arkusza; aby połowica grzbieta, z drugą połowicą równo stanęły na stole, albo na inszej równinie: i ująwszy je w palce ręki lewej, kartę złoż na stole nie puszczając jej z palców, a palce trzymające kartę, przystaw do kraju stołu. Toż ręką prawą dołam zagięcia obydwóch połrkuszów: będziesz miał doskonałą Węgielnicę, nad którą żaden rzemieślnik nie wystawi doskonalszej. o Instrumentach prostych.
ZŁoż w trianguł WHD, według Nauki 6. Zabawy 2. Trzy laski C, T, V, mające równych podziałów M, pierwsza C, 3: wtóra T, 4: trzecia V, 5. A stanie przed tobą Węgielnica doskonała
árkuszá; áby połowicá grzbietá, z drugą połowicą rowno stánęły ná stole, álbo ná inszey rowninie: y viąwszy ie w pálce ręki lewey, kártę złoż ná stole nie puszczáiąc iey z pálcow, á pálce trzymáiące kártę, przystaw do kráiu stołu. Toż ręką práwą dołam zágięćia obudwoch połrkuszow: będźiesz miał doskonáłą Węgielnicę, nád ktorą żaden rzemieślnik nie wystáwi doskonálszey. o Instrumentách prostych.
ZŁoż w tryánguł WHD, według Náuki 6. Zábáwy 2. Trzy laski C, T, V, máiące rownych podźiałow M, pierwsza C, 3: wtora T, 4: trzećia V, 5. A stánie przed tobą Węgielnicá doskonáła
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 3
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Jeżeli ramię CL, przypadnie sprawiedliwie na linią CT, bądź pewien o dobroci Węgielnice: jeżeli linii CT nie dojdzie przy L, albo ją minie; potrzebuje poprawy. PRZESTROGA. Ten sposób służy Węgielnicom cienkim: grubych następującymi sposobami probuj, gdyż jedną stroną mogą być dobre, a drugą złe. Węgielnice gotowej. PRzystaw Węgielnicę (której chcesz probować) do Węgielnice z arkusza papieru zrobionej według pierwszego sposobu tej Nauki 2. Jeżeli się ich ściany doskonale zgodzą, będzie prawdżywa ta, której probujesz. NA tablicy równej, zrysuj krzyżowe linie CN, CT, według Nauki 10, 11, 12, 13 albo 14. Zabawy 2. i wstaw
Jeżeli rámię CL, przypádnie spráwiedliwie ná liniią CT, bądź pewien o dobroći Węgielnice: ieżeli linii CT nie doydźie przy L, álbo ią minie; potrzebuie popráwy. PRZESTROGA. Ten sposob służy Węgielnicom ćienkim: grubych nástępuiącymi sposobámi probuy, gdyż iędną stroną mogą bydź dobre, á drugą złe. Węgielnice gotowey. PRzystaw Węgielnicę (ktorey chcesz probowáć) do Węgielnice z árkuszá pápieru zrobioney według pierwszego sposobu tey Náuki 2. Jeżeli się ich śćiány doskonále zgodzą, będźie prawdżiwa tá, ktorey probuiesz. NA tablicy rowney, zrysuy krzyźowe liniie CN, CT, według Náuki 10, 11, 12, 13 albo 14. Zábáwy 2. y wstaw
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 3
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
probować) do Węgielnice z arkusza papieru zrobionej według pierwszego sposobu tej Nauki 2. Jeżeli się ich ściany doskonale zgodzą, będzie prawdżywa ta, której probujesz. NA tablicy równej, zrysuj krzyżowe linie CN, CT, według Nauki 10, 11, 12, 13 albo 14. Zabawy 2. i wstaw między nie, węgielnicę LCS, której chcesz doskonałości doświadczyć. Jeżeli boki Węgielnice doskonale przypadną na obiedwie linie krzyżowe CN, CT, używaj jako prawdziwej. PRZESTROGA. Wielkich Węgielnic na kilka łokci, sprobujesz według Nauki 4, albo 6, Zabawy 2: sprobowawszy wprzód nitką subtelną prostości obudwu boków, podle nich wyciągnioną. Nauka III. O Srzodwadze
probowáć) do Węgielnice z árkuszá pápieru zrobioney według pierwszego sposobu tey Náuki 2. Jeżeli się ich śćiány doskonále zgodzą, będźie prawdżiwa tá, ktorey probuiesz. NA tablicy rowney, zrysuy krzyźowe liniie CN, CT, według Náuki 10, 11, 12, 13 albo 14. Zábáwy 2. y wstaw między nie, węgielnicę LCS, ktorey chcesz doskonáłośći doswiádczyć. Jeżeli boki Węgielnice doskonále przypádną ná obiedwie liniie krzyżowe CN, CT, vżyway iáko prawdźiwey. PRZESTROGA. Wielkich Węgielnic ná kilká łokći, sprobuiesz według Náuki 4, álbo 6, Zábáwy 2: sprobowawszy wprzod nitką subtelną prostośći obudwu bokow, podle nich wyćiągnioną. NAVKA III. O Srzodwadze
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 3
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
końce, albo rogi, równo odległe od srzodka wewnętrznego ziemie: Jakie położenie zachowuje woda spokojna: i zowie się Położenie Horyzontalne albo Poziomne. Różne bywają srzodwagi. Im która wyższa, tym pewniejsza. w Figurze masz piąciu wizerunk. Naprostsza SFV, na kształt Węgielnice: Druga LBC; trzecia ELD, która oraz usłuży za węgielnicę, byle anguł L, miała krzyżowy: Czwarta HLG: piąta KLLM, ze dwiema ramionami TL, stojącymi nad spodnią linią szeroką KM, na kształ poręcza żydlowego, ze dwiema Celami T, na boku linii KM, służąca osobliwie do ważenia spadu wody, dla Młynów, Pieł, Foluszów, Kużnic. Figura poprzedzająca.
końce, álbo rogi, rowno odległe od srzodká wewnętrznego żiemie: Iákie położęnie záchowuie wodá spokoyna: y zowie się Położenie Horizontalne álbo Poźiomne. Rożne bywáią srzodwagi. Im ktora wyższa, tym pewnieysza. w Figurze masz piąćiu wizerunk. Naprostsza SFV, ná kształt Węgielnice: Druga LBC; trzećia ELD, ktora oraz vsłuży zá węgielnicę, byle ánguł L, miáłá krzyżowy: Czwarta HLG: piąta KLLM, ze dwiemá rámionámi TL, stoiącymi nád spodnią liniią szeroką KM, ná kształ poręcza zydlowego, ze dwiemá Celámi T, ná boku linii KM, służąca osobliwie do ważęnia spadu wody, dla Młynow, Pieł, Foluszow, Kużnic. Figurá poprzedzáiąca.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 4
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
14. A w inszych: 15. 20. 22. i 24. może być trudność wprowadzeniu linij nieznacznych po Tablicy, abo w przylepianiu woskiem, karty z liniami przecinającymi się na krzyż. Tedy aby sobie Geometra tę trudność ułatwił. Niech na Tablicy Mierniczej przyda linią BMD, krzyżową samej KMN; i niech wygotuje Węgielnicę płaską W, której pomocą, potrafi by naprostszy, wymierzać wszelkie Wysokości przystępne u spodu, i Odległości niedostępne: bez skale podziałów, bez cyrkla, bez przylepiania karty na Tablicy Mierniczej, bez rysowania linij jakich na niej, i bez umiejętności Arytmetyki; byle umiał do sta zliczyć. Wygotowanie Węgielnice Płaskiej. WEźmi W,
14. A w inszych: 15. 20. 22. y 24. może bydź trudność wproẃádzeniu liniy nieznácznych po Tablicy, ábo w przylepiániu woskiem, kárty z liniiámi przećináiącymi się ná krzyż. Tedy aby sobie Geometrá tę trudność vłátẃił. Niech ná Tablicy Mierniczey przyda liniią BMD, krzyżową sámey KMN; y niech wygotuie Węgielnicę płáską W, ktorey pomocą, potráfi by naprostszy, wymierzáć wszelkie Wysokośći przystępne v spodu, y Odległosći niedostępne: bez skále podżiałow, bez cyrklá, bez przylepiánia kárty ná Tablicy Mierniczey, bez rysowánia liniy iákich ná niey, y bez vmieiętnośći Arythmetyki; byle vmiał do stá zliczyć. Wygotowánie Węgielnice Płáskiey. WEźmi W,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
: wymierzać łokci 30. naprzykład, od M, do B i każ zatknąć pachołka drugiego na B.) (3. Złoż Tablicę Mierniczą z pachołka stojącego na M, a wstaw nań tarczą, abo znak jaki.) (4. Przenieś Tablicę naB, i postawiwszy ją na pachołku, weźmij Węgielnicę płaską nmcu, i odlicz na jej ścianie mc, podziałów 30. ile wymierzono łokci od M, do B.) (5. Przystaw ten trzydziesty podział do igiełki B, tak: żeby brzeg mc Węgielnice stanął na linii cm Tablice, a węgieł m, był bliższy stacyj M: i wtym położeniun węgielnice cmn
: wymierzáć łokći 30. náprzykład, od M, do B y każ zátknąć páchołká drugiego ná B.) (3. Złoż Tablicę Mierniczą z páchołká stoiącego ná M, á wstaw nań tarczą, ábo znák iáki.) (4. Przenieś Tablicę náB, y postáwiwszy ią ná páchołku, weźmiy Węgielnicę płáską nmcu, y odlicz ná iey śćiánie mc, podżiałow 30. ile wymierzono łokći od M, do B.) (5. Przystaw ten trzydźiesty podżiał do igiełki B, ták: żeby brzeg mc Węgielnice stánął ná linii cm Tablice, á węgieł m, był bliższy stácyi M: y wtym położęniun węgielnice cmn
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
ściany, są proporcjonalne według Nauki 13. tak iż jako wiele ma łokci na ziemi MB, tyle części mB, na Węgielnicy cmn; i jako wiele części mn, na Węgielnicy cmn; tyle łokci MN, na ziemi. Ovstępie w bok przeciwny, informujesz się z Nauki 49, tej Zabawy. Nauka XXX. Węgielnicę cmn, opisaną w Nauce 8 przyprawić do Tablice Mierniczej, aby się po niej, bez zdejmowania pomykać mogła. WĘgielnicy Mosiężnej nmc, przypraw ztyłu w punkcie e, rękojeść es, płaską, szeroką, i długą namiąszość Tablice, z srzobką z, przy końcu: i dla niej wytnij w Tablicy na wylot dziurę
śćiany, są proporcyonálne według Náuki 13. ták iż iako wiele ma łokći ná źiemi MB, tyle częśći mB, ná Węgielnicy cmn; y iako wiele częśći mn, ná Węgielnicy cmn; tyle łokći MN, ná źiemi. Ovstępie w bok przećiwny, informuiesz się z Náuki 49, tey Zabáwy. NAVKA XXX. Węgielnicę cmn, opisáną w Náuce 8 przypráwić do Tablice Mierniczey, áby się po niey, bez zdeymowánia pomykáć mogłá. WĘgielnicy Mośiężney nmc, przypraw ztyłu w punktćie e, rękoieść es, płáską, szeroką, y długą námiąszość Tablice, z srzobką s, przy końcu: y dla niey wytniy w Tablicy ná wylot dźiurę
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 33
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
tyłu utwierdzać się mogła według potrzeby. Toż sprawi w Węgielnicy dziura wycięta; a rękojeść w Tablicę wprawioną. Nauka XXXI. Ułatwienie Wtórego sposobu opisanego, w Nauce 14. na karcie 14, czyniąc wymiar zrogu Tablice, nie z centrum. ZAchwawszy wszytko co pierwszych 6. punktów rozkazują: weźmij z Nauki 28 Węgielnicę płaską nmc, i brzeg jej dłuższy mn, przystaw do linii DC, Tablice DHBC w figurze. Potym: Poty jej pomykaj po tej linii DC, póki nie stanie tyle części tq, z brzega mc, Węgielnice cmn, pod linią SC z Celami, postawioną na punkcie Z i C, ile odmierzono łokci na
tyłu vtwierdzáć się mogłá według potrzeby. Toż spráwi w Węgielnicy dźiurá wyćięta; á rękoieść w Tablicę wpráwioną. NAVKA XXXI. Vłátwienie Wtorego sposobu opisánego, w Náuce 14. ná kárćie 14, czyniąc wymiar zrogu Tablice, nie z centrum. ZAchwawszy wszytko co pierwszych 6. punktow rozkázuią: weźmiy z Náuki 28 Węgielnicę płáską nmc, y brzeg iey dłuższy mn, przystaw do linii DC, Tablice DHBC w figurze. Potym: Poty iey pomykay po tey linii DC, poki nie stánie tyle częśći tq, z brzegá mc, Węgielnice cmn, pod liniią SC z Celámi, postáwioną ná punktćie S y C, ile odmierzono łokći ná
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 33
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
swoim pachołku, i wymierzywszy wysokość samego centrum od wody. Odlicz tyle cząstek na Węgielnice cmn, ramięju krótszym cm, ileś odmierzył łokci od wody do Centrum Tablice, i ostatnią cząstkę, odliczoną, przystaw do Igiełki w centrum Tablice, tak żeby róg m Węgielnice, bliższy był brzegu. Potym utwierdz w takim położeniu Węgielnicę, i upatrz przez Cele linii z Celami, koniec szerokości wody pod brzegiem przeciwnym, a oraz obacz wiele cząstek odetnie linia z Celami z ściany mn Węgielnice. Gdyż tyle będzie miała łokci szerokość rzeki. Demonstracja i figura, taż która służy Nauce 14. Nauka XXXIV. Niedostępną Odległość DB, przemierzać z wiadomej wysokości
swoim páchołku, y wymierzywszy wysokość sámego centrum od wody. Odlicz tyle cząstek ná Węgielnicé cmn, rámięiu krotszym cm, ileś odmierzył łokći od wody do Centrum Tablicé, y ostátnią cząstkę, odliczoną, przystaw do Igiełki w centrum Tablicé, ták żeby rog m Węgielnice, bliższy był brzegu. Potym vtwierdz w tákim położęniu Węgielnicę, y vpátrz przez Cele linii z Celámi, koniec szerokośći wody pod brzegiem przećiwnym, á oraz obacz wiele cząstek odetnie liniia z Celámi z śćiany mn Węgielnicé. Gdyż tyle będźie miáłá łokći szerokosć rzeki. Demonstrácya y figurá, táż ktora służy Náuce 14. NAVKA XXXIV. Niedostępną Odległość DB, przemierzáć z wiádomey wysokośći
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 34
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
figurze 2. przy karcie 9) ścianę mn: tak żeby węgieł m, był bliższy spodu C, wysokości VC: a podział trzydziesty b, na ścianie mn, (wiele łokci przemierzono od C, do T na ziemi) Węgielnice W, stanął przy samej igiełce M. Potym: Utwierdziwszy woskiem w takim postawieniu Węgielnicę W, na Tablicy Mierniczej, postaw Tablicę do perpendykułu na swoim pachołku w punkcie T, równo po linii TC. Po trzecie: Przystawiwszy linią z Celami do igiełki M, rzuć okiem na wysokość V, i nanotuj d, liczbę podziałów na ścianie mc, węgielnicę płaskiej W. A ta liczba oznajmi w łokciach wysokość
figurze 2. przy kárćie 9) śćiánę mn: ták żeby węgieł m, był bliższy spodu C, wysokośći VC: á podźiał trzydżiesty b, ná śćiánie mn, (wiele łokći przemierzono od C, do T ná żiemi) Węgielnice W, stánął przy sámey igiełce M. Potym: Vtwierdźiwszy woskiem w tákim postáwieniu Węgielnicę W, ná Tablicy Mierniczey, postaw Tablicę do perpendykułu ná swoim páchołku w punktćie T, rowno po linii TC. Po trzećie: Przystáwiwszy liniią z Celámi do igiełki M, rzuć okiem ná wysokość V, y nánotuy d, liczbę podżiałow ná śćiánie mc, węgielnicę płáskiey W. A tá liczbá oznáymi w łokćiách wysokość
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 37
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
