Armenów Ardachat, w tym Mieście jest Biskupstwo Ormiańskie; są tu i inne Miasta Karasban, Biligan, i Chinkar. IV. KILAN.
TA Prowincja od innych zwana Gilan graniczy na Pułnoc z Morzem Kaspijskim, z inszych stron z Prowincjami Perskiemi, Powietrze ma zdrowe ziemie obfitującą w wina, jedwabie, oliwy, ryże, tytonie, pomarańcze etc. prócz innych wielu Miast ma Stołeczne RESCHET. V. TABARESTAN.
TA Prowinyca od innych zwana Mansandera, zamyka w sobie dawną Hirkanią. Ma Miasta: Jarabat Stołeczne, Abskon, Jankabun, Sarriach etc. Obfituje w zboża, wina, miody, i inne leguminy, owoce, ma i lasy sosnowe
Armenow Ardachat, w tym Miescie iest Biskupstwo Ormiáńskie; są tu y inne Miástá Karasban, Biligan, y Chinkar. IV. KILAN.
TA Prowincyá od innych zwána Gilan grániczy ná Pułnoc z Morzem Kaspiyskim, z inszych stron z Prowincyámi Perskiemi, Powietrze ma zdrowe ziemie obfituiącą w winá, iedwábie, oliwy, ryże, tytonie, pomaráńcze etc. procz innych wielu Miást ma Stołeczne RESCHET. V. TABARESTAN.
TA Prowinycá od innych zwána Mansandera, zámyka w sobie dáwną Hirkánią. Ma Miástá: Jarabath Stołeczne, Abskon, Jankabun, Sarryach etc. Obfituie w zbożá, winá, miody, y inne leguminy, owoce, ma y lásy sosnowe
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 586
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
Zachodu do Wschodu 25. mil, a od Pułnocy do Południa 70. Powietrze ma bardzo ciepłe ale wytrzymane, Kraj górzysty wszędzie, i górami napełniony, osobliwie ku Południowi, w niektórych jednak miejscach ma grunta uprawione i najwięcej obfituje w Owoce, figi, rozynki, granady, cytryny, pomarańcze, limonie, cukry, tytonie, cynamony, ryże, pieprz, w górach znajduje rubiny, hicynty, szafiry, chryzolity, szmaragdy, topazy, granaty, w Morzu perły, ma mieć i złoto w górach. Zwyczaj zaś tu taki był przedtym że kiedy Ojcowie wydali Córki za mąż to pierwsze Panieństwo sobie kosekrowali. Żywi ta Wyspa bydło, owce
Záchodu do Wschodu 25. mil, á od Pułnocy do Południa 70. Powietrze ma bárdzo ciepłe ále wytrzymane, Kráy gorzysty wszędzie, y gorámi nápełniony, osobliwie ku Południowi, w niektorych iednák mieyscách ma gruntá upráwione y náywięcey obfituie w Owoce, figi, rozynki, gránády, cytryny, pomaráńcze, limonie, cukry, tytonie, cynamony, ryże, pieprz, w gorách znáyduie rubiny, hicynthy, száfiry, chryzolity, szmarágdy, topázy, gránáty, w Morzu perły, ma mieć y złoto w gorách. Zwyczáy záś tu táki był przedtym że kiedy Oycowie wydáli Corki zá mąż to pierwsze Pánieństwo sobie kosekrowáli. Zywi tá Wyspá bydło, owce
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 607
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
. III. KRAJ AMAZONÓW.
TEn Kraj jest bardzo obszerny, graniczy na Pułnoc z Gwianą, i Ziemią stałą, na Zachód z Peruwią na Południe z Paragwajem, a na Wschód z Brezylią. Twierdzą Geografowie że ten Kraj lubo jest pod Ekwatorem jednak grunta ma zyzne, i w owoce obfituje, osobliwie wydaje z siebie tytonie przednie, cukry i bawełny, farbę szkarłatną etc. Kraj ludny, Powietrze ma srednie, Obywatele tameczni Koloru bażantowego, i nie tak spaleni jak Brezylianie, ludzcy i do kompanii przyjemni, odziani samą bawełną, Wiara ich bałwochwalska, i nie mają Kościołów publicznych, tylko każdy u siebie nabożny. O Kraju ciągnącym się nad
. III. KRAY AMAZONOW.
TEn Kráy iest bárdzo obszerny, grániczy ná Pułnoc z Gwianą, y Ziemią stáłą, ná Záchod z Peruwią ná Południe z Paragwaiem, á ná Wschod z Brezylią. Twierdzą Geográfowie że ten Kráy lubo iest pod Ekwátorem iednák grunta ma zyzne, y w owoce obfituie, osobliwie wydáie z siebie tytonie przednie, cukry y báwełny, fárbę szkárłatną etc. Kráy ludny, Powietrze ma srednie, Obywátele támeczni Koloru bażántowego, y nie ták spaleni iák Brezylianie, ludzcy y do kompanii przyiemni, odziani samą bawełną, Wiárá ich bałwochwálská, y nie máią Kosciołow publicznych, tylko káżdy u siebie nábożny. O Kráiu ciągnącym się nád
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 647
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
ku Południowi, i zowią się Barlovento albo Wiatrowe. Drugie się ciągną od Wschodu do Zachodu, zwane Sotavento jakoby Podwiatrowe. Geografowie inni do Antyllów przyszywają Wyspy Lucajes, Porto rico, Hiszpaniola, Cuba, i Jamaica które zowią wielkie Antylle. ANTYLLE WŁASNE albo mniejsze mają grunta obfitujące w wszelaką żywność, osobliwie w Cukry, Tytonie, mrozów nie znają, ciepła mają srednie. Europejczykowie najlepiej się tam postanawiać zaczęli R. 1625. i teraz najlepsze i najznaczniejsze trzymają z tych Wysp. Francuzi są Panami Wysp tych, Anglowie, Holendrowie, Hiszpanowie, Danowie, o których niżej. WYSPY FRANCUSKIE.
DESIDERADA WYSPA o 5. mil od Gwadelupy nie wielka
ku Południowi, y zowią się Barlovento álbo Wiatrowe. Drugie się ciągną od Wschodu do Zachodu, zwáne Sotavento iákoby Podwiatrowe. Geografowie inni do Antyllow przyszywaią Wyspy Lucayes, Porto rico, Hiszpaniola, Cuba, y Jamaica ktore zowią wielkie Antylle. ANTYLLE WŁASNE álbo mnieysze máią grunta obfituiące w wszeláką zywność, osobliwie w Cukry, Tytonie, mrozow nie znáią, ciepła máią srednie. Europeyczykowie náylepiey się tam postánáwiáć záczęli R. 1625. y teraz náylepsze y nayznacznieysze trzymáią z tych Wysp. Francuzi są Pánámi Wysp tych, Anglowie, Holendrowie, Hiszpanowie, Danowie, o ktorych niżey. WYSPY FRANCUSKIE.
DESIDERADA WYSPA o 5. mil od Gwádelupy nie wielka
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 651
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
po długich groźbach które odebrał od Marynarzów. GVADELUPA WYSPA najznaczniejsza i największa, przez Karaibów mieszkana i nazwana od nich Karakera, od Hiszpanów nazwana Gvadalupa na znak, że jej góry są podobne do gór Gwadalupskich w Hiszpanii, obfituje w Cukry, bawełny, etc. MARTINIKA WYSPA ma około 20. mil cyrkumferencyj, obfituje w Tytonie, i inne rzeczy jako pierwsza, Francuzi się tu ustanowili R. 1635. i mają Kolonie swoje w Stronie Zachodniej Fort Rojal, i Z. Piotra. Stronę zaś wschodnią trzymają Karajbowie. Z. KrzyżA WYSPA zwana od dzikich ludzi AY-AJ ciągnie się w zdłuż na 10. mil, a w szerz na 4.
po długich groźbach ktore odebráł od Marynarzow. GVADELUPA WYSPA náyznácznieysza y naywiększa, przeź Karaibow mieszkáná y názwáná od nich Karakera, od Hiszpanow názwáná Gvadalupa ná znák, że iey gory są podobne do gor Gwadalupskich w Hiszpanii, obfituie w Cukry, báwełny, etc. MARTINIKA WYSPA má około 20. mil cyrkumferencyi, obfituie w Tytonie, y inne rzeczy iáko pierwsza, Francuzi się tu ustánowili R. 1635. y máią Kolonie swoie w Stronie Záchodniey Fort Royal, y S. Piotra. Stronę záś wschodnią trzymaią Karaybowie. S. KRZYZA WYSPA zwána od dzikich ludzi AY-AY ciągnie się w zdłuz ná 10. mil, á w szerz ná 4.
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 651
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
Stronie Zachodniej Fort Rojal, i Z. Piotra. Stronę zaś wschodnią trzymają Karajbowie. Z. KrzyżA WYSPA zwana od dzikich ludzi AY-AJ ciągnie się w zdłuż na 10. mil, a w szerz na 4. a na około może mieć 25. mil. Powietrze ma nie zdrowe, ale grunt obfituje w Cukry, tytonie, Indygo etc. Z. BARTELEMI albo Z. Bartłomieja Wyspa ma 6. mil w około, obfituje w to wszystko, co i pierwsze. Z. KRZYSZTOF WYSPA nazwana od Krzysztofa Kolumba który ją odkrył w pierwszej drodze swojej, ma na około 15. mil wewnątrz, górzysta, jednak obfituje w tytonie Cukry,
Stronie Záchodniey Fort Royal, y S. Piotra. Stronę záś wschodnią trzymaią Karaybowie. S. KRZYZA WYSPA zwána od dzikich ludzi AY-AY ciągnie się w zdłuz ná 10. mil, á w szerz ná 4. á ná około może mieć 25. mil. Powietrze má nie zdrowe, ále grunt obfituie w Cukry, tytonie, Indigo etc. S. BARTELEMI álbo S. Bartłomieia Wyspa má 6. mil w około, obfituie w to wszystko, co y pierwsze. S. KRZYSZTOF WYSPA názwáná od Krzysztofa Kolumba ktory ią odkrył w pierwszey drodze swoiey, má ná około 15. mil wewnątrz, gorzysta, iednák obfituie w tytonie Cukry,
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 651
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
Cukry, tytonie, Indygo etc. Z. BARTELEMI albo Z. Bartłomieja Wyspa ma 6. mil w około, obfituje w to wszystko, co i pierwsze. Z. KRZYSZTOF WYSPA nazwana od Krzysztofa Kolumba który ją odkrył w pierwszej drodze swojej, ma na około 15. mil wewnątrz, górzysta, jednak obfituje w tytonie Cukry, etc. Francuzi i Anglowie tu mają swoje Kolonie, ale od R. 1713. już Anglom ma cała należeć. GRENADA, MARYGALANTA i Z. ŁUCYJ WYSPY także do Francuzów należą, a Z. Marcina Wyspę wraź z Holendrami trzymać mają należące do Antyllów. WYSPY ANGIELSKIE.
AntyGOA WYSPA ma trudny akces do
Cukry, tytonie, Indigo etc. S. BARTELEMI álbo S. Bartłomieia Wyspa má 6. mil w około, obfituie w to wszystko, co y pierwsze. S. KRZYSZTOF WYSPA názwáná od Krzysztofa Kolumba ktory ią odkrył w pierwszey drodze swoiey, má ná około 15. mil wewnątrz, gorzysta, iednák obfituie w tytonie Cukry, etc. Fráncuzi y Anglowie tu máią swoie Kolonie, ále od R. 1713. iuż Anglom má cáłá náleżeć. GRENADA, MARIGALANTA y S. ŁUCYI WYSPY tákże do Fráncuzow náleżą, á S. Marcina Wyspę wráź z Holendrami trzymać maią nálezące do Antyllow. WYSPY ANGIELSKIE.
ANTIGOA WYSPA má trudny akces do
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 651
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
należące do Antyllów. WYSPY ANGIELSKIE.
AntyGOA WYSPA ma trudny akces do siebie z przyczyny skał wielkich po brzegach Morskich, Anglowie się jednak w niej postanowili, i lubo przedtym nie była mieszkana że nie miała wody słodkiej, ale Anglowie ją wynaleźli. BARBADA może mieć 15. mil w około, obfituje w głowy cukrowe, tytonie, imbiery, bawełny, i w handle bogata, Anglowie od R. 1627 tu postanowieni, mają Miasta: Z. Michała, Carestuw, Jam-Estaw, Bristol etc. JAMAICA WYSPA Wielkich Antyllów na Południe Wyspy Kuby, na Zachód Hispanioli, odkryta przez Kolumba R. 1494. Hiszpanów przedtym, teraz Anglów ma za Panów
nálezące do Antyllow. WYSPY ANGIELSKIE.
ANTIGOA WYSPA má trudny akces do siebie z przyczyny skáł wielkich po brzegach Morskich, Anglowie się iednak w niey postanowili, y lubo przedtym nie była mieszkáná że nie miáłá wody słodkiey, ále Anglowie ią wynaleźli. BARBADA może mieć 15. mil w około, obfituie w głowy cukrowe, tytonie, imbiery, bawełny, y w hándle bogata, Anglowie od R. 1627 tu postanowieni, maią Miástá: S. Michała, Carestuw, Iam-Estaw, Bristol etc. IAMAICA WYSPA Wielkich Antyllow ná Południe Wyspy Kuby, ná Záchod Hispanioli, odkryta przeź Kolumba R. 1494. Hiszpanow przedtym, teraź Anglow má zá Pánow
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 651
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
, Bristol etc. JAMAICA WYSPA Wielkich Antyllów na Południe Wyspy Kuby, na Zachód Hispanioli, odkryta przez Kolumba R. 1494. Hiszpanów przedtym, teraz Anglów ma za Panów od R. 1654. i może mieć na 80. mil w około, grunta ma dobrze uprawne, obfituje w cukry, bawełny, skory, tytonie etc. Miasto Z. Jakuba pryncypalne, inne zaś zrujnowane, jako: Sevil d'Oro, Melila, Orystan i Vega. BERMUDY WYSPY albo Sommer na wschód Wirginii nazwane od Jana Bermuda Hiszpana który je odkrył a, od Jerzego Sommera powtórne Imię mają Kawalera Angielskiego, którego na te Wysy morskie nawałności zapędziły R. 1609.
, Bristol etc. IAMAICA WYSPA Wielkich Antyllow ná Południe Wyspy Kuby, ná Záchod Hispanioli, odkryta przeź Kolumba R. 1494. Hiszpanow przedtym, teraź Anglow má zá Pánow od R. 1654. y może mieć ná 80. mil w około, grunta má dobrze uprawne, obfituie w cukry, bawełny, skory, tytonie etc. Miásto S. Jakuba pryncypálne, inne záś zruynowáne, iáko: Sevil d'Oro, Melila, Oristan y Vega. BERMUDY WYSPY álbo Sommer ná wschod Wirginii názwáne od Jana Bermuda Hiszpana ktory ie odkrył á, od Jerzego Sommera powtorne Imię maią Kawalera Angielskiego, ktorego ná te Wysy morskie nawałności zapędziły R. 1609.
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 652
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
