poczynić z tego Morszele/ których ćwierć łota/ albo co Czerwony złoty zaważy/ przeciwko tej złej zarazie używać/ którąkolwiek wodką pomienioną popijając/ a pocić się co nalepiej potym. Item. Kofekt. Item.
Proch doświadczony przeciwko temuż złemu/ korzenia Dzięgielowego dwa łoty/ Lebiodki górnej albo białej/ Korzenia Miarzowego/ Mordu wężowego/ albo Kurzejnyry po łocie. To co nasubtelniej utrzeć/ a z wodką lada którą pomienioną/ po ćwierci łota tego używać. Chorobom wnętrzn: Pleurze.
Proch z korzenia Dzięgielowego wszytkim wnętrznymchorobom służyć/ a zwłaszcza: Pleurze/ zrazu go na przodku używając. Płucom naruszonym.
Służy też i płucomnaruszonym/ z których
poczynić z tego Morszele/ ktorych ćwierć łotá/ álbo co Czerwony złoty záważy/ przećiwko tey złey záráźie vżywáć/ ktorąkolwiek wodką pomienioną popiiáiąc/ á poćić sie co nalepiey potym. Item. Kofekt. Item.
Proch doświadczony przećiwko temuż złemu/ korzeniá Dźięgieloweg^o^ dwá łoty/ Lebiodki gorney álbo białey/ Korzeniá Miárzowego/ Mordu wężowego/ álbo Kurzeynyry po łoćie. To co nasubtelniey vtrzeć/ á z wodką ledá ktorą pomienioną/ po czwierći łotá tego vżywáć. Chorobom wnętrzn: Pleurze.
Proch z korzeniá Dźięgielowego wszytkim wnętrznymchorobom służyć/ á zwłasczá: Pleurze/ zrázu go ná przodku vżywáiąc. Płucom náruszonym.
Służy też y płucomnáruszonym/ z ktorych
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 89
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
mniejszej/ ziela Orlikowego/ albo Cynowodu/ po pół garści. To wszytko posiekać/ na to wina białego/ abo piwa dobrego pułgarnca nalać/ i w konwi cynowej zalutowawszy w kotle ukropu wrzącego warzyć przez godzin cztery/ a tego trunkiem używać. Ranom. Przepukłym. Item.
Item, weźmi wtórego Sadcu dwie garści/ Wężowego mordu/ abo Kurzejnyry z liściem i z korzeniem/ Zanklu po pułtory garści. Głowienek/ Rzepiku/ Gawędy modrego kwiatu/ Pięćperstu małego/ Benedyktu/ po garści. Naparstnice błękitnokwitnącej/ Wężowych języczków/ Wierzby czerwonej liścia młodego po pół garści. Jałowcowych jagód cztery łoty co naświeżych/ z gruba przetłuczonych. To wszystko wespół pomieszać
mnieyszey/ źiela Orlikowego/ álbo Cynowodu/ po puł gárśći. To wszytko pośiekáć/ ná to winá białego/ ábo piwá dobrego pułgárncá nálać/ y w konwi cynowey zálutowawszy w kotle vkropu wrzącego wárzyć przez godźin cztery/ á tego trunkiem vżywáć. Ránom. Przepukłym. Item.
Item, weźmi wtorego Sadcu dwie gárśći/ Wężowego mordu/ ábo Kurzeynyry z liśćiem y z korzeniem/ Zánklu po pułtory gársći. Głowienek/ Rzepiku/ Gáwędy modrego kwiátu/ Pięćperstu máłego/ Benediktu/ po gársći. Napárstnice błękitnokwitnącey/ Wężowych ięzyczkow/ Wierzby czerwoney liśćia młodego po puł gárśći. Iáłowcowych iágod cztery łoty co naświeżych/ z hrubá przetłuczonych. To wszystko wespoł pomieszáć
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 283
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
a tego po piąciu abo sześciu łyżek rano i na noc rannym pić dawać ciepło. Z rusznice postrzelonym.
Ruszniczny proch w ranach zapalony/ gdzieby trudno ugasić z postrzału/ wziąć ze dwie garści Przywrotu/ dwie garści Bylice czerwonej/ i Białej/ Muszcu abo Muszetrza kwiatu modrego po pułtory garści/ Barwinku/ Niedośpiałku/ Wężowego tranku/ Gruszczycki po garści/ korzenia wodnej trzciny/ trzy łoty Jałowcowych jagodek zhruba przerażonych dwa łoty/ Zwycięży jadu/ abo Tojeści łot. To wszystko drobno posiekać/ wody pół garnca/ a wina kwartę na to nalać/ w cynowej flaszy zaszrubować/ i w kotle ukropu wrzącego przez cztery godziny ustawicznie warzyć/ tego każdy
á tego po piąćiu ábo sześćiu łyżek ráno y ná noc ránnym pić dáwáć ćiepło. Z rusznice postrzelonym.
Ruszniczny proch w ránách zápalony/ gdźieby trudno vgáśić z postrzału/ wźiąć ze dwie gárśći Przywrotu/ dwie gárśći Bylice czerwoney/ y Białey/ Muszcu ábo Muszetrza kwiátu modreg^o^ po pułtory gárśći/ Bárwinku/ Niedośpiałku/ Wężowego tránku/ Grusczycki po gárśći/ korzenia wodney trzćiny/ trzy łoty Iáłowcowych iagodek zhrubá przeráżonych dwá łoty/ Zwyćięży iádu/ ábo Toieśći łot. To wszystko drobno posiekáć/ wody puł gárncá/ á winá kwartę ná to nálać/ w cynowey flászy zászrubowáć/ y w kotle vkropu wrzącego przez cztery godźiny vstáwicznie wárzyć/ tego káżdy
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 327
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Wzdychaniem się wydaje miłość, ból sarkaniem, Poglądaniem nienawiść, pieniądze zbieraniem.
Cztery rzeczy wnet zbyte a niepowścignione: Panieństwo, czas i kamień i słowo rzeczone. Czasu próżno wetować, panieństwa przywrócić, Głos wypuszczon, rzucony kamień nazad wrócić.
Cztery rzeczy widzimy, nie widząc ich znaku: Drogi ptaszej pod obłok, wężowego szlaku, Toru, którym po wodzie zwykły chodzić łodzi, I ścieżki na powietrzu, którą dym wychodzi.
Tym czworgiem kiedy człowiek od Boga nadany, Godzien, aby był zaraz kanonizowany: Gdy żyje świątobliwie, w krzywdach jest cierpliwy, Sekret umie zachować, a w słowie prawdziwy.
Cztery rzeczy, którym wnet przyjaciół nie
. Wzdychaniem się wydaje miłość, bol sarkaniem, Poglądaniem nienawiść, pieniądze zbieraniem.
Cztery rzeczy wnet zbyte a niepowścignione: Panieństwo, czas i kamień i słowo rzeczone. Czasu prożno wetować, panieństwa przywrocić, Głos wypuszczon, rzucony kamień nazad wrocić.
Cztery rzeczy widzimy, nie widząc ich znaku: Drogi ptaszej pod obłok, wężowego szlaku, Toru, ktorym po wodzie zwykły chodzić łodzi, I ścieszki na powietrzu, ktorą dym wychodzi.
Tym czworgiem kiedy człowiek od Boga nadany, Godzien, aby był zaraz kanonizowany: Gdy żyje świątobliwie, w krzywdach jest cierpliwy, Sekret umie zachować, a w słowie prawdziwy.
Cztery rzeczy, ktorym wnet przyjacioł nie
Skrót tekstu: NaborWierWir_I
Strona: 285
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Daniel Naborowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1620 a 1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1620
Data wydania (nie później niż):
1640
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1910
: ale jako one goić/ sposoby się podadzą. Na sadno świeże.
Kurze ziele na proch stłucz ususzywszy/ a przemywając octem co raz od godziny do godziny zasypuj sadno. Toż czyni proch z liścia dębu młodego i z babki/ który czyści i goi rany i wrzody wszelakie. Księgi Insze.
Proch z łupieżu wężowego posypując/ goi wszelakie sadna. Insze.
Weźmi żywokostu/ drudzy zową psi język/ krwawniku/ dzwonków po garści/ stłucz dobrze i włóż w polewany garniec/ przymieszaj do tego sadła starego jako pięść dobrą/ przylej też gorzałki kieliszek/ a przystawiwiszy na węgle smaż po woli/ aż wilgotność przez parę wywietrzeje. Potym wywróć
: ále iáko one goić/ sposoby się podádzą. Ná sádno świeże.
Kurze źiele ná proch stłucz vsuszywszy/ á przemywáiąc octem co raz od godźiny do godźiny zásypuy sádno. Toż czyni proch z liśćia dębu młodego y z bábki/ ktory czyśći y goi rány y wrzody wszelákie. Kśięgi Insze.
Proch z łupieżu wężowego posypuiąc/ goi wszelákie sádná. Insze.
Weźmi żywokostu/ drudzy zową pśi ięzyk/ krwáwniku/ dzwonkow po garśći/ stłucz dobrze y włoż w polewány gárniec/ przymieszay do tego sádłá stárego iáko pięść dobrą/ przyley też gorzałki kieliszek/ á przystáwiwiszy ná węgle smaż po woli/ áż wilgotność przez párę wywietrzeie. Potym wywroć
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Oiijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
Lekarstwie kilka fliżanek ciepłej Tyzany wypije. Wkilka godzin po zażyciu Driakwi niech zażyje co 3. godziny 20. pigułek niżej opisanych, których jeśliby połknąć nie mógł, tedy je w Tyzanie rozpuścić, i tym sposobem zażyć ich można.
Sposób robienia pigułek przerzeczonych.
Weźmi z najlepszej skory Chińskiej na
proch startej 2 łoty
Korzenia wężowego Wirgińskiego na proch utłuczonego 5. łot.
Kamfory pułtora kwintli
To pomieszawszy z Ekstraktem Ruty zrób pigułki wyrownające 3 granom lub ziarnom.
§. IX. Tegoż samego czasu choremu muchy Hiszpańskie na łysty stawić trzeba, a wprawdzie tym sposobem: Weźmi pół łota Much Hiszpańskich na proch startych, a pomieszawszy je skwasem zrób Plastr
Lekarstwie kilka fliżanek ćiepłey Tyzany wypije. Wkilka godzin po zażyćiu Dryjakwi niech zażyje co 3. godziny 20. pigułek niżey opisanych, ktorych jeśliby połknąć nie mogł, tedy je w Tyzanie rozpuśćić, y tym sposobem zażyć ich można.
Sposob robienia pigułek przerzeczonych.
Weźmi z najlepszey skory Chińskiej na
proch ztartey 2 łoty
Korzenia wężowego Wirginskiego na proch utłuczonego 5. łot.
Kamfory pułtora kwintli
To pomieszawszy z Extraktem Ruty zrob pigułki wyrownające 3 granom lub źiarnom.
§. IX. Tegoż samego czasu choremu muchy Hiszpanskie na łysty stawić trzeba, a wprawdzie tym sposobem: Weźmi puł łota Much Hiszpańskich na proch ztartych, a pomieszawszy je zkwasem zrob Plastr
Skrót tekstu: WolfTrakt
Strona: 72
Tytuł:
Traktacik o powietrzu morowym
Autor:
Abraham Emanuel Wolff
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1771
Data wydania (nie wcześniej niż):
1771
Data wydania (nie później niż):
1771
łotów 12. cukru rożanego przydać, i driakwie równe części, a dać na raz tego liquoru łotów 14. albo 16. przywiedzie pot, i uzdrowi. Wodka na wszelakie Febry i góraczki powietrzne.
Wziąć korzenia Karczykowia, to jest, tormentillae, korzenia wołowego języka, to jest Buglossae, korzenia skurzuniry, to jest wężowego Mordu, korzenia szczawiowego, latiné Skorzonerae, jednego jak i drugiego po dwa łoty. Driakwie Aleksandrińskiej cztery czasy gdy słońce jest podobne krwi czerwone, co zna- łoty, Soku limoniowego, Wodki ptaszej ruty, to jest Fumariae, wodki Koziej brody, to jest Barbae Caprinae, Wodki Bernardynkowej, to jest Cardi Benedicti, Wodki
łotow 12. cukru rożanego przydáć, y dryakwie rowne części, á dać ná raz tego liquoru łotow 14. álbo 16. przywiedźie pot, y vzdrowi. Wodká ná wszelákie Febry y goraczki powietrzne.
Wźiąć korzenia Karczykowia, to iest, tormentillae, korzenia wołowego ięzyká, to iest Buglossae, korzenia skurzuniri, to iest wężowego Mordu, korzenia szczawiowego, latiné Skorzonerae, iednego iák y drugiego po dwá łoty. Dryakwie Alexandrinskiey cztery czasy gdy słońce iest podobne krwi czerwone, co zna- łoty, Soku limoniowego, Wodki ptaszey ruty, to iest Fumariae, wodki Koźiey brodi, to iest Barbae Caprinae, Wodki Bernardynkowey, to iest Cardi Benedicti, Wodki
Skrót tekstu: LubiecKsiążka
Strona: Bv
Tytuł:
Książka bardzo potrzebna każdemu człowiekowi do uchronienia się morowego powietrza
Autor:
Paweł Lubiecki
Drukarnia:
Daniel Vetter
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
, także leliowego łotów cztery, olcyku rumiankowego, Dialcji, każdego po łocie, olejku z łyżki warzonego łotów cztery, olejku po- krzywnego, łotów ośm: sspołem zmięszawszy te krzyżowe namażywac miejsca. Item. Klisterami według wzwyż pomienionych ingrediencji, zgotowanemi pilnie na ten czas ratować gdy napadnie potrzeba. Na Sadno świeze. PRoch złupierzu wężowego posypany wszelakię sadna goi. Item. Na sadno świeże, Kurze ziele na proch stłucz, ususzywszy, i na proch starłszy, od godziny do godziny tym zasypować sadno, co raz octem przemywając. Na Maść ingredientie doświadczone. TA maść rany czyści, i dziwe trawi mięso: Rdzę od miedzi, i miodu prasnego,
, tákże leliowe^o^ łotow cztery, olcyku rumiánkowego, Dialtiey, kázdego po łocie, oleyku z łyszki wárzonego łotow cztery, oleyku po- krzyẃnego, łotow ośm: sspołem zmięszawszy te krzyżowe námáżywác mieyscá. Item. Klisterámi według wzwysz pomięnionych ingredientiey, zgotowánemi pilnie ná tęn czás rátowác gdy nápádnie potrzebá. Ná Sádno świeze. PRoch złupierzu wężowego posypány wszelákię sadná goi. Item. Ná sadno świeże, Kurze źiele ná proch stłucz, vsuszywszy, y ná proch stárłszy, od godźiny do godźiny tym zásypowáć sadno, co raz octem przemywáiąc. Ná Máść ingredientie doświádczone. TA máść rány czyśći, y dźiwe trawi mięso: Rdzę od miedźi, y miodu prásnego,
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 53
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
