Kwadrat Geometryczny. PRZEMOWA.
TA ZABAWA VII, dzieli się na Rozdziałów Dziewięć. Geometry Część 2. Zabawa VII. Rozdział I. ROZDZIAŁ I. O Instrumentach prostych, potrzebnych do wymierzania wszelkiej Odległości, Wysokości, Głębokości, i Gruntów.
INstrumenta proste, potrzebne Geometrze krom linii drewnianej, i Cyrkla, są Miara, Węgielnica, Srzodwaga, Tablica miernicza, i Linia z Celami. Nauka I. O Linii prostej, i o Cyrklach. LiniA niech będzie drewniana, od Stolarza pilno wyrobiona: i wyprobowanej prostości, według Nauki 2 Zabawy 2. Geometry Polskiego. Szeroka na trzy palce, ajb się nie prężyła, jako wąskie zwykły. CYRKLE
Kwádrat Geometryczny. PRZEMOWA.
TA ZABAWA VII, dźieli się ná Rozdźiałow Dźiewięć. Geometry Część 2. Zábáwá VII. Rozdźiał I. ROZDZIAŁ I. O Instrumentách prostych, potrzebnych do wymierzánia wszelkiey Odległośći, Wysokośći, Głębokośći, y Gruntow.
INstrumentá proste, potrzebne Geometrze krom linii drewniáney, y Cyrklá, są Miárá, Węgielnicá, Srzodwagá, Tablicá miernicza, y Liniia z Celámi. NAVKA I. O Linii prostey, y o Cyrklách. LINIIA niech będżie drewniána, od Stolarzá pilno wyrobiona: y wyprobowáney prostośći, według Náuki 2 Zábáwy 2. Geometry Polskiego. Szeroka ná trzy pálce, áyb się nie prężyłá, iáko wąskie zwykły. CYRKLE
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 2
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
nasubtelniejszy punkcik przyda, albo ujmie według potrzeby. Nauka II. O Węgielnicy. ACz się Geometra Polski w rozmierzaniu wszelkich długości, może obeść bez Węgielnice, mając Tablicę mierniczą, o której będzie niżej: Wszakże iż wroźnych okazjach tak Geometra jako i Architekt potrzebują Węgielnice, nie zdało mi się jej opuścić między Instrumentami.
Węgielnica tedy jest Instrument ze dwóch linij do węgła krzyżowego złożonych, jako w figurze HCF. Bywają Węgielnice drewniane, mosiężne, żelazne. Tak się robią jako anguł krzyżowy, o którym masz w Zabawie 3 Naukę 2, i 3. Albo jako linie Krzyżowe w Zabawie 2. w Naukach 3. 4. 6 10.
nasubtelnieyszy punktćik przyda, álbo vymie według potrzeby. NAVKA II. O Węgielnicy. ACz się Geometrá Polski w rozmierzániu wszelkich długośći, może obeść bez Węgielnice, máiąc Tablicę mierniczą, o ktorey będźie niżey: Wszákże iż wroźnych okázyách ták Geometrá iáko y Architekt potrzebuią Węgielnice, nie zdáło mi się iey opuśćić między Instrumentámi.
Węgielnicá tedy iest Instrument ze dwoch liniy do węgłá krzyżowego złożonych, iáko w figurze HCF. Bywáią Węgielnice drewniáne, mośiężne, żelázne. Ták się robią iáko ánguł krzyżowy, o ktorym masz w Zábáwie 3 Náukę 2, y 3. Albo iáko liniie Krzyżowe w Zábáwie 2. w Náukách 3. 4. 6 10.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 2
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
doskonałą Węgielnicę, nad którą żaden rzemieślnik nie wystawi doskonalszej. o Instrumentach prostych.
ZŁoż w trianguł WHD, według Nauki 6. Zabawy 2. Trzy laski C, T, V, mające równych podziałów M, pierwsza C, 3: wtóra T, 4: trzecia V, 5. A stanie przed tobą Węgielnica doskonała WHD. Różne Probowania Węgielnice gotowej. NA równej desce pociągnąwszy linią prostą UN, dwa razy dłuższą od Węgielnice LCS; przystaw do niej ramię jedno CS, tak żeby róg C, stanął około śrzodka linii UN: a podle drugiego ramienia CL, zrysuj linią CT.
Toż Obróć ramię CS przeciwko V, aby
doskonáłą Węgielnicę, nád ktorą żaden rzemieślnik nie wystáwi doskonálszey. o Instrumentách prostych.
ZŁoż w tryánguł WHD, według Náuki 6. Zábáwy 2. Trzy laski C, T, V, máiące rownych podźiałow M, pierwsza C, 3: wtora T, 4: trzećia V, 5. A stánie przed tobą Węgielnicá doskonáła WHD. Rożne Probowánia Węgielnice gotowey. NA rowney desce poćiągnąwszy liniią prostą VN, dwá rázy dłuższą od Węgielnice LCS; przystaw do niey rámię iedno CS, ták żeby rog C, stánął około śrzodká linii VN: á podle drugiego rámięnia CL, zrysuy liniią CT.
Toż obroć rámię CS przećiwko V, áby
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 3
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
od ręki lewy,) z przypisem liczby 10. 20. 30. Etc: od m, ku n, i c, i przy dłuższym ramieniu nm, tych słów: Równoodległę wysokości i Odległości, według wizerunku na figurze: wybawią poczynającego Geometrę z trudności, gdy w prawo ustąpić potrzeba. Na koniec potrzebuje ta Węgielnica nmc, wkrotszym ramieniu dżyury podługowatej pq, tak szerokiej, jako jest miąższa rękojeść wierzchnia E, na Tablicy FGHL, aby po niej wedle igiełki M, i linii BMD brzeg jej mc, mógł się pomykać od podziału piątego aż do 50. jeżeli nie dalej. Te trzy sztuczki miawszy, a cyrkiel; dzieci Mierniczymi
od ręki lewy,) z przypisem liczby 10. 20. 30. Etc: od m, ku n, y c, y przy dłuższym rámięniu nm, tych słow: Rownoodległę wysokośći y Odległośći, według wizerunku ná figurze: wybáwią poczynáiącego Geometrę z trudnośći, gdy w práwo vstąpić potrzebá. Ná koniec potrzebuie tá Węgielnicá nmc, wkrotszym rámięniu dżiury podługowátey pq, ták szerokiey, iáko iest miąższa rękoieść wierzchnia E, ná Tablicy FGHL, áby po niey wedle igiełki M, y linii BMD brzeg iey mc, mogł się pomykáć od podżiału piątego áż do 50. ieżeli nie dáley. Te trzy sztuczki miawszy, á cyrkiel; dźieći Mierniczymi
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 53
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Zabawy 7. PRZESTROGA. I. JEżeliby przyszło ustąpić od M do B, nie wprawo, ale wlewo: wywrócisz Węgielnicę nmc, aby spód był wierzchni, i zatkniesz ją na E, rękojeść wierzchnią Tablicę. A gdy zachowasz naukę § tego, wynajdziesz Odległość MN, z ustępu w lewo. Jeżęliby zaś Węgielnica, nie miała od spodu podziałów, tylko na wierzchu. Tedy na pierwszej stacyj M, Tablicę tak ustawisz, aby raję mc, Węgielnice nmc, było równoodległe Odległości MN. A na wtórej stacyj ustawiwszy Tablicę odwrotnym patrzeniem tak jako i na pierwszej; odliczysz na ścianie mn, Węgielnice nmc, podziałów 30: (wiele
Zábáwy 7. PRZESTROGA. I. IEżeliby przyszło vstąpić od M do B, nie wpráẃo, ále wlewo: wywroćisz Węgielnicę nmc, áby spod był wierzchni, y zátkniesz ią ná E, rękoieść wierzchnią Tablicę. A gdy záchowasz naukę § tego, wynaydźiesz Odległość MN, z vstępu w lewo. Ieżęliby záś Węgielnicá, nie miáłá od spodu podźiałow, tylko ná wierzchu. Tedy ná pierwszey stácyi M, Tablicę tak vstáwisz, aby ráię mc, Węgielnice nmc, było rownoodległe Odległośći MN. A ná wtorey stacyi vstawiwszy Tablicę odwrotnym patrzeniem ták iáko y ná pierẃszey; odliczysz ná śćiánie mn, Węgielnice nmc, podźiałow 30: (wiele
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 54
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Fabryki te są requisita. Piły wielkie i małe, topór, siekiera, bindas; świdry różne, jako to łopatnie nawrotnie, sworzniowe, grabelne, łatne, hybIe różne jakoto, szarfhybel, drugi śliszfhybel gładzący, trzeci fibanek, czwarty szpuntybel etc. Oksza, dłuta różne, sznur, waga, pian, węgielnica, dojbnia, winda, kafar, liny etc.
Folwark i Dwór, i o wielu rzeczach folwarcznych. Folwark, u porządnego Pana być powinien porządny. Naprzód Dwór mocny honestè erygowany na pagórku, aby jak zstrazni- O Ekonomice, mianowicie o Folwarku.
cy widać było, co się we wsi na łanach, łąkach dzieje
Fabryki te są requisita. Piły wielkie y małe, topor, siekiera, bindas; swidry rożne, iako to łopatnie nawrotnie, sworzniowe, grabelne, łatne, hybIe rożne iakoto, szarfhybel, drugi sliszffhybel gładzący, trzeci fibanek, czwarty szpunthybel etc. Oksza, dłuta rożne, sznur, waga, pian, węgielnica, doybnia, winda, kafar, liny etc.
Folwark y Dwor, y o wielu rzeczach folwarcznych. Folwark, u porządnego Pana bydź powinien porządny. Naprzod Dwor mocny honestè erygowany na pagorku, aby iak zstrazni- O Ekonomice, mianowicie o Folwarku.
cy widać było, co się we wsi na łanach, łąkach dzieie
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 399
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
2 właśnie funty. Aby szedł aż do 11 właśnie funtów albo większy sumy, postępuj i w takiż sposób, że nie tylko do ołowu, żelaza i kamieni, ale jakiejkolwiek wagi cudzoziemski będzie służył prawie dobrze. I abyś wziął anguł i formował go, odyjm precz tę blachę MGC, a zostanieć własna węgielnica, a otworzysz i zamkniesz według argułu spiczatego albo płaskiego i według woli twojej, jakoć pokazuje w normie 10 i 3, a od 3 anguł może iść aż do 9 P. Drugi sposób do dawania wiatrów kulom to jest: weź diametr od gęby QR i z połowie tego włóż jeden koniec cyrkla w S i
2 właśnie funty. Aby szedł aż do 11 właśnie funtów albo większy sumy, postępuj i w takiż sposób, że nie tylko do ołowu, żelaza i kamieni, ale jakiejkolwiek wagi cudzoziemski będzie służył prawie dobrze. I abyś wziął anguł i formował go, odyjm precz tę blachę MGC, a zostanieć własna węgielnica, a otworzysz i zamkniesz według argułu spiczatego albo płaskiego i według woli twojej, jakoć pokazuje w normie 10 i 3, a od 3 anguł może iść aż do 9 P. Drugi sposób do dawania wiatrów kulom to jest: weź dyjametr od gęby QR i z połowie tego włóż jeden koniec cyrkla w S i
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 154
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
nie przecina; zowią się Dopełnienia. Drugie zaś dwa kwadraty (CG, EG,) które poprzeczna (CE,) przecina, zowią się Stojące około Poprzecznej.
55. W każdym kwadracie, zamykającym więcej kwadratów mniejszych; jeden kwadrat, przez który Diameter, albo poprzeczna linia przechodzi, ze dwiema Dopełnieniami, nazywają Geometrowie Węgielnica, Łacinnicy z Grekami Gnomon. Jako w kwadracie CLDB, trzy kwadraty, FTGB, FCHT, TKDG, które zabiera luneta NVO; to jest figura HCBDKT: nazywa się Węgielnica. Także figura FCLDGTF, złożona ze trzech kwadratów, z kwadratu LT, i z przyległych TC, i TD, jest Węgielnica. Definitio 2
nie przećina; zowią się Dopełnienia. Drugie záś dwá kwádraty (CG, EG,) ktore poprzeczna (CE,) przećina, zowią się Stoiące około Poprzeczney.
55. W káżdym kwádraćie, zámykáiącym więcey kwádratow mnieyszych; ieden kwádrat, przez ktory Dyámeter, álbo poprzeczna liniia przechodźi, ze dwiemá Dopełnieniámi, názywáią Geometrowie Węgielnicá, Łáćinnicy z Grekámi Gnomon. Jáko w kwádraćie CLDB, trzy kwádraty, FTGB, FCHT, TKDG, ktore zabiera lunetá NVO; to iest figurá HCBDKTH: názywa się Węgielnicá. Tákże figurá FCLDGTF, złożona ze trzech kwádratow, z kwádratu LT, y z przyległych TC, y TD, iest Węgielnicá. Definitio 2
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
W każdym kwadracie, zamykającym więcej kwadratów mniejszych; jeden kwadrat, przez który Diameter, albo poprzeczna linia przechodzi, ze dwiema Dopełnieniami, nazywają Geometrowie Węgielnica, Łacinnicy z Grekami Gnomon. Jako w kwadracie CLDB, trzy kwadraty, FTGB, FCHT, TKDG, które zabiera luneta NVO; to jest figura HCBDKT: nazywa się Węgielnica. Także figura FCLDGTF, złożona ze trzech kwadratów, z kwadratu LT, i z przyległych TC, i TD, jest Węgielnica. Definitio 2 Secundi. 56. Regularne, albo Doskonałe figury są, które wszytkie ściany i anguły mają równe. Nieregularne, albo Niedoskonałe figury są, którym chodzi na równości ścian, i
W káżdym kwádraćie, zámykáiącym więcey kwádratow mnieyszych; ieden kwádrat, przez ktory Dyámeter, álbo poprzeczna liniia przechodźi, ze dwiemá Dopełnieniámi, názywáią Geometrowie Węgielnicá, Łáćinnicy z Grekámi Gnomon. Jáko w kwádraćie CLDB, trzy kwádraty, FTGB, FCHT, TKDG, ktore zabiera lunetá NVO; to iest figurá HCBDKTH: názywa się Węgielnicá. Tákże figurá FCLDGTF, złożona ze trzech kwádratow, z kwádratu LT, y z przyległych TC, y TD, iest Węgielnicá. Definitio 2 Secundi. 56. Regulárne, álbo Doskonáłe figury są, ktore wszytkie śćiány y ánguły máią rowne. Nieregulárne, álbo Niedoskonáłe figury są, ktorym chodźi ná rownośći śćian, y
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
, nazywają Geometrowie Węgielnica, Łacinnicy z Grekami Gnomon. Jako w kwadracie CLDB, trzy kwadraty, FTGB, FCHT, TKDG, które zabiera luneta NVO; to jest figura HCBDKT: nazywa się Węgielnica. Także figura FCLDGTF, złożona ze trzech kwadratów, z kwadratu LT, i z przyległych TC, i TD, jest Węgielnica. Definitio 2 Secundi. 56. Regularne, albo Doskonałe figury są, które wszytkie ściany i anguły mają równe. Nieregularne, albo Niedoskonałe figury są, którym chodzi na równości ścian, i angułów. 57. Równoobwodne figury są, których równy jest obwód, choćby pole nie było równe, stojące w takim obwodzie.
, názywáią Geometrowie Węgielnicá, Łáćinnicy z Grekámi Gnomon. Jáko w kwádraćie CLDB, trzy kwádraty, FTGB, FCHT, TKDG, ktore zabiera lunetá NVO; to iest figurá HCBDKTH: názywa się Węgielnicá. Tákże figurá FCLDGTF, złożona ze trzech kwádratow, z kwádratu LT, y z przyległych TC, y TD, iest Węgielnicá. Definitio 2 Secundi. 56. Regulárne, álbo Doskonáłe figury są, ktore wszytkie śćiány y ánguły máią rowne. Nieregulárne, álbo Niedoskonáłe figury są, ktorym chodźi ná rownośći śćian, y ángûłow. 57. Rownoobwodne figury są, ktorych rowny iest obwod, choćby pole nie byłó rowne, stoiące w tákim obwodźie.
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
