się musiało.
VIII. W brzuchu, oprócz śledziony, która krótsza być zdawała się, i plewki okrywającej przód wnętrzności, która cała przy żołądku wypukłości, i kiszcę kolon nazwanej, była zmarszczona; z przyczyny wychudzenia się ciała; plewka do której przyłączone są kiszki ciękie, i także do której kiszka kolon nazwana, i wątroba, w których wrzody martwe, i puchliny być powinne były według szarletanów obietnicy, tak zdrowe zastaliśmy, żem zdrowszych nad te, nie widział.
IX. Pęcherz mniejszy był, i grubszy, szyja ciaśniejsza, zapalona, i do gangreny bliska. Prostata dwa razy była większa jak zwyczaj, i zapalona; kanały
się musiało.
VIII. W brzuchu, oprocz śledziony, ktora krotsza być zdawała się, y plewki okrywaiącey przod wnętrzności, ktora cała przy żołądku wypukłości, y kiszcę kolon nazwaney, była zmarszczona; z przyczyny wychudzenia się ciała; plewka do ktorey przyłączone są kiszki ciękie, y także do ktorey kiszka kolon nazwana, y wątroba, w ktorych wrzody martwe, y puchliny być powinne były według szarletanow obietnicy, tak zdrowe zastaliśmy, żem zdrowszych nad te, nie widział.
IX. Pęcherz mnieyszy był, y grubszy, szyia ciaśnieysza, zapalona, y do gangreny bliska. Prostata dwa razy była większa iak zwyczay, y zapalona; kanały
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 18
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
, jako bydło skaczą, A ż ksiądz na nich popiół sypie, toż się wżdy obaczą. 42. O pijanych ludziach.
Radbym wiedział, co też owi za pożytek mają, Którzy radzi ustawicznie w kuflu wąs maczają. Zdrów ten nigdy być nie może, ustawna choroba, Zawsze chodzi jak umarły, gnije w nim wątroba.
Rozum musi ustępować, dla złego nałogu, Wie go diabeł, co też po nim-ni ludziom, ni Bogu, Bo ten jedno wszytko myśli, gdzieby dzban połapić, Jako tako choć na duszę, by się jedno napić. Gdzie obaczy, iże piją, to on dybie z kąta, A nogi śmiesznie zaplata
, jako bydło skaczą, A ż ksiądz na nich popiół sypie, toż się wżdy obaczą. 42. O pijanych ludziach.
Radbym wiedział, co też owi za pożytek mają, Którzy radzi ustawicznie w kuflu wąs maczają. Zdrów ten nigdy być nie może, ustawna choroba, Zawsze chodzi jak umarły, gnije w nim wątroba.
Rozum musi ustępować, dla złego nałogu, Wie go dyabeł, co też po nim-ni ludziom, ni Bogu, Bo ten jedno wszytko myśli, gdzieby dzban połapić, Jako tako choć na duszę, by się jedno napić. Gdzie obaczy, iże piją, to on dybie z kąta, A nogi śmiesznie zaplata
Skrót tekstu: WychWieś
Strona: 31
Tytuł:
Kiermasz wieśniacki
Autor:
Jan z Wychylówki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
dialogi, fraszki i epigramaty, pieśni
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1618
Data wydania (nie wcześniej niż):
1618
Data wydania (nie później niż):
1618
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Teodor Wierzbowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
K. Kowalewski
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1902
Arabowie The ron nazywają, a stąd Theriaca, to jest Driakiew. W Arabii, że łażą po pod drzewka balsamowe, tam swój jad tracą, i nie są szkodliwe. Powiadają, że natej żmii ukąszenie, granie i śpiewanie, jako na Tarantuli jad pomaga, jako też z tej samej spalonej żmyj, proszek i wątroba iuvant ukąszonego.
ZABA Ziemska, jadowita, po łacinie Bufo tu się mieści między jadowitemi wężami: która wchodzi w medycynę: w occie ją zmacerowawszy, a w minią włożywszy, truciznę wyprowadza, do nóg go przywiązawszy, głowy i serca uśmierza bole, na szaleństwo, febrę pomaga, w proszku zaś zażywszy, puchlinę wyprowadza
Arabowie The ron nazywaią, á ztąd Theriaca, to iest Dryakiew. W Arabii, że łażą po pod drzewka balsamowe, tam swoy iad tracą, y nie są szkodliwe. Powiadaią, że natey żmii ukąszenie, granie y spiewanie, iako na Tarantuli iad pomaga, iako też z tey samey spaloney żmyi, proszek y wątroba iuvant ukąszonego.
ZABA Ziemska, iadowita, po łacinie Bufo tu się mieści między iadowitemi wężami: ktora wchodzi w medycynę: w occie ią zmacerowawszy, á w minią włożywszy, truciznę wyprowadza, do nog go przywiązawszy, głowy y serca usmierza bole, na szaleństwo, febrę pomaga, w proszku zaś zażywszy, puchlinę wyprowadza
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 316
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
czynią/ rzodkiew po wieczerzy jedzona/ na którą pić nie trzeba/ żywotowi wyrzucać pomaga/ a naczczo z masłem i z cukrem kamień pędzi. Otwiera żywot śledź słony z cebulą/ i ikry jego naczczo jedzone/ ale na to nie złe piwo (może i miód) pić trzeba i to/ gdzie dobry żołądek/ wątroba niegorąca/ bo złemu i pirogi zawadzą. Odwilża żywot baranka młodego bardziej owieczki mięso warzone/ i z niego polewka pita z cukrem/ toż kokosza sprawi. Ryby też wszelakie z solą i z masłem warzone/ sposobniejszy żywot do wyrzutów czynią/ ale i grzyby i bedyki wszelakie toż robią. Mięsa wszelakie stare/ k temu
czynią/ rzodkiew po wieczerzy iedzona/ ná ktorą pić nie trzebá/ żywotowi wyrzucáć pomaga/ á náczczo z másłem y z cukrem kámień pędźi. Otwiera żywot śledź słony z cebulą/ y ikry iego náczczo iedzone/ ále ná to nie złe piwo (może y miod) pić trzebá y to/ gdźie dobry żołądek/ wątrobá niegorąca/ bo złemu y pirogi záwádzą. Odwilża żywot báránká młodego bárdźiey owieczki mięso wárzone/ y z niego polewká pita z cukrem/ toż kokosza spráwi. Ryby też wszelákie z solą y z másłem wárzone/ sposobnieyszy żywot do wyrzutow czynią/ ále y grzyby y bediki wszelákie toż robią. Mięsa wszelákie stáre/ k temu
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Dv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
i pieczonych zaniechać. Zatwardzają żywot gorzej/ flaki/ nogi/ głowy bydląt wszelakich/ i kruszki cielęce/ ale o tych toż rozumiej/ co i o pieczystym. W zatwardzeniu gwałtownym i ciężkim klistera nalepsza/ może i taką dać jako wyższej/ polewka z piwa z żółtków z masła i cukru/ a gdzie nie gorąca wątroba miodu przaśnego przydać. Dla gorącej zaś wątroby z serwatki jakiej takiej/ kozia nalepsza/ i ze lnianym olejem świeżym kosztowna. A gdzie instrumentu niemasz naprędce/ żółtek jajowy z trochą soli zmieszawszy/ a w chustkę cieniuchną włożywszy/ nicią węzełek zawiązawszy/ jak nadalej w jelito spodnie palcem wetkniesz/ aby nić wisiała. Z
y pieczonych zániecháć. Zátwárdzáią żywot gorzey/ flaki/ nogi/ głowy bydląt wszelákich/ y kruszki ćielęce/ ále o tych toż rozumiey/ co y o pieczystym. W zatwárdzeniu gwałtownym y ćiężkim klisterá nalepsza/ może y táką dáć iáko wyższey/ polewká z piwá z żołtkow z másłá y cukru/ á gdźie nie gorąca wątrobá miodu przásnego przydáć. Dla gorącey záś wątroby z serwatki iákiey tákiey/ koźia nalepsza/ y ze lniánym oleiem świeżym kosztowna. A gdźie instrumentu niemász náprędce/ żołtek iáiowy z trochą soli zmieszawszy/ á w chustkę ćieniuchną włożywszy/ nićią węzełek záwiązawszy/ iak nadáley w ielito spodnie pálcem wetkniesz/ áby nić wiśiáłá. Z
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: D2
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
Brzemiennych goleniach sinych, nabrzmiałych.
BRzemiennym około goleni wzdęcia bywają/ abo że dla płodu wodnisty jaki uchód maciczny będzie zastanowiony/ abo ze krwie obfitej Miesięcznej jest zatrzymanie/ której płód strawić nie może/ i dla tego matce i płodowi nie będąc pożyteczną/ około goleni wpada/ ten Rozdział przydawszy/ że jeśli przytym też wątroba osłabiała/ a krew zatym z surowiała i flegmistą i wodnistą się stała/ ta gdy się znowu w wątrobie warzy/ dla jej mnóstwa się psuje/ a w tym nogi z tego napuchają/ ktemu jeśli to zepsowanie będzie co kolery z sobą miało/ goleni się zapalą/ i podczas się otwierają/ jak w skorbucie a
Brzemiennych goleniách śinych, nábrzmiáłych.
BRzemiennym około goleni wzdęćia bywáią/ ábo że dla płodu wodnisty iáki vchod máćiczny będźie zastánowiony/ ábo ze krwie obfitey Mieśięczney iest zátrzymánie/ ktorey płod ztrawić nie może/ y dla tego mátce y płodowi nie będąc pożyteczną/ około goleni wpada/ ten Rozdźiał przydawszy/ że ieśli przytym też wątrobá osłábiáłá/ á krew zátym z surowiáłá y flegmistą y wodnistą się stáłá/ tá gdy się znowu w wątrobie wárzy/ dla iey mnostwá się psuie/ á w tym nogi z tego nápucháią/ ktemu ieśli to zepsowánie będźie co kolery z sobą miáło/ goleni się zápalą/ y podczás się otwieráią/ iák w skorbućie á
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: D4v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
/ ciężki oddech/ kaszel suchy/ gorączka mała: rzadkoć to wprawdzie bywa/ ale mianowicie przed czwartym Księżyczem/ wtąż jako i z żołądka przypadki/ jedno w trzecim Księżycu/ dla tego też boleści żołądkowe/ w te puchliny się obracają/ abo iż miesięcznych uchodów/ więcej niż przez jeden Księżyc przedtym nie miewała/ a wątroba dla niestrawności częstej osłabiona. Puchliny te nożne/ i sine nabrzmiałe żeły na goleniach brzemiennych/ mniej są ciężkie nad insze/ abowiem choroby/ którym afekty przyrodzone okazją podają/ nie tak są niebezpieczne/ i w nich pomocy wyglądać w zlężeniu/ gdzie zwykły bez lekarskiej pomocy niwiasty do pierwszego zdrowia przychodzić/ dla tego iż wszelka
/ ćięszki oddech/ kászel suchy/ gorączká máła: rzadkoć to wprawdźie bywa/ ále miánowićie przed czwártym Kśiężyczem/ wtąż iáko y z żołądka przypadki/ iedno w trzećim Kśiężycu/ dla tego też boleśći żołądkowe/ w te puchliny się obracáią/ ábo iż mieśięcznych vchodow/ więcey niż przez ieden Kśiężyc przedtym nie miewáłá/ á wątrobá dla niestráwnośći częstey osłábiona. Puchliny te nożne/ y śine nábrzmiáłe żeły ná goleniach brzemiennych/ mniey są ćiężkie nád insze/ ábowiem choroby/ ktorym áffekty przyrodzone okázyą podáią/ nie ták są niebespieczne/ y w nich pomocy wyglądáć w zlężeniu/ gdźie zwykły bez lekárskiey pomocy niwiasty do pierwszego zdrowia przychodźić/ dla tego iż wszelka
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: E
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
i przydać syrop. rożanego purgującego łot: cztery. Spet: diarrhod: abb: drag: 1. Zm. daj cztery uncij na raz co poranek póki staje/ Rebarb: samo i z rożą w cukrze też dobre. Powtóre zażyć tych co krew zgąszczają/ i płód zmacniają/ i wątrobę zagrzewają/ jeśli wątroba oziębła/ morszelle dobre niższe. Weź pereł przyprawnych/ koral: czerwonych po pół: scrup: imbieru drag: 1. sz. Cinamonu drag: dwie/ goździków/ kwiatu muszkatowego/ gałki po drag: dwie/ kardamonu scrup: 1. cukru rozpuszczonego w wódce cynamonowej/ ile trzeba korzenia drobno pokrajawszy uczynić morszelle.
y przydáć syrop. rożánego purguiącego łot: cztery. Spet: diarrhod: abb: drag: 1. Zm. day cztery vnciy ná raz co poránek poki stáie/ Rhebárb: samo y z rożą w cukrze też dobre. Powtore záżyć tych co krew zgąszczáią/ y płod zmacniáią/ y wątrobę zágrzewáią/ ieśli wątrobá oźiębła/ morszelle dobre niższe. Weź pereł przypráwnych/ koral: czerwonych po puł: scrup: imbieru drag: 1. sz. Cinámonu drag: dwie/ gozdźikow/ kwiátu muszkátowego/ gałki po drag: dwie/ kárdámonu scrup: 1. cukru rospuszczonego w wodce cynámonowey/ ile trzebá korzenia drobno pokráiawszy vczynić morszelle.
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: E3
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
morszelle dobre niższe. Weź pereł przyprawnych/ koral: czerwonych po pół: scrup: imbieru drag: 1. sz. Cinamonu drag: dwie/ goździków/ kwiatu muszkatowego/ gałki po drag: dwie/ kardamonu scrup: 1. cukru rozpuszczonego w wódce cynamonowej/ ile trzeba korzenia drobno pokrajawszy uczynić morszelle. Jeśli zaś wątroba gorąca/ i wilgotność cienka będzie/ niższy konfekt dasz. Weź rożej w cukrze starej łot: dwa/ Ormiańskiej ziemie/ i pieczętowanej/ koral czerw: przyprawnych/ rogu jeleniego przyprawnego/ lrkwarzu z Hiacintu/ pereł przyprawnych po drag: pół/ z syropem mirtynów uczynisz/ czego na raz łotów dwa weźmie/ a na
morszelle dobre niższe. Weź pereł przypráwnych/ koral: czerwonych po puł: scrup: imbieru drag: 1. sz. Cinámonu drag: dwie/ gozdźikow/ kwiátu muszkátowego/ gałki po drag: dwie/ kárdámonu scrup: 1. cukru rospuszczonego w wodce cynámonowey/ ile trzebá korzenia drobno pokráiawszy vczynić morszelle. Ieśli záś wątrobá gorąca/ y wilgotność ćienka będźie/ niższy konfekt dasz. Weź rożey w cukrze stárey łot: dwá/ Ormienskiey źięmie/ y pieczętowaney/ koral czerw: przypráwnych/ rogu ieleniego przypráwnego/ lrkwarzu z Hiácinthu/ pereł przypráwnych po drág: puł/ z syropem mirtynow vczynisz/ czego ná raz łotow dwá weźmie/ á ná
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: E3
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
/ a gdy ta woda gwałtowną ustała/ jednej z starek/ panienkę która już była grzbietem w naszym rozprzestrzygnieniu siną/ z uszkiem nadgniłym/ umarłą abo raczej utopioną wyjąć rozkazał. Potym gdy przyszło do upatrzenia jakich inszych przyczyn/ nic inszego nie było we wnętrzna przyczyną jedno wszytkie wnetrzności białase i wodniste/ a miedzy niemi nabarziej wątroba/ przy której jeszcze/ i przy macicy białe pęcherzyki pełne wody naleźlismy/ ale i serce nawet nie inaksze było/ co wszytko kilka zacnych Pąń widziało/ ale osobliwie Jaśnie wielmożna Pani/ Pani z Olesznice Kasztelanka Wojnicka etć. etć. moja wielce i wysoce Miłościwa Pani/ porządnie się wszytkiemu przypatrzyła. A już oto upatruj
/ á gdy tá wodá gwałtowną vstáłá/ iedney z starek/ pánienkę ktora iuż byłá grzbietem w nászym rozprzestrzygnieniu śiną/ z vszkiem nádgniłym/ vmárłą ábo ráczey vtopioną wyiąć roskazał. Potym gdy przyszło do vpátrzenia iákich inszych przyczyn/ nic inszego nie było we wnętrzna przyczyną iedno wszytkie wnetrznośći biáłáse y wodniste/ á miedzy niemi nabárźiey wątrobá/ przy ktorey ieszcze/ y przy máćicy białe pęcherzyki pełne wody náleźlismy/ ále y serce náwet nie ináksze było/ co wszytko kilká zacnych Pąń widźiáło/ ále osobliwie Iáśnie wielmożna Páni/ Páni z Olesznice Kásztellanká Woynicka etć. etć. moiá wielce y wysoce Miłośćiwa Páni/ porządnie się wszytkiemu przypátrzyłá. A iuż oto vpátruy
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: F3
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
