Mało cnotliwych, A gwałt złośliwych. Są, których pycha nadęła, Są, których zazdrość ujęła. Tego gniew pali, Ów światem szali. Jedni się w złości kochają, Drudzy cnotę za skarb mają. Tych brzuch, bóg owych Smak w trunkach nowych. Są, którzy rozkoszom służą. Są, co pijaństwu płużą. Co chłop, to głowa, Tu rzecz, tu mowa.
Mnie mój afekt nie piecze, Dość, że na mię nie ciecze. Nie dbam o wiele, Gdy mi młyn miele. A że się też przyznać musi, Tak się kocham
zepsuje. ZIEMIANIN
Rozmaitych głów na świecie Pan Bóg nasiał, jako wiecie, Mało cnotliwych, A gwałt złośliwych. Są, których pycha nadęła, Są, których zazdrość ujęła. Tego gniew pali, Ów światem szali. Jedni się w złości kochają, Drudzy cnotę za skarb mają. Tych brzuch, bóg owych Smak w trunkach nowych. Są, którzy rozkoszom służą. Są, co pijaństwu płużą. Co chłop, to głowa, Tu rzecz, tu mowa.
Mnie mój afekt nie piecze, Dość, że na mię nie ciecze. Nie dbam o wiele, Gdy mi młyn miele. A że się też przyznać musi, Tak się kocham
Skrót tekstu: MorszHSumBar_I
Strona: 266
Tytuł:
Sumariusz
Autor:
Hieronim Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1650
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Poeci polskiego baroku
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jadwiga Sokołowska, Kazimiera Żukowska
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1965
i nierozumna, bo choć by najtrzyzwiejszy był czeladnik, rozpić się musi, bo arędarz nie pieniędzmi, ale gorzałką mu wypłaca strawne albo suchedni, a on głód mrze, nago chodzi: często żywiąc siebie, Pana kradnie; jeśli jest stajenny krzywdzi w obroku, sianie: jeśli rymarz, w rzemieniu: jeśli piwniczny w trunkach: jeśli kowal, slusarz w żelazie: jeśli pachołek z pułmisku, niosąc ze stołu rwie i chowa, bo strawnych nie mogąc windykować, głodny jest. Na cóż ta subiekcja dla żyda? czycz nie lepiej słudze i Chrześcijaninowi sprzyjać? czyż nie lepiej anticipative do arędarza kwit posłać, i Podskarbiemu do rąk oddać pieniądze
y nierozumna, bo choć by naytrzyzwieyszy był czeladnik, rozpić się musi, bo arędarz nie pieniądzmi, ale gorzałką mu wypłaca strawne albo suchedni, á on głod mrze, nago chodzi: często żywiąc siebie, Pana krádnie; iezli iest staienny krzywdzi w obroku, sianie: iezli rymarz, w rzemieniu: iezli piwniczny w trunkach: iezli kowal, slusarz w żelezie: iezli pachołek z pułmisku, niosąc ze stołu rwie y chowa, bo strawnych nie mogąc windykować, głodny iest. Na coż ta subiekcya dla żyda? czycż nie lepiey słudze y Chrześcianinowi sprzyiać? czyż nie lepiey anticipative do arędarza kwit posłać, y Podskarbiemu do rąk oddać pieniądze
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 364
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
ma arcydobrą miksturę gorąca i wilgoci. Słu- O Ekonomice, mianowicie o Życia przedłużeniu.
ży dla życia sobie przyczynienia Dieta, należyte alias w jedzeniu i napoju pomiarkowanie, i kiedy jedne zawsze są w zażywaniu potrawy, nie mieszając, ani co raz zażywając innych, jako jest zdanie wszytkich prawie Filozofów. Osobliwie jednak excessus w trunkach prolongacyj życia przeciwny bardzo, ile mieszanych. To prawda jednak, że na potrawy grubsze i niestrawniejsze, mocniejszych potrzeba trunków. Jako zaś pomiarkowana pomaga zdrowiu Dieta, tak też zbytnie posty i ustawiczne, bardzo go wątlą humidum radicale trawiąc się w żołądku indefectu potraw, trawi człeka że długo żyć nie może. Miejsc samych bywa
ma arcydobrą mixturę gorąca y wilgoci. Słu- O Ekonomice, mianowicie o Zycia przedłużeniu.
ży dla życia sobie przyczynienia Dieta, należyte alias w iedzeniu y napoiu pomiarkowanie, y kiedy iedne zawsze są w zażywaniu potrawy, nie mieszáiąc, ani co raz zażywaiąc innych, iako iest zdanie wszytkich prawie Filozofow. Osobliwie iednak excessus w trunkach prolongacyi życia przeciwny bardzo, ile mieszanych. To prawda iednak, że na potrawy grubsze y niestrawnieysze, mocnieyszych potrzeba trunkow. Iako zaś pomiarkowana pomaga zdrowiu Dieta, tak też zbytnie posty y ustawiczne, bardzo go wątlą humidum radicale trawiąc się w żołądku indefectu potraw, trawi człeka że długo żyć nie może. Mieysc samych bywa
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 502
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
alias Kraj Epyr.
TARENTINI Obywatele Włoscy, olim sławni męstwem i potencją, Tarentum Miasto mając za Stolicę swoją w Królestwie Neapolitańskim w Prowincyj do Otranto, alias w Hydratyńskiej. Oni z Rzymianami fortissimè wojowali, Pyrusa Epyrotów Króla, napomoc zaciągnąwszy. Wszczęściu będąc, delicjom się pozwolili, w szatach, stołach, i trunkach zbytkując. Japygów Sąsiadów Korbinę Miasto zrabowali. Chłopców i Panny sakryfikowali Wenerze, w bałwochwalnicach Venereum exercendo coitum: za co piorunami wybici. Leonicus Tomas lib 3 cap. 98.
TIGURYNI Szwarczarska Nacja w Kantonie Tigu ryńskim, Których Stolica Tigurum, vulgo Turych. nad jeziorem pięciu mil, Lacus Tigurynus od tego miejsca zwanym.
alias Kray Epyr.
TARENTINI Obywatele Włoscy, olim sławni męstwem y potencyą, Tarentum Miasto maiąc za Stolicę swoią w Krolestwie Neapolitańskim w Prowincyi do Otranto, alias w Hydratyńskiey. Oni z Rzymianami fortissimè woiowali, Pyrusa Epyrotow Krola, napomoc zaciągnąwszy. Wszczęściu będąc, delicyom się pozwolili, w szatach, stołach, y trunkach zbytkuiąc. Iapygow Sąsiadow Korbinę Miasto zrabowali. Chłopcow y Panny sakryfikowali Wenerze, w bałwochwalnicach Venereum exercendo coitum: za co piorunami wybici. Leonicus Thomas lib 3 cap. 98.
TIGURINI Szwarczarska Nacya w Kantonie Tigu rynskim, Ktorych Stolica Tigurum, vulgo Turich. nad ieziorem pięciu mil, Lacus Tigurinus od tego mieysca zwanym.
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 164
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Zawrót głowy ćmiący w gorączce, złym znakiem jest. Traktat Pierwszy. O Zawrócie Głowy. Traktat Pierwszy Sposoby do lecznia.
NAprzód Enemy przymocnieszje są potrzebne. Także krwie puszczenie, osobliwie gdy jej pełność będzie, i z powtórzeniem, jeżeliby tego była potrzeba. Purganse także są najpotrzebniejsze, lubo w Pigułkach, lubo w trunkach, także womitoria, osobliwie gdy spełności humorów w żołądku zostających pochodzi. Haemorhodów też otwarcie jest potrzebne, przytym Wezyktatoria, Banki, Kauterie, Czapki z ziół posilających, zażywanie Kawy, Kąpiel. Item. Kauteria nawierzchu głowy, nad futurą uczyniona. stary Wrzost głowy leczy. Item Kichania częste pobudzanie, Errhina,
Zawrot głowy ćmiący w gorączce, złym znákiem iest. Tráktát Pierwszy. O Zawroćie Głowy. Tráktát Pierwszy Sposoby do leczniá.
NAprzod Enemy przymocnieszye są potrzebne. Tákże krwie pusczenie, osobliwie gdy iey pełność będzie, y z powtorzeniem, ieżeliby tego byłá potrzebá. Purgánse tákże są naypotrzebnieysze, lubo w Pigułkách, lubo w trunkách, tákże womitorya, osobliwie gdy zpełności humorow w zołądku zostáiących pochodźi. Haemorhodow też otwárćie iest potrzebne, przytym Wezyktátorya, Bánki, Káuterye, Czapki z źioł posiláiących, záżywánie Káwy, Kąpiel. Item. Káuterya náwierzchu głowy, nád futurą uczyniona. stáry Wrzost głowy leczy. Item Kichánia częste pobudzanie, Errhiná,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 104
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
kilkakroć w wódce dana, preędko uwolnia od choroby, także Apv/ Theriacal:Camph: także, Rotulae cum Ol: Cinam Jeżeli z przyczyny Macice, Castoreum cum pulv: Cordial. Jeżeli z cholery, albo z pełności żołądka przyczyna, daj na womity, jeżeli z inszych humorów, dawaj Enemy, purganse, w trunkach, według potrzeby. O Drzeniu Serca. Konfekt skuteczny
R. Rad: Bugloc cond. Cort: Citri. cond: aã. unc. s. Cons Rosar: Anthos. aã dr: 6. Rasur. C C. Eboris aã, dr: s. Marg: prae. scrup. S. Croci
kilkákroć w wodce dána, preędko uwolnia od choroby, tákże Apv/ Theriacal:Camph: tákże, Rotulae cum Ol: Cinam Ieżeli z przyczyny Mácice, Castoreum cum pulv: Cordial. Ieżeli z cholery, álbo z pełnośći żołądká przyczyná, day ná womity, ieżeli z inszych humorow, daway Enemy, purgánse, w trunkách, według potrzeby. O Drzeniu Sercá. Konfekt skuteczny
R. Rad: Bugloc cond. Cort: Citri. cond: aã. unc. s. Cons Rosar: Anthos. aã dr: 6. Rasur. C C. Eboris aã, dr: s. Marg: prae. scrup. S. Croci
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 175
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Camillus obległ Miasto, jeden Inspektór pod pretekstem rekreacyj wyszedłszy z Dyscypułami z Miasta, poddał go Kamillowi. Lecz Wódz ten Pana Inspektóra nauczył miłości ku Ojczyźnie i sprawiedliwości, bo go rozgami ociąć kazał, i tak do Miasta odesłał. Zbudowani taką sprawiedliwością Faliskowie sami się poddali dobrowolnie Kamillowi. Napisano w tym Mieście jednemu Immoderatowi w trunkach Nagrobek w Kościele koło wielkiego Ołtarza, przed Bramą: Propter nimium Est, Est, Est, hic Ioannes de Fuckierys Dominus meus mortuus est. To jest, że ten Jan de Fuckierys, będąc w napoju Wina osobliwe Muscatelli immoderatus, przejezdzał się po Włoskich Miastach, jedynie za dobrym winem, przodem Stanowniczego posyłając, aby
Camillus obległ Miasto, ieden Inspektor pod pretextem rekreacyi wyszedłszy z Dyscypułami z Miasta, poddał go Kamillowi. Lecz Wodz ten Paná Inspektorá náuczył miłości ku Oyczyznie y spráwiedliwości, bo go rozgami ociąć kazał, y tak do Miasta odesłał. Zbudowáni taką spráwiedliwością Faliskowie sami się poddali dobrowolnie Kamillowi. Napisano w tym Mieście iednemu Immoderatowi w trunkach Nagrobek w Kościele koło wielkiego Ołtarza, przed Brámą: Propter nimium Est, Est, Est, hic Ioannes de Fuckieris Dominus meus mortuus est. To iest, że ten Ian de Fuckieris, będąc w nápoiu Winá osobliwe Muscatelli immoderatus, przeiezdzał się po Włoskich Miastach, iedynie zá dobrym winem, przodem Stanowniczego posyłaiąc, aby
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 168
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
. Pęcherz. Piersiom ciasnym. Opuchłym.
Ciasności w piersiach.
Opuchłem zwłaszcza tą puchlina/ którą Anasarcam Grekowie zowią: To jest gdy wszystko ciało spuchnie/ warząc z mięsem/ miasto pietruszki. Zimnym chorobom.
We wszytkich chorobach zimnych/ i wilgotnych/ to ziele jest barzo użyteczne/ tak w pokarmiech/ jako w trunkach/ zwłaszcza Jesieni/ w zimie/ i na wiosnę: Lecie nie tak dla znacznego jego rozgrzewania i rozpalenia. Pęcherzowi. Nyrkom.
Pęcherzowi.
Nerkom zimnym jest barzo użyteczny korzeń: Abowiem potężnie w nich Kamień w Nyrkach i w Pęcherzu krzy.
Kamień krzy/ i moczem wywodzi.
Zimne wilgotności/ z których się kamień
. Pęchyrz. Pierśiom ciásnym. Opuchłym.
Ciásnośći w pierśiách.
Opuchłem zwłasczá tą puchliná/ ktorą Anasarcam Grekowie zowią: To iest gdy wszystko ćiáło spuchnie/ wárząc z mięsem/ miásto pietruszki. Zimnym chorobom.
We wszytkich chorobách źimnych/ y wilgotnych/ to źiele iest bárzo vżyteczne/ ták w pokármiech/ iáko w trunkách/ zwłasczá Ieśieni/ w źimie/ y ná wiosnę: Lećie nie ták dla znácznégo iego rozgrzewánia y rospalenia. Pęchyrzowi. Nyrkom.
Pęchyrzowi.
Nerkom źimnym iest bárzo vżyteczny korzeń: Abowiem potężnie w nich Kámień w Nyrkách y w Pęchyrzu krzy.
Kámień krzy/ y moczem wywodźi.
Zimne wilgotnośći/ z ktorych sie kámień
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 64
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
po piąci łyżek pełnych choremu rano i na noc/ ze trzema łyżkami Syropu z suchej Roży. Biegunkom zarażliwem/ czasu morowego powietrza.
W biegunkach/ czasu morowego powietrza/ jest barzo użytecznym lekarstwem/ używając tego ziela jakimkolwiek sposobem/ według upodobania/ bądź miasto jarzyny/ bądź w polewce/ wyższej pomienionym obyczajem. Także w trunkach/ w lekarstwach. Dobrze też dziateczki małe zwyczajać do używania tego/ abowiem ich zachowuje od takowych szkodliwych biegunek.
Czasu morowego powietrza/ używać go dobrze/ tak wielkiej/ jako mniejszej Sowiej strzały/ jakimkolwiek sposobem pomienionym. Przeciw morowemu powietrzu.
Przeciwko powietrzu morowemu/ proch z korzenia tego ziela/ a ile z mniejszego/
po piąći łyżek pełnych choremu ráno y ná noc/ ze trzemá łyszkámi Syropu z suchey Roży. Biegunkom zárazliwem/ czasu morowego powietrza.
W biegunkách/ czásu morowego powietrza/ iest bárzo vżytecznym lekárstwem/ vżywáiąc tego źiela iákimkolwiek sposobem/ według vpodobánia/ bądź miásto iárzyny/ bądź w polewce/ wyższey pomienionym obyczáiem. Tákże w trunkách/ w lekárstwách. Dobrze też dźiateczki máłe zwyczáiáć do vżywánia tego/ ábowiem ich záchowuie od tákowych szkodliwych biegunek.
Czásu morowego powietrza/ vżywáć go dobrze/ ták wielkiey/ iáko mnieyszey Sowiey strzały/ iákimkolwiek sposobem pomienionym. Przećiw morowemu powietrzu.
Przećiwko powietrzu morowemu/ proch z korzenia tego źiela/ á ile z mnieyszego/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 83
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ z miodem pijąc/ albo z winem słodkim. Mózgu. Piersiom Płucom Kiszkom. Opuchłem
Opuchłym. Kaduku.
Padającej niemocy/ ile tego ziela jest z wszystkiej swej istności/ sprzeciwia się/ i jest ratunkiem. Przeto którzyby do niej skłonni byli/ albo ją miewali/ dobrze go w pokarmiech/ i w trunkach często używać. Także w Puchlinie. (Tab.) Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Gwiżdżotchniącym
Gwiżdżotchniącym. To jest: Tchu wolnego mieć niemogącym/ jeno szyje wyciągnąwszy/ a usta otworzone wzgórę zniósłszy/ powietrza chwytają/ korzenia i Nasienia/ przerzeczonym sposobem używać go/ dobrze. (Dios.)
Albo to oboje w
/ z miodem piiąc/ álbo z winem słodkim. Mozgu. Pierśiom Płucom Kiszkom. Opuchłem
Opuchłym. Káduku.
Padáiącey niemocy/ ile tego źiela iest z wszystkiey swey istnośći/ sprzećiwia sie/ y iest rátunkiem. Przeto ktorzyby do niey skłonni byli/ álbo ią miewáli/ dobrze go w pokármiech/ y w trunkách często vżywáć. Tákże w Puchlinie. (Tab.) Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Gwiżdżotchniącjm
Gwiżdżotchniącym. To iest: Tchu wolnego mieć niemogącym/ ieno szyie wyćiągnąwszy/ á vstá otworzone wzgorę zniozszy/ powietrza chwytáią/ korzeniá y Naśienia/ przerzeczonym sposobem vżywáć go/ dobrze. (Dios.)
Albo to oboie w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 139
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
