przez sito. Jak złoto i srebro wychędożyć?
Wziąć Salamoniaku, koperwasu, śaletry, cegły, każdego zarówno, wszystko zetrzeć na proch; rozczyń uryną jak ciasto, którym złoto wszytko oblep, i włóż do ognia wolnego, rozpalone wyjmi, wychędoż wodą, wytrzy chustą, i wysusz. Albo też wziąwszy Salamoniaku, Gryszpanu wajsztynu wszytkiego zarówno, utrzy na proch z octem zmieszawszy, warzyć złoto póki aż czyste nie będzie, O Sekretach osobliwych
potym wypłucz; wytrzy, wysusz. Srebro zaś zasniedziałe tak wychędożysz; weź Wajsztynu części trzy, soli dwie, hałunu jednę, wszytko na proch utrzyj, przylej ługu, warz w tym srebro, zdjąwszy z
przez sito. Iak złoto y srebro wychędożyć?
Wziąć Salamoniaku, koperwasu, śaletry, cegły, każdego zarowno, wszystko zetrzeć na proch; rozczyń uryną iak ciasto, ktorym złoto wszytko oblep, y włoż do ognia wolnego, rospálone wyimi, wychędoż wodą, wytrzy chustą, y wysusz. Albo też wziąwszy Salamoniáku, Gryszpanu waysztynu wszytkiego zárowno, utrzy ná proch z octem zmieszawszy, warzyć złoto poki aż czyste nie będzie, O Sekretach osobliwych
potym wypłucz; wytrzy, wysusz. Srebro zaś zasniedziałe tak wychędożysz; weź Waysztynu części trzy, soli dwie, hałunu iednę, wszytko na proch utrzyi, przyley ługu, warz w tym srebro, zdiąwszy z
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 506
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
i włóż do ognia wolnego, rozpalone wyjmi, wychędoż wodą, wytrzy chustą, i wysusz. Albo też wziąwszy Salamoniaku, Gryszpanu wajsztynu wszytkiego zarówno, utrzy na proch z octem zmieszawszy, warzyć złoto póki aż czyste nie będzie, O Sekretach osobliwych
potym wypłucz; wytrzy, wysusz. Srebro zaś zasniedziałe tak wychędożysz; weź Wajsztynu części trzy, soli dwie, hałunu jednę, wszytko na proch utrzyj, przylej ługu, warz w tym srebro, zdjąwszy z ognia, jak przestygnie, wy; chędoż szczoteczką wkoncikach, wypłócz w zimnej wodzie otrzyj chustą czystą, wysusz. Jak Zwierciadło zrobić?
Tak uczy w Matematyce katopryka. Wez uncję jednę ołowiu i
y włoż do ognia wolnego, rospálone wyimi, wychędoż wodą, wytrzy chustą, y wysusz. Albo też wziąwszy Salamoniáku, Gryszpanu waysztynu wszytkiego zárowno, utrzy ná proch z octem zmieszawszy, warzyć złoto poki aż czyste nie będzie, O Sekretach osobliwych
potym wypłucz; wytrzy, wysusz. Srebro zaś zasniedziałe tak wychędożysz; weź Waysztynu części trzy, soli dwie, hałunu iednę, wszytko na proch utrzyi, przyley ługu, warz w tym srebro, zdiąwszy z ognia, iak przestygnie, wy; chędoż szczoteczką wkoncikach, wypłocz w zimney wodzie otrzyi chustą czystą, wysusz. Iak Zwierciadło zrobic?
Tak uczy w Matematyce katopryká. Wez uncyę iednę ołowiu y
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 507
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
zmocz chusteczkę, i wycisni, żeby tylko wilgotna była, nacieraj nią po kredzie, zaraz się litery wydadzą. Jak miedz albo mosiądz posrebrzyć?
Weź serwaseru 2. łoty, namocz wnim srebro na cienką błaszkę rozbite, i drobno nożyczkami postrzyżone, niech tam tak długo moknie, aż się rozpuści, potym zaraz przydaj Wajsztynu białego utartego, tyle żeby wszystek serwaser wsię wziął, alias wpił, aby było jako masa, którą wysuszywszy schowaj, a gdy chcesz srebrzyć, wychędoż pierwej miedź, lubo mosiądż, potym natrzy; jako najlepiej tym, zaraz się posrebrzy. Jak Plamy wywabić z materyj?
Na miejsca polane tłustością naskrobać kredy, miałko
zmocz chusteczkę, y wycisni, żeby tylko wilgotna byłá, nacieray nią po kredzie, zaraz się litery wydadzą. Iak miedz albo mosiądz posrebrzyć?
Weź serwaseru 2. łoty, namocż wnim srebro na cienką błaszkę rozbite, y drobno nożyczkami postrzyżone, niech tam tak długo moknie, aż się rozpuści, potym zaraz przyday Wáysztynu białego utartego, tyle żeby wszystek serwaser wsię wziął, alias wpił, aby było iako masa, ktorą wysuszywszy schoway, a gdy chcesz srebrzyć, wychędoż pierwey miedź, lubo mosiądż, potym nátrzy; iako naylepiey tym, zaraz się posrebrzy. Iak Plamy wywabić z materyi?
Ná mieyscá poláne tłustością naskrobać kredy, miałko
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 517
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
tartych, kostek z Daktyl: Ossis seppiae, Soli spalonej, wszystkiego po pół ćwierci łota, zmięszaj wraz wycieraj tym proszkiem zęby, potym wypłócz wodą ciepłą, będą białe. Item. Weś proszku z cegłej subtelno tartego łot jeden, skrop go kilka razy Spiritu Sulphuris, za każdym razem wysuszając, przydaj do niego Wajsztynu białego trzy ćwierci łota, Chleba na wągiel spalonego pół łota, uczyń proszek subtlenej, którym zęby czarne, i zaszpecone (muiosa mateiia) wycieraj, a za każdym razem winem ciepłym wypłócz. Item. Pomeks rozpalony zgaś w Winie po dwa razy, za trzecim razem rozpaliwszy nie gaś niech sam ostygnie, utrzyj go na
tártych, kostek z Dáktyl: Ossis seppiae, Soli spaloney, wszystkiego po puł ćwierći łotá, zmięszay wraz wyćieray tym proszkiem zęby, potym wypłocz wodą ciepłą, będą białe. Item. Weś proszku z cegłey subtelno tártego łot ieden, zkrop go kilká rázy Spiritu Sulphuris, zá kożdym rázem wysuszáiąc, przyday do niego Wáysztynu białego trzy ćwierći łotá, Chlebá ná wągiel spalonego puł łotá, uczyń proszek subtleney, ktorym zęby czarne, y zászpecone (muiosa mateiia) wyćieray, á zá káżdym rázem winem ćiepłym wypłocz. Item. Pomex rospalony zgaś w Winie po dwá rázy, zá trzećim rázem rospaliwszy nie gaś niech sam ostygnie, utrzyi go ná
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 72
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
zebrał, otwórz go lancetem. Na wszelkie ust, Podniebienia, i Gardła afekcje.
WEś soku z babki, i Jeleniego języka równe części, płocz, przydawszy Diamoron, albo suche zioła warz. Jeżeliby podniebieni gniło, i ranki były, przydaj wodki rożanej, miodu Rożanego, powideł Kasiowych, Hałunu palonego, Wajsztynu, Gryszpanu potrosze, przywarzywszy płocz. Albo też samo Vngv: AEgyptiacum, z wodką Babczaną zmięszawszy płocz. Na opadnienie podniebienia.
PÓd czas jest bardzo trudne do podniesienia, osobliwie na to służy aplikacja baniek suchych na rogach głowy, na wierzchu często powtarzając. Służą też płokania różne rozpędzające główne pogułki. O Chorobach Ust
zebrał, otworz go láncetem. Ná wszelkie ust, Podniebienia, y Gárdłá áffekcye.
WEś soku z babki, y Ieleniego ięzyká rowne częśći, płocz, przydawszy Diamoron, álbo suche źiołá warz. Ieżeliby podniebieni gniło, y ránki były, przyday wodki rożáney, miodu Rożánego, powideł Kássiowych, Háłunu palonego, Wáysztynu, Gryszpanu potrosze, przywárzywszy płocz. Albo też samo Vngv: AEgyptiacum, z wodką Babczáną zmięszawszy płocz. Ná opádnienie podniebienia.
POd czás iest bárdzo trudne do podniesienia, osobliwie ná to służy ápplikácya bániek suchych ná rogách głowy, ná wierzchu często powtarzáiąc. Służą też płokánia rożne rozpędzáiące głowne pogułki. O Chorobách Ust
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 80
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Rzezuchy ogródnej biało kwitnącej, Ruty Piretrum, Piołynu, każdego su[...] hego po dwie szczypty, Gentiany, Cytwaru, Dzięglowego korzenia, każdego po pół łota, Cynamonu białego ćwierć łota, Miry pułtory ćwierci łota, senesu obranego, Rhabarbarum, Gębki Modrzewiowej, tojest Agaryku, po pułtora łota, korzenia przestępowego suchego pół łota, Wajsztynu białego dwa łoty, nasienia Dzięglowego szczyptę, wszytko z gruba przetłukszy, namocz w garcu wina w worku przez tydzień, codzień go wyzymając i znowu zatapiając, ostatniego dnia wyząwszy, schowaj wino na zimno, którego używaj co trzeci dzień z rana ciepło, wyjąwszy dzień paroksyzmu, tym winem uleczyć możesz bezpiecznie Kwartanę choćby i
Rzezuchy ogrodney biało kwitnącey, Ruty Piretrum, Piołynu, kazdego su[...] hego po dwie szczypty, Gentiány, Cytwaru, Dzięglowego korzenia, káżdego po puł łotá, Cynámonu białego ćwierć łotá, Miry pułtory ćwierci łotá, senesu obránego, Rhabarbarum, Gębki Modrzewiowey, toiest Agaryku, po pułtorá łotá, korzenia przestępowego suchego puł łotá, Wáysztynu białego dwá łoty, naśienia Dźięglowego szczyptę, wszytko z grubá przetłukszy, námocz w gárcu winá w worku przez tydźień, codźień go wyzymáiąc y znowu zatapiáiąc, ostatniego dniá wyząwszy, schoway wino ná źimno, ktorego używáy co trzeći dźień z ráná ćiepło, wyiąwszy dźień pároxyzmu, tym winem uleczyć możesz bespiecznie Kwártánę choćby y
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 5
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
proszek, dawaj po jednym skrupule w Wódce Cynamonowej. różnych chorób. Na Ból Głowy w pospolitości.
NA częste bolenie Głowy dobra rzecz aperturę mieć w ręce, albo brać często purgans główny, może w ten sposób. Weźmi Senesu obranego trzy ćwierci łota, kwiecia lubo listków Bukwice szczyptę, Kubebów przetłuczonych pół ćwierci łota, Wajsztynu białego ćwierć łota, pokraj, nalej wodki Bukwicowej, a w defekcie i prostej kwaterkę, namocz przez noc, nazajutrz przywarz, przecedź, rozpuść Manny kalabryny, albo konfektu z Kwiatków Brzoskwiniowych trzy łoty, znowu przecedź, i daj ciepło wypić, i sam Senes w proszku często używany pomocny jest albowiem głowę osobliwie purguje,
proszek, daway po iednym skrupule w Wodce Cynámonowey. rożnych chorob. Ná Bol Głowy w pospolitośći.
NA częste bolenie Głowy dobra rzecz áperturę mieć w ręce, álbo bráć często purgáns głowny, może w ten sposob. Weźmi Senesu obránego trzy ćwierći łotá, kwiećia lubo listkow Bukwice szczyptę, Kubebow przetłuczonych puł ćwierći łotá, Wáysztynu białego ćwierć łotá, pokray, náley wodki Bukwicowey, á w defekcie y prostey kwáterkę, námocz przez noc, názaiutrz przywarz, przecedź, rospuść Mánny kálábryny, álbo konfektu z Kwiatkow Brzoskwiniowych trzy łoty, znowu przecedź, y day ćiepło wypić, y sam Senes w proszku często używány pomocny iest álbowiem głowę osobliwie purguie,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 19
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Kaniej przędze, podroźniku, rzepiku, każdego po garści, warz to w pułgarcu wody, aż połowa wywre, przecedź, zgaś w tej d[...] kokciej rozpaloną stal kilka razy, zaraz namocz Rhabarbarum przedniego łotów sześć, korzenia kopytniku suchego, senesu obranego po trzy łoty, Popodij, rogu Jeleniego tartego obojga po dwa łoty, Wajsztynu białego pół łota, nasienia Orlikowego, albo korzenia jaskółczego ziela Celidonia zwanego pół łota, niech to wszystko moknie przez noc, nazajutrz przywarz, przecedź, wyczyść białkiem od jaja, dawaj co dżeń po kwaterce, jeżeliby chory był słaby, to co trzeci dzień.
Item nazbieraj Celidoniey dostatek, uwarz w kotle, przestudź
Kániey przędze, podroźniku, rzepiku, káżdego po garśći, warz to w pułgárcu wody, ász połowá wywre, przecedź, zgaś w tey d[...] kokciey rospaloną stal kilká rázy, záraz námocz Rhabarbarum przedniego łotow sześć, korzenia kopytniku suchego, senesu obránego po trzy łoty, Popodij, rogu Jeleniego tártego oboygá po dwá łoty, Wáysztynu białego puł łotá, naśienia Orlikowego, álbo korzenia iaskołczego źiela Celidonia zwánego puł łotá, niech to wszystko moknie przez noc, názaiutrz przywarz, przecedź, wyczyść białkiem od jáiá, daway co dźeń po kwáterce, ieżeliby chory był słáby, to co trzeći dźień.
Item názbieray Celidoniey dostátek, uwarz w kotle, przestudź
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 41
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
przecedziwszy, myj głowę, a za każdym myciem smaruj tą maścią, weźmi siarki, nasienia Parietariae, obojga po ćwierci łota, utłucz subtelno, przydaj mydła trzy ćwierci łota, soku ziela Parietariae, zmieszaj nad ogniem, i tym smaruj, uznasz skutek. Na suche strupy świerzbiące, i inne.
WEźmi siarki kawałek, Wajsztynu upalonego zarównie, rozpuść siarkę nad ogniem, wsyp do niej Wajsztyn utarty, zmieszaj, wlej na inną skorupkę, utrzyj, nalej oleju Lnianego ileć się zda, smarz dobrze, tym Olejem po każdym zmyciu smaruj głowę. Sposoby leczenia
Item olejek wycisniony z jąder Włoskich orzechów do smarowania jest skuteczny. Mycie na wszelkie strupy.
przecedziwszy, myi głowę, á zá káżdym myciem smáruy tą máśćią, weźmi siárki, naśienia Parietariae, oboygá po ćwierći łotá, utłucz subtelno, przyday mydłá trzy ćwierći łotá, soku źiela Parietariae, zmieszay nád ogniem, y tym smáruy, uznasz skutek. Ná suche strupy świerzbiące, y inne.
WEźmi siárki káwałek, Wáysztynu upalonego zárownie, rospuść siárkę nád ogniem, wsyp do niey Wáysztyn utárty, zmieszay, wley ná inną skorupkę, utrzyi, náley oleiu Lniánego ileć się zda, smárz dobrze, tym Oleiem po káżdym zmyćiu smáruy głowę. Sposoby leczenia
Item oleiek wyćisniony z iąder Włoskich orzechow do smárowánia iest skuteczny. Myćie ná wszelkie strupy.
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 109
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
ciekących.
WEźmi wody wapiennej, włóż do niej siarki utartej, warz aż szczerwienieje, weźmi z osobna Glejty ćwierć funta, utrzyj, nalej octu, warz, jak się ustoi, wlej do wapiennej wody, zmieszaj, i po zmyciu maczając chustki, ocieraj głowę, nawet i nie myjąc, czyń to.
Albo weźmi Wajsztynu upalonego, Glejty zarówno, przydaj Hałunu, warz w occie mocnym, maczaj chustki i ocieraj głowę.
Item weźmi mąki Ryżowej łotów sześć, siarki łotów dwa, roszczyń mocnym octem, smaruj głowę po każdym zmyciu.
Item używając powierzchownych aplikacyj, trzeba też zażywać lekarstw purgujących, dla odciągania humorów złych od głowy się ściągających,
ćiekących.
WEźmi wody wapienney, włoż do niey śiarki utártey, warz ász szczerwienieie, weźmi z osobná Gleyty ćwierć funtá, utrzyi, náley octu, wárz, iák się ustoi, wley do wapienney wody, zmieszay, y po zmyćiu maczáiąc chustki, oćieray głowę, nawet y nie myiąc, czyń to.
Albo weźmi Wáysztynu upalonego, Gleyty zárowno, przyday Háłunu, warz w octćie mocnym, maczay chustki y oćieray głowę.
Item weźmi mąki Ryżowey łotow sześć, śiarki łotow dwá, roszczyń mocnym octem, smáruy głowę po káżdym zmyćiu.
Item używáiąc powierzchownych ápplikácyi, trzebá tesz záżywáć lekárstw purguiących, dla odćiągánia humorow złych od głowy się śćiągáiących,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 111
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
