z oka własnego: a w cudzym dźbła nieupatrować. INFORMACJA I. O sferze Geograficznej Astronomicznej i Armillarnej.
I. Sfera Geograficzna (jakom namienił) jest to figura, wyobrażenie całego okręgu ziemi, co do wydziału jej przez wszystkie cyrkuły, kraje, i części ziemi; co do długości szerokości, i wszelkich własności, służąca oku i imaginatywie ludzkiej do widzenia, wyrozumienia zupełnej jej pozycyj. A zatym I. Ma styl przez srodek sfery, który reprezentuje oś ziemną, i dwa punkta polarne. Na jednym z nich jest indeks, to jest na punkcie pół nocnym. Około niego cyrkuł mosię[...] z wypisanemi 24. godzinami w koło.
z oka własnego: á w cudzym dźbła nieupátrowáć. JNFORMACYA I. O sferze Geograficzney Astronomiczney y Armillarney.
I. Sfera Geograficzna (iákom námienił) iest to figura, wyobrażenie cáłego okrągu ziemi, co do wydziału iey przez wszystkie cyrkuły, kráie, y części ziemi; co do długości szerokości, y wszelkich własności, służąca oku y imaginátywie ludzkiey do widzenia, wyrozumienia zupełney iey pozycyi. A zátym I. Ma styl przez srodek sfery, ktory reprezentuie oś ziemną, y dwa punkta polarne. Ná iednym z nich iest index, to iest ná punkcie puł nocnym. Około niego cyrkuł mosię[...] z wypisanemi 24. godzinami w koło.
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: Lv
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
tę materią zdjąwszy z ognia wylei w zimną czystą wodę. 5to. Jak przestygnie materia, coraz ją w inszej wodzie przepłocz, przez chustę przetłocz, mieć będziesz massę jak masło. 6to. Tą massą szkło zgodne do zwierciadła, dobrze wygładzone i wypolerowane, równo wysmarui, gdy należycie przylgnie i wyschnie, zwierciadło stanie. Własności zwierciadeł płaskich.
IV. Pierwsza płaskiej figury zwierciadeł własność jest, wyobrazać rzecz widomą, z tym wszlekich przypadków podobieństwem, jak żaden malarz odmalować niepotrafi. Czego racja jest ta. Iż każda rzecz widoma rzuca w każdą stronę obrazki sobie podobne, z każdego punktu swego czyniąc radiacją, zaczym promieniami swymi we wszystkim swemu kształtowi
tę materyą zdiąwszy z ognia wylei w zimną czystą wodę. 5to. Ják przestygnie materya, coraz ią w inszey wodzie przepłocz, przez chustę przetłocz, mieć będziesz massę iák masło. 6to. Tą massą szkło zgodne do zwierciadła, dobrze wygłádzone y wypolerowane, rowno wysmarui, gdy należycie przylgnie y wyschnie, zwierciadło stánie. Własności zwierciadeł płaskich.
IV. Pierwsza płaskiey figury zwierciadeł własność iest, wyobrazáć rzecz widomą, z tym wszlekich przypadkow podobieństwem, iák żaden malarz odmalować niepotrafi. Czego racya iest ta. Jż każda rzecz widoma rzuca w każdą stronę obrazki sobie podobne, z każdego punktu swego czyniąc radyacyą, záczym promieniami swymi we wszystkim swemu kształtowi
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Y
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
widomych aparencje sprawują. Których wszystkich skutków całą przyczyną jest polerownego szkła różna figura, to płaska, to wydrożona, to wypukła, to sferyczna, to triangułowa, to węglasta, etc: przez którą przechodząc radiacja rzeczy widomych, z niejakim nadłomaniem promieni swoich, rożmaite oku wydaje pozory. Mijam sposoby wyrobienia tych szkieł. Ich własności, i kombinacją jednych z drugiemi. Gdyż nauka z siebie przytrudna, obszerna, bez figur niepojęta. Atoli nie co z praktycznej Dioptryki namienię.
XIX. Wiele instrumentów Dioptrycznych z inwentowali Matematycy, które oku ludzkiemu do różnych reprezentacyj służą. Pierwsze są Telescopia albo perspektywy, które odległe objecta i gołym okiem niedojrzane, zbliżają,
widomych apparencye sprawuią. Ktorych wszystkich skutkow cáłą przyczyną iest polerownego szkła rożna figura, to płaska, to wydrożona, to wypukła, to sferyczna, to tryangułowa, to węglasta, etc: przez ktorą przechodząc radyacya rzeczy widomych, z nieiakim nadłomaniem promieni swoich, rożmaite oku wydáie pozory. Miiam sposoby wyrobienia tych szkieł. Jch własności, y kombinacyą iednych z drugiemi. Gdyż náuka z siebie przytrudna, obszerna, bez figur niepoięta. Atoli nie co z praktyczney Dyoptryki námienię.
XIX. Wiele instrumentow Dyoptrycznych z inwentowali Matematycy, ktore oku ludzkiemu do rożnych reprezentácyi służą. Pierwsze są Telescopia álbo perspektywy, ktore odległe objecta y gołym okiem niedoyrzane, zbliżaią,
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Y3v
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
pewne znaki na kartkach Muzycznych położone, które śpiewającego, lub grającego przestrzegają, gdzie stanąć ma, i uczynić Pauzę.
TONUS, jest pewny sposób, forma, modelusz śpiewania, lub grania na początku, w środku, i na końcu. Takich Tonów jest sześć: Dorius, Hypodorius, Hypophrigius, Lidius, Hypolydius. Własności tych Tonów sa Pius, Latus, Querulus, Tristis, Hilaris, Incitatus.
MUZYKA tandem INSTRUMENTALNA jest jedna Instrumentalna Enchordica, Stron kręconych, lub ciągnionych zażywająca, jako to Lutnia, Skrzypce, wiola Druga Instrumentalna PNEUMATICA Wiatrem; Duchem głos i koncetr, czyniąca, jaka jest na Trąbie, Fłecie, Oboi, Dudach grając
pewne znaki na kartkach Muzycznych położone, ktore spiewaiącego, lub graiącego przestrzegaią, gdzie stanąć ma, y uczynic Pauzę.
TONUS, iest pewny sposob, forma, modelusz spiewania, lub grania na początku, w srodku, y na końcu. Takich Tonow iest sześć: Dorius, Hypodorius, Hypophrigius, Lidius, Hypolydius. Własności tych Tonow sa Pius, Latus, Querulus, Tristis, Hilaris, Incitatus.
MUZYKA tandem INSTRUMENTALNA iest iedna Instrumentalna Enchordica, Stron kręconych, lub ciągnionych zażywaiąca, iako to Lutnia, Skrzypce, wiola Druga Instrumentalna PNEUMATICA Wiatrem; Duchem głos y koncetr, czyniąca, iaka iest na Trąbie, Fłecie, Oboi, Dudach graiąc
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 344
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
praktykowali; zwali się wtedy Mędrcami, Filozofami. Ale jak do tej nauki czarta kooperacyj zażywać Poczęli, aby sobie plausum maiorem uczynili byli, i rzeczy cudowniejsze wywierali byli, tak ta nauka lustr swój u Bogobojnych straciła, osobliwie ta, co z czartem narabia. Jest bowiem MAGIA TROJAKA.
JEdna Naturalna; tojest należyte skrytych własności, cnot, mocy, jakiej natury spenetrowanie, sympatyj i antypatij wszytkich rzeczy, czas, miejsce, sposób uważając, stosowanie i kombinowanie, co się cudem u nierozeznanych zdaje. Bardzo była in usu Persów, od nich się nauczyli Marcion i Manes. Jako to jest Magia naturalna, że Tobiasza w Piśmie Z. ślepota
praktykowali; zwali się wtedy Mędrcami, Filozofami. Ale iak do tey nauki czarta kooperacyi zażywać poczeli, aby sobie plausum maiorem uczynili byli, y rzeczy cudownieysze wywierali byli, tak tá nauka lustr swoy u Bogoboynych straciła, osobliwie tá, co z czartem nárabia. Iest bowiem MAGIA TROIAKA.
IEdna Naturalna; toiest należyte skrytych własności, cnot, mocy, iakiey natury spenetrowanie, sympatyi y antypatyi wszytkich rzeczy, czas, mieysce, sposob uważaiąc, stosowanie y kombinowanie, co się cudem u nierozeznanych zdaie. Bardzo była in usu Persow, od nich się nauczyli Marcion y Manes. Iako to iest Magia naturalna, że Tobiasza w Pismie S. slepota
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 220
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
POSWAREK TABAKI z GORZAŁKA, W którym dostatecznie opisują się oboyga tych własności i skutki. Napisany kwoli Tabacznym i Gorzałczanym Panom, a dobrym Kompanom. Roku 1636.W KRAKOWIE, Do łaskawego Czytelnika. NIe kwoli krotochwili i próżnej zabawie Chciałemci podać krótko o tych dwoygu sprawie Tabaki cudzoźiemskiej, Gorzałki domowej, ledno abyś posłuchał przy tym rady zdrowej, I zażywal z potrzeby oboyga w mierności,
POSWAREK TABAKI z GORZAŁKA, W ktorym dostátecznie opisuią się oboygá tych własnośći y skutki. Nápisány kwoli Tábácznym y Gorzałczánym Pánom, á dobrym Kompánom. Roku 1636.W KRAKOWIE, Do łáskáwego Czytelniká. NIe kwoli krotochwili y prożney zábáwie Chciałemći podáć krotko o tych dwoygu spráwie Tábáki cudzoźiemskiey, Gorzałki domowey, ledno ábyś posłuchał przy tym rady zdrowey, Y záżywal z potrzeby oboygá w miernośći,
Skrót tekstu: PosTabBad
Strona:
Tytuł:
Poswarek tabaki z gorzałką
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1636
Data wydania (nie wcześniej niż):
1636
Data wydania (nie później niż):
1636
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Polska satyra mieszczańska. Nowiny sowiźrzalskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Karol Badecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
tyle jest słońc i tyle światów swoje planety, księżyce, Merkuriusze, Jutrzeńki etc, mających Planety zaś tak naszego świata, jako i innych, są mieszkaniem ludzi dla poznania, i miłowania Boga z dzieł jego stworzonych, innemi tylko prawami tak Bogiem, jako i ludzkiemi rządzących się się: tyże natury, ale innych własności: rodzeniem krzewiących się, ale nie od Adama pochodzących: Z kąd to wiedzą? Gdybyśmy mówią pierwszy raz znajdowali się przy rozbieraniu ciała ludzkiego, widząc w nim płuce, serce, żołądek, wnętrzności, wątrobę etc. nie mylilibyśmy się wnosząc, iż i w innych ludziach części znajdują się. Planety są
tyle iest słońc y tyle światow swoie planety, księzyce, Merkuryusze, Jutrzeńki etc, maiących Planety zaś tak naszego świata, iako y innych, są mieszkaniem ludzi dla poznania, y miłowania Boga z dzieł iego stworzonych, innemi tylko prawami tak Bogiem, iako y ludzkiemi rządzących się się: tyże natury, ale innych własności: rodzeniem krzewiących się, ale nie od Adama pochodzących: Z kąd to wiedzą? Gdybyśmy mowią pierwszy raz znaydowali się przy rozbieraniu ciała ludzkiego, widząc w nim płuce, serce, żołądek, wnętrzności, wątrobę etc. nie mylilibyśmy się wnosząc, iż y w innych ludziach części znayduią się. Planety są
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 153
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
dwa wiersze/ to dwie rydze. Trzeci, Także kiedy kilka liczb społem będzie na jednej rydze jako to 123^o^4^+^ to ten wedle której krzyżyk numerus/ zowie się na pierwszej poście/ gdzie ^o^ to na drugiej poście/ i tak o innych rozumieć/ iż Posta rozumie się rzędem. Czwarty, Wiedzieć i umieć trzeba ich własności/ bo kiedy sam jeden numerus, abo liczba/ to też mniej waży/ kiedy dwie/ to więcej: jako to taka 1. sama przez się odobno/ waży tylko jednę: taka zaś 2. waży dwie/ ale kiedy społem będą tak 12^+^ to ta na pierwszej poście gdzie krzyżyk będzie postaremu sama przez
dwa wiersze/ to dwie rydze. Trzeći, Tákze kiedy kilká liczb społem będźie ná iedney rydze iáko to 123^o^4^+^ to ten wedle ktorey krzyżyk numerus/ zowie się ná pierwszey pośćie/ gdźie ^o^ to ná drugiey pośćie/ y tak o innych rozumieć/ iż Postá rozumie się rzędem. Czwarty, Wiedźieć y vmieć trzebá ich własnośći/ bo kiedy sam ieden numerus, ábo liczbá/ to też mniey waży/ kiedy dwie/ to więcey: iako to táka 1. samá przez się odobno/ waży tylko iednę: táka zaś 2. waży dwie/ ále kiedy społem będą ták 12^+^ to tá ná pierwszey pośćie gdźie krzyżyk będźie postáremu samá przez
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 4
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
lepiej pamiętał/ miej dla nauki te trzy punkta. Pierwszy. Zostanieć po diuidowaniu jako to często bywa (naprzyklad) taka summa za licznika 125 Dzielnik uczynisz za namieniacza/ który niechaj będzie taki 200/ ty te summy napiszesz tak w łamaną liczbę 125/200 a iż to wiele numerów/ dla czego nie możesz rzetelnie własności ich powiedzieć/ przetoż skrócisz te tak/ pociągnąwszy liniej krzyż uczyn/ spojrzawszy na pierwszą sortę od prawej ręki/ tak na dolnej jako i wierzchnej rydze/ widzisz iż na wierzchnej 5/ a na dolnej 0/ sam tedy rozsądek pokazuje/ iż te summy możesz przez 5 dzielić/ i przyjdzie skróczenie pierwsze w
lepiey pámiętał/ miey dla náuki te trzy punktá. Pierwszy. Zostánieć po diuidowániu iáko to często bywa (naprzyklad) táka summá zá liczniká 125 Dźielnik vczynisz zá námięniáczá/ ktory niechay będźie táki 200/ ty te summy nápiszesz ták w łamáną liczbę 125/200 á iż to wiele numerow/ dla czego nie możesz rzetelnie własnośći ich powiedźieć/ przetoz skroćisz te tak/ poćiągnąwszy liniey krzyż vczyn/ zpoyrzawszy ná pierwszą sortę od práwey ręki/ ták ná dolney iáko y wierzchney rydze/ widźisz iż ná wierzchney 5/ á ná dolney 0/ sam tedy rozsądek pokázuie/ iż te summy możesz przez 5 dźielić/ y przyidźie skroczenie pierwsze w
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 59
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
Ranom/ wrzodom/ bolączkom/ z przymiotem potrzebna. Wrzedzienicom czarnym.
Wrzedzienicom czarnym służy/ chustę maczając/ a przykładając. Gnilec w uściech. Dzięgnie.
Gnilec i Dzięgnę leczy/ pilno nią usta wymywając. Rozsądek.
Są tego rodzaju drugie Sporysze/ trzy/ miedzy które górny czwarty poczytamy. Te/ że tychże własności/ tegoż przyrodzenia i skutków/ są z tym pierwszym/ niezdało mi się co więcej o nich pisać. Gdyż też i imion nie mają u nas od tego odmiennych. Te tylko/ które swe nazwiska mają/ tu przypomniemy. Płonnik rolny/ abo wodny/ Rozdział 97.
Polygonum foemina. Sanguinalis foemina.
Ránom/ wrzodom/ bolączkom/ z przymiotem potrzebna. Wrzedźienicom czarnym.
Wrzedźienicom czarnym służy/ chustę maczáiąc/ á przykłádáiąc. Gnilec w vśćiech. Dzięgnie.
Gnilec y Dźięgnę leczy/ pilno nią vstá wymywáiąc. Rozsądek.
Są tego rodzáiu drugie Sporysze/ trzy/ miedzy ktore gorny czwarty poczytamy. Te/ że tychże własnośći/ tegoż przyrodzenia y skutkow/ są z tym pierwszym/ niezdáło mi się co więcey o nich pisáć. Gdyż też y imion nie máią v nas od tego odmiennych. Te tylko/ ktore swe nazwiská máią/ tu przypomniemy. Płonnik rolny/ ábo wodny/ Rozdźiáł 97.
Polygonum foemina. Sanguinalis foemina.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 324
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
