/ a trwają na nim do wieczora/ aż je wino (inny napój) rozpali. A Cytra i Lutnia/ bęben i Piszczałka/ i wino bywa na biesiadach ich: ale na sprawy Pańskie nie patrzą/ a na Uczynki rąk jego nie oglądają się. Przetoż w niewolą pójdzie lud mój/ iż nie ma umiejętności; a zacni jego będą głodnymi/ i pospólstwo jego wyschnie od pragnienia. A v. 22. mówi: Biada tym/ którzy są mocni na picie wina: a Mężom dużym ku nalewaniu napoju mocnego. Hieron.
Biada wam tedy Wy Opilcy/ którzy na biadanie Boże nic nic nie dbacie/ i tego się zgoła
/ á trwáją ná nim do wieczorá/ aż je wino (inny napoy) rospali. A Cytrá y Lutniá/ bęben y Pisczałká/ y wino bywa ná bieśiádách ich: ále ná spráwy Páńskie nie pátrzą/ á ná Uczynki rąk jego nie oglądáją śię. Przetoż w niewolą poydźie lud moy/ iż nie ma umiejętnośći; á zacni jego będą głodnymi/ y pospolstwo jego wyschnie od prágnienia. A v. 22. mowi: Biádá tym/ ktorzy są mocni ná pićie winá: á Mężom dużym ku nálewániu napoju mocnego. Hieron.
Biádá wam tedy Wy Opilcy/ ktorzy ná biádánie Boże nic nic nie dbaćie/ y tego śię zgołá
Skrót tekstu: GdacKon
Strona: 25.
Tytuł:
Dyszkursu o pijaństwie kontynuacja
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
Jan Łaski Kanclerz W. K. a potym Arcybiskup Gnieźnień: w jedno zebrał za Aleksandra Króla, po nim Przyłuski, a z woli Zygmunta Augusta Jan Herburt, po nim Sarnicki, Januszowski, Szczerbicki, Kołucki, Ładowski, i ten ostatni najwięcej zażywany, bo nowo reformowany przez Józefa Żałuskiego Referendarza Koronnego wielkiej godności i umiejętności tego wieku Prałata. Prawa Polskie nie mogą być insze tylko przez Konstytucje stwierdzone. Konstytucje zaś nazwane, bo od Trzech Stanów Rzeczypospolitej mające moc i wagę. Te 3. Stany znaczą: Królewski, Senatorski, i Rycerski, z których 3. Stanów Sejm powinnien być złożony[...] Na tym Sejmie do Konstytucyj naznaczeni być powinni Senatorowie
Jan Łaski Kanclerz W. K. á potym Arcybiskup Gnieznień: w jedno zebrał za Alexandra Króla, po nim Przyłuski, á z woli Zygmunta Augusta Jan Herburt, po nim Sarnicki, Januszowski, Szczerbicki, Kołucki, Ładowski, i ten ostatni naywięcey zażywany, bo nowo reformowany przez Józefa Załuskiego Referendarza Koronnego wielkiey godnośći i umiejętnośći tego wieku Prałata. Prawa Polskie nie mogą być insze tylko przez Konstytucye stwierdzone. Konstytucye zaś nazwane, bo od Trzech Stanow Rzeczypospolitey mające moc i wagę. Te 3. Stany znaczą: Królewski, Senatorski, i Rycerski, z których 3. Stanów Seym powinnien być złożony[...] Na tym Seymie do Konstytucyi naznaczeni być powinni Senatorowie
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 131
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
królestwa, Prowincje, lubo najciekawszy nogami zmierzył, okiem zlustrował. Więc inwencja ludzka długim eksperymentem wyuczona taką sporządziła naukę to jest Geografią, która każdemu i w domu własnym zostającemu, nietylko w imaginatywie świat cały ziemny: ale przed oczy czyli to w Mapach, czyli w swerze Geograficznej stawić może. Iż słuszniej, tej umiejętności wiadomy, a niżeli Sokrates mówić może. Ziemianin jestem, i całego świata obywatel. Co samo aby teraźniejsza informacja, dla łatwego i zupełnego każdemu wyrozumienia, dostatecznie wykonać mogła, na 5. części rzecz przedsięwziętą dzieli. I. informacja dla instrukcją o wewnętrznej konstytucyj ziemi. II. O zewnętrznej pozycyj ziemi i Geograficznym jej
krolestwa, Prowincye, lubo nayciekawszy nogami zmierzył, okiem zlustrował. Więc inwencya ludzka długim experymentem wyuczoná taką zporządziła naukę to iest Geografią, ktora każdemu y w domu własnym zostaiącemu, nietylko w imaginatywie świat cały ziemny: ale przed oczy czyli to w Mappach, czyli w swerze Geograficzney stawić może. Iż słuszniey, tey umieiętności wiadomy, á niżeli Sokrátes mowić może. Ziemianin iestem, y całego światá obywatel. Co sámo aby teraźnieysza informacya, dla łatwego y zupełnego każdemu wyrozumienia, dostatecznie wykonać mogła, na 5. części rzecz przedsięwziętą dzieli. I. informacya dla instrukcyą o wewnętrzney konstytucyi ziemi. II. O zewnętrzney pozycyi ziemi y Geograficznym iey
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: A
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Tę zeznał prawdę niemniej bogaty jako i mądry Salomon Prov. 3. Błogosławiony człowiek, który znalazł mądrość, i obfituje w roztropność. Lepsze jej nabycie niż kupczenie srebrem i złotem. Droższa jest nad bogactwa. Wszystkie dostatki pójść z nią nie mogą w komparacją. Gdyż za umiejętnością honor i fortuna idzie. A bez umiejętności honor i fortuna za nic. Zeznał to z własnej eksperiencyj tenże mędrzec. Sap. 7. Wszystkie dobra oraz mi przyszły z umiejętnością, i niezliczona uczciwość przez ręce jej. Mądry między ludźmi dziedziczyć będzi honor, i imię jego żyć będzie na wieki. Eccl. 37. Obróciłem się do uwagi mądrości:
. Tę zeznał prawdę niemniey bogaty iáko y mądry Salomon Prov. 3. Błogosławiony człowiek, ktory znalazł mądrość, y obfituie w rostropność. Lepsze iey nabycie niż kupczenie srebrem y złotem. Droszsza iest nad bogactwa. Wszystkie dostatki poiść z nią nie mogą w komparacyą. Gdyż zá umieiętnością honor y fortuna idzie. A bez umieiętności honor y fortuna zá nic. Zeznał to z własney experyencyi tenże mędrzec. Sap. 7. Wszystkie dobra oraz mi przyszły z umieiętnością, y niezliczona uczciwość przez ręce iey. Mądry między ludzmi dziedziczyć będzi honor, y imię iego żyć będzie ná wieki. Eccl. 37. Obrociłem się do uwagi mądrości:
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Aa3v
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
vt vniversam vitam ad commune commodum conferas S. Chrysosthomus Homilia 96. In Matth. NIe masz milszej rzeczy Panu Bogu, jako żywot cały ważyć na pożytek pospolity. GEOMETRY POLSKIEGO, ZABAWA VII. Około Rozmierzania wszelkiej Odległości, Wysokości, Głębokości, i Gruntów, nowym i łatwiusińkim sposobem: bez zwyczajnych Geometrom Instrumentów, i umiejętności Arytmetyki: z przydatkiem wymiaru wszelkiej Długości przez Kwadrat Geometryczny. PRZEMOWA.
TA ZABAWA VII, dzieli się na Rozdziałów Dziewięć. Geometry Część 2. Zabawa VII. Rozdział I. ROZDZIAŁ I. O Instrumentach prostych, potrzebnych do wymierzania wszelkiej Odległości, Wysokości, Głębokości, i Gruntów.
INstrumenta proste, potrzebne Geometrze krom linii
vt vniversam vitam ad commune commodum conferas S. Chrysosthomus Homilia 96. In Matth. NIe mász milszey rzeczy Pánu Bogu, iáko żywot cáły ważyć ná pożytek pospolity. GEOMETRY POLSKIEGO, ZABAWA VII. Około Rozmierzánia wszelkiey Odległośći, Wysokośći, Głębokośći, y Gruntow, nowym y łátwiuśińkim sposobem: bez zwyczáynych Geometrom Instrumentoẃ, y vmieiętnośći Arythmetyki: z przydatkiem wymiaru wszelkiey Długośći przez Kwádrat Geometryczny. PRZEMOWA.
TA ZABAWA VII, dźieli się ná Rozdźiałow Dźiewięć. Geometry Część 2. Zábáwá VII. Rozdźiał I. ROZDZIAŁ I. O Instrumentách prostych, potrzebnych do wymierzánia wszelkiey Odległośći, Wysokośći, Głębokośći, y Gruntow.
INstrumentá proste, potrzebne Geometrze krom linii
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 1
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Niech na Tablicy Mierniczej przyda linią BMD, krzyżową samej KMN; i niech wygotuje Węgielnicę płaską W, której pomocą, potrafi by naprostszy, wymierzać wszelkie Wysokości przystępne u spodu, i Odległości niedostępne: bez skale podziałów, bez cyrkla, bez przylepiania karty na Tablicy Mierniczej, bez rysowania linij jakich na niej, i bez umiejętności Arytmetyki; byle umiał do sta zliczyć. Wygotowanie Węgielnice Płaskiej. WEźmi W, czwartą część arkusza papieru (mniejszą większą według wielkości czwartej części Tablice Mierniczej,) abo tyląż blaszkę mosiężną cienką: i wszytkie jej boki mn, nu, uc, cu, zawierające doskonałe anguły krzyżowe, m, n, u
Niech ná Tablicy Mierniczey przyda liniią BMD, krzyżową sámey KMN; y niech wygotuie Węgielnicę płáską W, ktorey pomocą, potráfi by naprostszy, wymierzáć wszelkie Wysokośći przystępne v spodu, y Odległosći niedostępne: bez skále podżiałow, bez cyrklá, bez przylepiánia kárty ná Tablicy Mierniczey, bez rysowánia liniy iákich ná niey, y bez vmieiętnośći Arythmetyki; byle vmiał do stá zliczyć. Wygotowánie Węgielnice Płáskiey. WEźmi W, czwartą część árkuszá pápieru (mnieyszą większą według wielkośći czwartey częśći Tablice Mierniczey,) ábo tyląż blászkę mośiężną ćienką: y wszytkie iey boki mn, nu, uc, cu, záwieráiące doskonáłe ánguły krzyżowe, m, n, u
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
zmieści: A liczba przypisana niech idzie od angułów krzyżowych m, i u, ku, c, i n. Będziesz miał Instrument gotowy, (który Węgielnicą płaską zwać będę,) ułatwiający do podżywienia używanie Tablice Mierniczej wrozmierzaniu Odległości, Wysokości i głębokości, by naprostszemu człowiekowi, bez cyrkla, bez skale mierniczej, i umiejętności rachowania. Tej tedy Węgielnice tak użyjesz w Naukach pomienionych. Nauka XXIX. Odległość poziomną niedostępną (MN) przemierzać przez Tablicę Mierniczą snadniej niż w Nauce 14. na karcie 14. POstawiwszy poziomno Tablicę Mierniczą na M, a linią z Celami na linii Mn Tablice, poty kręć Tablicę, póki nie oglądasz przez cele,
zmieśći: A liczbá przypisána niech idźie od ángułow krzyżowych m, y u, ku, c, y n. Będźiesz miał Instrument gotowy, (ktory Węgielnicą płáską zwáć będę,) vłátwiáiący do podżiwięnia vżywánie Tablice Mierniczey wrozmierzániu Odległośći, Wysokośći y głębokośći, by naprostszemu człowiekowi, bez cyrklá, bez skále mierniczey, y vmieiętnośći ráchowánia. Tey tedy Węgielnice ták vżyiesz w Náukách pomięnionych. NAVKA XXIX. Odległość poźiomną niedostępną (MN) przemierzáć przez Tablicę Mierniczą snádniey niż w Náuce 14. ná kárćie 14. POstáwiwszy poźiomno Tablicę Mierniczą ná M, á liniią z Celámi ná linii Mn Tablice, poty kręć Tablicę, poki nie oglądasz przez cele,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
jednemu linki. Nauka LVII. Głębokość Góry zmierzać. ZMierz wysokość Góry, według Nauki 48. 49. 50. 51. abo 52. będziesz miał wiadomą Głębokość góry. Nauka LVIII. Zebranie krociusińkie nałatwiejszego Rozmierzania Odległości, Wysokości, i Głębokości, przez Tablicę Mierniczą: bez rysowania jakiej figury abo linii: i bez umiejętności Arytmetyki na wyrachowanie czwartej liczby niewiadomej, ze trzech wiadomych. §. I. Wygotowanie Tablice Mierniczej. TAblica Miernicza prosta FGHL, niech ma naprzód: Igiełkę M, wysoką na miąszość palca wtórego, wbitą we srzodku nad rękojeścią spodnią która rękojeść nakształt wałeczka otoczona, na długość palca wtórego, powinna wchodzić w dziurę wierzchnią
iednemu linki. NAVKA LVII. Głębokość Gory zmierzáć. ZMierz wysokość Gory, według Náuki 48. 49. 50. 51. ábo 52. będźiesz miał wiádomą Głębokość gory. NAVKA LVIII. Zebránie kroćiuśińkie nałátwieyszego Rozmierzánia Odległośći, Wysokośći, y Głębokośći, przez Tablicę Mierniczą: bez rysowánia iákiey figury ábo linii: y bez vmieiętnosći Arythmetyki ná wyráchowánie czwartey liczby niewiádomey, ze trzech wiádomych. §. I. Wygotowánie Tablicé Mierniczey. TAblicá Miernicza prosta FGHL, niech ma naprzod: Igiełkę M, wysoką ná miąszość pálcá wtorego, wbitą we srzodku nád rękoieśćią spodnią ktora rękoieść nákształt wałeczká otoczona, ná długość pálcá wtorego, powinná wchodźić w dźiurę wierzchnią
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 52
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Także: 5 calów za 50, gdyż takowa cząstka na Węgielnicy nmc, spostanowienia zamyka, nie 5. calów, ale 10 razy 5, to jest 50. które dają łokci 2, i calów 8. §. III. Wysokość (CV) dostępną u spodu (C,) Tablicą Mierniczą, wymierzać bez umiejętności rachowania. Wymierzania wszelkiej Długości.
Odmierz Odległość spodu C, wysokości CV, do Pachołka T, trzymającego Tablicę M. (niech będzie łokci naprzykład 30.)) (2. Pociągnij Węgielnice nmc podle igiełki M aż do trzydziestego podziału, ileś naliczył łokci między C, i T.) (3 Ustaw Tablicę
Tákże: 5 calow zá 50, gdyż tákowa cząstká ná Węgielnicy nmc, zpostánowięnia zamyka, nie 5. cáloẃ, ale 10 rázy 5, to iest 50. ktore dáią łokći 2, y calow 8. §. III. Wysokość (CV) dostępną v spodu (C,) Tablicą Mierniczą, wymierzáć bez vmieiętnośći ráchowánia. Wymierzánia wszelkiey Długośći.
Odmierz Odległość spodu C, wysokośći CV, do Páchołká T, trzymáiącego Tablicę M. (niech będźie łokći náprzykład 30.)) (2. Poćiągniy Węgielnicé nmc podle igiełki M áż do trzydżiestego podźiału, ileś náliczył łokći między C, y T.) (3 Vstaw Tablicę
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 57
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, 500. NL, 250: LC, 559: i będziesz wiedżyał. Ze jako 500: do 250, abo do 559. Tak CL, do CN, abo do NL. Nauka II. Miawszy miarę ścianej jednej triangułu nie zrysowanego, drugich dwóch ścian niewiadomych, miarę wynaleźć według proporcyj danego triangułu, bez umiejętności Reguły Trzech, abo Złoty. NIech będzie trianguł CDH, i ściana CN, w łokci 1000, inszego triangułu nie rysowanego: a niech będzie trzeba wyrachować dwie niewiadome ściany na ścianie CN wiadomej, tą proporcją którą mają ściany danego triangułu CGH. To jest żeby CN tak się miała do NL, abo do CL,
, 500. NL, 250: LC, 559: y będźiesz wiedżiał. Ze iáko 500: do 250, ábo do 559. Ták CL, do CN, ábo do NL. NAVKA II. Miawszy miárę śćiáney iedney tryángułu nie zrysowánego, drugich dwoch śćian niewiádomych, miárę wynáleść według proporcyi dánego tryángułu, bez vmieiętnośći Reguły Trzech, ábo Złoty. NIech będźie tryánguł CDH, y śćiáná CN, w łokći 1000, inszego tryángułu nie rysowánego: á niech będźie trzebá wyráchowáć dwie niewiádome śćiány ná śćiánie CN wiádomey, tą proporcyą ktorą máią śćiány dánego tryángułu CGH. To iest żeby CN ták się miáłá do NL, ábo do CL,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 63
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
