sposobem Woda do Omycia będzie gotowa. Przez to się pory otwierają, i Naturze która przy tej zarazie na to wszystkie swe łoży siły, aby jad na wierzch ciała wywabiła, droga się toruje.
§. IV. Skoro ciało dopiero przepisanym sposobem przygotowane, tedy niech chory wypije co pół albo ćwierć godziny szklenicę niżej opisanej Tyzany, aż uczuje, że się Transpiracja znowu wraca, potym niech się położy, i 2 łyżki octu §. I Rozdz: VIII. opisanego niech wypije.
Sposób robienia Tyzany namienionej:
Weźmi 3 garści kwiatu bzowego, i garść Ruty ogrodowej, nalej na to wgarku albo w wielkiej misie 4. kwarty dobrze wrzącej
sposobem Woda do Omyćia będzie gotowa. Przez to śię pory otwierają, y Naturze ktora przy tey zaraźie na to wszystkie swe łoży śiły, aby jad na wierzch ćiała wywabiła, droga śię toruje.
§. IV. Skoro ćiało dopiero przepisanym sposobem przygotowane, tedy niech chory wypije co puł albo ćwierć godziny szklenicę niżey opisaney Tyzany, aż uczuje, że śię Transpiracya znowu wraca, potym niech śię położy, y 2 łyszki octu §. I Rozdz: VIII. opisanego niech wypije.
Sposob robienia Tyzany namienioney:
Weźmi 3 garśći kwiatu bzowego, y garść Ruty ogrodowey, naley na to wgarku albo w wielkiey miśie 4. kwarty dobrze wrzącey
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 68
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
droga się toruje.
§. IV. Skoro ciało dopiero przepisanym sposobem przygotowane, tedy niech chory wypije co pół albo ćwierć godziny szklenicę niżej opisanej Tyzany, aż uczuje, że się Transpiracja znowu wraca, potym niech się położy, i 2 łyżki octu §. I Rozdz: VIII. opisanego niech wypije.
Sposób robienia Tyzany namienionej:
Weźmi 3 garści kwiatu bzowego, i garść Ruty ogrodowej, nalej na to wgarku albo w wielkiej misie 4. kwarty dobrze wrzącej wody, przykryj naczynie, a niech przez pół godziny ciągnie, potym przecedź przez chustę czystą, i przydaj 3 łyżki miodu czystego, i pół kwarty tęgiego Octu winnego. Tę
droga śię toruje.
§. IV. Skoro ćiało dopiero przepisanym sposobem przygotowane, tedy niech chory wypije co puł albo ćwierć godziny szklenicę niżey opisaney Tyzany, aż uczuje, że śię Transpiracya znowu wraca, potym niech śię położy, y 2 łyszki octu §. I Rozdz: VIII. opisanego niech wypije.
Sposob robienia Tyzany namienioney:
Weźmi 3 garśći kwiatu bzowego, y garść Ruty ogrodowey, naley na to wgarku albo w wielkiey miśie 4. kwarty dobrze wrzącey wody, przykryj naczynie, a niech przez puł godziny ćiągnie, potym przecedz przez chustę czystą, y przydaj 3 łyszki miodu czystego, y puł kwarty tęgiego Octu winnego. Tę
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 68
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
wrzącej wody, przykryj naczynie, a niech przez pół godziny ciągnie, potym przecedź przez chustę czystą, i przydaj 3 łyżki miodu czystego, i pół kwarty tęgiego Octu winnego. Tę Tyzanę chory letną albo też ciepłą pić może. Gdyby się gorącość jakowa wciele, albo też zatwardzenie żywota pokazało, tedy do tejże Tyzany przydać może trzy kwintle przeczyścionego Cremoris Tartari, tym sposobem bez wszelkiego niebezpieczeństwa zatwardzenie będzie zniesione.
§. V. Jeżeli tedy po zażywaniu tych środków wszystkie wzwyż opisane przypadki ustają, tedy nieuchronnie potrzeba aby chory jeszcze przez kilka dni przy tym samym życia sposobie zostawał, wsytrzymywając się od wszystkich twardych i zyznych pokarmów. Tyzana owsiana
wrzącey wody, przykryj naczynie, a niech przez puł godziny ćiągnie, potym przecedz przez chustę czystą, y przydaj 3 łyszki miodu czystego, y puł kwarty tęgiego Octu winnego. Tę Tyzanę chory letną albo teź ćiepłą pić może. Gdyby śię gorącość jakowa wćiele, albo też zatwardzenie żywota pokazało, tedy do teyże Tyzany przydać może trzy kwintle przeczyśćionego Cremoris Tartari, tym sposobem bez wszelkiego niebezpieczeństwa zatwardzenie będzie znieśione.
§. V. Jeżeli tedy po zażywaniu tych środkow wszystkie wzwyż opisane przypadki ustają, tedy nieuchronnie potrzeba aby chory jeszcze przez kilka dni przy tym samym żyćia sposobie zostawał, wsytrzymywając śię od wszystkich twardych y zyznych pokarmow. Tyzana owśiana
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 68
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
musi, i którą zoctem winnym zmieszać trzeba, było omyte i starte. Co wszystko gdy się stało, tedy choremu dać potrzeba na uskromienie wielkiego wzuszenia które Womity sprawiły jednę kwintę Driakwi ze 2. łyżkami octu w Rozdz. VIII. §. I. opisanego, i niech coraz po tym Lekarstwie kilka fliżanek ciepłej Tyzany wypije. Wkilka godzin po zażyciu Driakwi niech zażyje co 3. godziny 20. pigułek niżej opisanych, których jeśliby połknąć nie mógł, tedy je w Tyzanie rozpuścić, i tym sposobem zażyć ich można.
Sposób robienia pigułek przerzeczonych.
Weźmi z najlepszej skory Chińskiej na
proch startej 2 łoty
Korzenia wężowego Wirgińskiego na proch utłuczonego
muśi, y ktorą zoctem winnym zmieszać trzeba, było omyte y ztarte. Co wszystko gdy śię stało, tedy choremu dać potrzeba na uskromienie wielkiego wzuszenia ktore Womity sprawiły jednę kwintę Dryjakwi ze 2. łyszkami octu w Rozdz. VIII. §. I. opisanego, y niech coraz po tym Lekarstwie kilka fliżanek ćiepłey Tyzany wypije. Wkilka godzin po zażyćiu Dryjakwi niech zażyje co 3. godziny 20. pigułek niżey opisanych, ktorych jeśliby połknąć nie mogł, tedy je w Tyzanie rozpuśćić, y tym sposobem zażyć ich można.
Sposob robienia pigułek przerzeczonych.
Weźmi z najlepszey skory Chińskiej na
proch ztartey 2 łoty
Korzenia wężowego Wirginskiego na proch utłuczonego
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 71
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
12. dni humory ciągnąć powinne. Gdy się choremu poprawia, i kiedy rany te mają być zagojone, tedy tylko zamiast przerzeczonego plastru, liście jarmużowe śmietaną albo też świeżym niesolonym masłem nasmarowane na nie przykładaj, a tedy się wkilku dniach zagoją.
§. X. Chory niech często ale nie wiele na raz z Tyzany pije, gdyby zaś niezwyczajną czuł słabość i skłonność ku spaniu, bardzo się pocąc, i żadnej przez to nie czując ulgi, tedy niech często następującą pije herbatę: Weźmi liścia Szałwiowego garść jednę, nalej na nie kwartę wody wrzącej, a niech pułgodziny ciągnie, przecedź potym i wlej kwintlę jednę Spiritus Vitrioli, i przydaj
12. dni humory ćiągnąć powinne. Gdy śię choremu poprawia, y kiedy rany te mają bydz zagojone, tedy tylko zamiast przerzeczonego plastru, liśćie jarmużowe śmietaną albo też świeżym niesolonym masłem nasmarowane na nie przykładaj, a tedy śię wkilku dniach zagoją.
§. X. Chory niech często ale nie wiele na raz z Tyzany pije, gdyby zaś niezwyczajną czuł słabość y skłonność ku spaniu, bardzo śię pocąc, y żadney przez to nie czując ulgi, tedy niech często następującą pije herbatę: Weźmi liśćia Szałwiowego garść jednę, nalej na nie kwartę wody wrzącey, a niech pułgodziny ćiągnie, przecedz potym y wlej kwintlę jednę Spiritus Vitrioli, y przydaj
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 73
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
mniej namienionych zażywać środków.
§. XII. Jeśli się zaś przy chorobie takie znajdują okoliczności, jakom je pod Literą C. opisał, tedy sobie też inaczej wleczeniu jej postąpić trzeba. Ku przeczyścieniu ciała człeka chorego nie trzeba mu dać ani na Womity ani też na laksowanie, ale zacząć leczenie od stawienia Enemy z Tyzany jęczmiennej lub owsianej i łyżki miodu.
§. XIII. Ciało tym sposobem wyczyściwszy niech chory co 3 godziny proszku jednego z ośm granów Saletry, tyleż kwiatu siarczystego, i z. 4. granów kamfory zażyje, i niech coraz potym dwie lub trzy fliżanki wzwyż opisanej Tyzany wypije. Ordynarny napój przy tym choroby gatunku niech
mniey namienionych zażywać środkow.
§. XII. Jeśli śię zaś przy chorobie takie znajdują okolicznośći, jakom je pod Literą C. opisał, tedy sobie też inaczey wleczeniu jey postąpić trzeba. Ku przeczyśćieniu ćiała człeka chorego nie trzeba mu dać ani na Womity ani też na laxowanie, ale zacząć leczenie od stawienia Enemy z Tyzany jęczmienney lub owśianey y łyszki miodu.
§. XIII. Ciało tym sposobem wyczyśćiwszy niech chory co 3 godziny proszku jednego z ośm granow Saletry, tyleż kwiatu śiarczystego, y z. 4. granow kamfory zażyje, y niech coraz potym dwie lub trzy fliżanki wzwyż opisaney Tyzany wypije. Ordynarny napoj przy tym choroby gatunku niech
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 75
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
laksowanie, ale zacząć leczenie od stawienia Enemy z Tyzany jęczmiennej lub owsianej i łyżki miodu.
§. XIII. Ciało tym sposobem wyczyściwszy niech chory co 3 godziny proszku jednego z ośm granów Saletry, tyleż kwiatu siarczystego, i z. 4. granów kamfory zażyje, i niech coraz potym dwie lub trzy fliżanki wzwyż opisanej Tyzany wypije. Ordynarny napój przy tym choroby gatunku niech będzie następujący: Weźmi 2. garści jęczmienia, i omywszy go wprzód, warz w 4. kwartach wody tak długo ażby się jęczmien popękał. Przecedź potym ten napój przez chustę, a przylej pułtora Kwaterki Octu winnego, i 3 łyżki Miodu, i przydaj pułtora kwintli
laxowanie, ale zacząć leczenie od stawienia Enemy z Tyzany jęczmienney lub owśianey y łyszki miodu.
§. XIII. Ciało tym sposobem wyczyśćiwszy niech chory co 3 godziny proszku jednego z ośm granow Saletry, tyleż kwiatu śiarczystego, y z. 4. granow kamfory zażyje, y niech coraz potym dwie lub trzy fliżanki wzwyż opisaney Tyzany wypije. Ordynarny napoj przy tym choroby gatunku niech będzie następujący: Weźmi 2. garśći jęczmienia, y omywszy go wprzod, warz w 4. kwartach wody tak długo ażby śię jęczmien popękał. Przecedz potym ten napoj przez chustę, a przylej pułtora Kwaterki Octu winnego, y 3 łyszki Miodu, y przydaj pułtora kwintli
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 75
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
obłoczył koszulę, gdzie na okoliczności następujące pilny wzgląd mieć trzeba 1) Koszule muszą być przekadzone nad siarką zapaloną, 2) muszą być dobrze wygrzane; a 3) życzyłbym aby bielizna chorych ani ługiem ani mydłem nie była wyprana.
§. III. Po trzecie chory nic inszego jadać nie powinien tylko mało co Tyzany jęczmiennej lub owsianej, albo bardzo rzadkie gramatki strochą octu, albo też suche owoce uwarzone. Wszelkie Mięsiwo wtej chorobie jak trucizna szkodzi.
§. VI. Jeżeli żywot wtej chorobie jest zatwardziały, tedy do Tyzany przerzeczonej pół łota Cremoris Tartari przydać można, co bez wszelkiego niebezpieczeństwa zatwardzenie znosi
§. V. Ozdrawiający tego się
obłoczył koszulę, gdzie na okolicznośći następujące pilny wzgląd mieć trzeba 1) Koszule muszą bydz przekadzone nad śiarką zapaloną, 2) muszą bydz dobrze wygrzane; a 3) życzyłbym aby bielizna chorych ani ługiem ani mydłem nie była wyprana.
§. III. Po trzećie chory nic inszego jadać nie powinien tylko mało co Tyzany jęczmienney lub owśianey, albo bardzo rzadkie gramatki ztrochą octu, albo też suche owoce uwarzone. Wszelkie Mięśiwo wtey chorobie jak trućizna szkodzi.
§. VI. Jeżeli żywot wtey chorobie jest zatwardziały, tedy do Tyzany przerzeczoney puł łota Cremoris Tartari przydać można, co bez wszelkiego niebezpieczeństwa zatwardzenie znośi
§. V. Ozdrawiający tego śię
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 82
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
ani mydłem nie była wyprana.
§. III. Po trzecie chory nic inszego jadać nie powinien tylko mało co Tyzany jęczmiennej lub owsianej, albo bardzo rzadkie gramatki strochą octu, albo też suche owoce uwarzone. Wszelkie Mięsiwo wtej chorobie jak trucizna szkodzi.
§. VI. Jeżeli żywot wtej chorobie jest zatwardziały, tedy do Tyzany przerzeczonej pół łota Cremoris Tartari przydać można, co bez wszelkiego niebezpieczeństwa zatwardzenie znosi
§. V. Ozdrawiający tego się wystrzegać powinni, aby wielkiemu Apetitowi swemu nie czynili zadosyć, niech raczej co 3. godziny trochę tylko jedzą, aby osłabiałego żołądka nie obciążali, coby Recydywę sprawić mogło. Wszyscy ozdrawiający niech codzień
ani mydłem nie była wyprana.
§. III. Po trzećie chory nic inszego jadać nie powinien tylko mało co Tyzany jęczmienney lub owśianey, albo bardzo rzadkie gramatki ztrochą octu, albo też suche owoce uwarzone. Wszelkie Mięśiwo wtey chorobie jak trućizna szkodzi.
§. VI. Jeżeli żywot wtey chorobie jest zatwardziały, tedy do Tyzany przerzeczoney puł łota Cremoris Tartari przydać można, co bez wszelkiego niebezpieczeństwa zatwardzenie znośi
§. V. Ozdrawiający tego śię wystrzegać powinni, aby wielkiemu Appetitowi swemu nie czynili zadosyć, niech raczey co 3. godziny trochę tylko jedzą, aby osłabiałego żołądka nie obćiążali, coby Recydywę sprawić mogło. Wszyscy ozdrawiający niech codzień
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 83
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
