od narodu Penów, albo Punów (z któremi Bella Punica Rrzymianów) i zowią się Poma albo mala Punica stamtąd przeniesione przez Maurów do Hiszpanii, pod miasto Granatę, stąd Pomagranata. Lubią kraje ciepłe tylko. Jest to drzewo zawiłe, krzewiste, więcej wszerz, niż w zdłuż rosnące: kocha się w ziemi gliniastej, wapiennej, piaszczystej, według Alberta. Te drzewo szczepiąc, urzni gałąź na łokieć grubą, jak rękojeść u siekiery, sadź gnojem świnim obmazawszy, i to w swego rodzaju płonkę. Okopać koło niego trzeba na jesień i wiosnę. Pełne są jabłka ziarn. Są słodkie i kwasnie. Bardziej aptekom, niż stołom służą. Gruszka
od narodu Penow, albo Punow (z ktoremi Bella Punica Rrzymianow) y zowią się Poma albo mala Punica ztamtąd przeniesione przez Maurow do Hiszpanii, pod miasto Granatę, ztąd Pomagranata. Lubią kraie ciepłe tylko. Iest to drzewo zawiłe, krzewiste, więcey wszerz, niż w zdłuż rosnące: kocha się w ziemi gliniastey, wapienney, piaszczystey, według Alberta. Te drzewo szczepiąc, urzni gałąź na łokieć grubą, iak rękoieść u siekiery, sadź gnoiem swinim obmazawszy, y to w swego rodzaiu płonkę. Okopać koło niego trzeba na iesień y wiosnę. Pełne są iabłka ziarn. Są słodkie y kwasnie. Bardziey aptekom, niż stołom służą. Gruszka
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 383
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Weś Orliku, Szałwiej, Mięty, Gałki muszkatowej, wszytkiego po łocie, Hałunu palonego dwa łoty, Miodu czystego ośm łotów, (Miód odszymowawszy) wszystkie rzeczy na proch starte zmieszaj, tym Dziąsła często smaruj. Przytym weś drzewa Gwajakowego trzy łoty, Salarmoniaku łot, Gryszpanu ćwierć łota, uwarz w wodzie wapiennej na pół z wodą czystą, przecedziwszy płocz. Na Descens do szczęki.
WEś Wasztynu i Soli równe części, włożdo worka, grzej na Panwi, przykładaj ciepło, często powtarzając. Na Wrzody albo rany w ustach.
WArz Cząber w wodzie, przydaj trochę Hałunu, i Gryszpanu, płocz tym często, możesz osłodzić
Weś Orliku, Szałwiey, Mięty, Gałki muszkátowey, wszytkiego po łoćie, Háłunu palonego dwá łoty, Miodu czystego ośm łotow, (Miod odszymowawszy) wszystkie rzeczy ná proch ztárte zmieszay, tym Dźiąsłá często smáruy. Przytym weś drzewá Gwáiakowego trzy łoty, Sálármoniáku łot, Gryszpánu ćwierć łotá, uwarz w wodźie wapienney ná puł z wodą czystą, przecedźiwszy płocz. Ná Descens do szczęki.
WEś Wásztynu y Soli rowne częśći, włożdo worká, grzey ná Panwi, przykładay ćiepło, często powtarzáiąc. Ná Wrzody álbo rany w ustách.
WArz Cząber w wodzie, przyday trochę Háłunu, y Gryszpanu, płocz tym często, możesz osłodzić
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 76
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Item Pillul. ex Gumi Ammon. Cum Mercur. dulcif funt. efficacissima Item. Krwie puszczeni na początku potrzebne jest, dalej niepomoże. Item. Weś martwej pokrzywy ile trzeba, Warz ją w wodzie, (przydaj Rad. aperientes) przecedź, dawaj pić miasto piwa, przytym maczaj gębkę w wodzie wapiennej, którą przykładaj na wrzód. Traktat Trzeci Ungvent do smqrowania pewny.
R. Ol. Comm. unc. 3. Medullae Crur. Bovis unc. 1. Buryri recent unc: s Succi Bryon. Nitrian. aã. lib: 1. bull ad consumpr. Succor. et adde Cerae unc. 1.
Item Pillul. ex Gumi Ammon. Cum Mercur. dulcif funt. efficacissima Item. Krwie pusczeni ná początku potrzebne iest, dáley niepomoże. Item. Weś mártwey pokrzywy ile trzebá, Warz ią w wodźie, (przyday Rad. aperientes) przecedz, daway pić miásto piwá, przytym maczay gębkę w wodźie wápienney, ktorą przykładay ná wrzod. Tráktat Trzeći Ungvent do smqrowánia pewny.
R. Ol. Comm. unc. 3. Medullae Crur. Bovis unc. 1. Buryri recent unc: s Succi Bryon. Nitrian. aã. lib: 1. bull ad consumpr. Succor. et adde Cerae unc. 1.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 314
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Aloesu, Miry zarówno, zmieszaj z sokiem Cybuli, przykładaj.
Item weźmi listek Tutiuniu suchego odwilżyj go, skręć w rękach nakształt czopka, włóż tam gdzie trzeba. Na rozpędzenie nabrzmiałych i bolejących hemoroidów.
WEźmi porów Cybule, upiecz w popiele, rozwierć, przydaj śmietany, zmieszaj i przykładaj.
Item warz w wodzie wapiennej kwiat Bzowy i Dziewanny, tym okładaj.
Item weźmi łoju Kozłowego kawałek, przydaj Opium utartego, zmieszaj, nasmaruj knotek z chusty i wetknij do spodniej dziury nie głęboko.
Áplikacia pijawek na wnętrzne hemoroidy, które Caeas nazywają jest niebezpieczna albowiem zapalenie, ból wielki, i fistułę nie uleczoną częstokroć przynosi, zaczym gdy nabrzmieją i
Alóèsu, Miry zárowno, zmieszay z sokiem Cybuli, przykłáday.
Item weźmi listek Tutiuniu suchego odwilżyi go, zkręć w rękách nákształt czopká, włoż tám gdźie trzebá. Ná rozpędzenie nábrzmiáłych y boleiących hemoroidow.
WEźmi porow Cybule, upiecz w popiele, rozwierć, przyday śmietány, zmieszay y przykłáday.
Item warz w wodźie wapienney kwiát Bzowy y Dźiewánny, tym okłáday.
Item weźmi łoiu Kozłowego káwałek, przyday Opium utártego, zmieszay, násmáruy knotek z chusty y wetknij do spodniey dźiury nie głęboko.
Ápplikácia pijawek ná wnętrzne hemoroidy, ktore Caeas názywáią iest niebeśpieczná álbowiem zápálenie, bol wielki, y fistułę nie uleczoną częstokroć przynośi, záczym gdy nábrzmieią y
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 86
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
najlepszy jest Arszenik, który nie tylko Raka ale i Wilka i inne niepodobne i trudne do leczenia rany, choć i zastarzałe fluksowate, gruntownie goi, mieszając go z sokiem Babczanym, albo Psinkowym i przykładając, lecz w około rany trzeba zawsze kłaść plastry chłodzące, aby zapalenia nie dopuszczały.
Item niektórzy warzą Arszenik w wodzie wapiennej, przydając siarki, drudzy miasto Arszeniku warzą Mercurium sublimatum, maczając chustki przykładają. Na kancer wrzodowaty osobliwa.
WEźmi Ołowiu dwie części, żywego Srebra część jedne, rozpuść w ogniu wraz, jak ostydnie utrzyj na proszek, do którego przydaj trochę Mercurij Dulcis, zmieszaj i zasypuj, służy to i na fluksowate rany. różnych
naylepszy iest Arszenik, ktory nie tylko Ráka ále y Wilká y inne niepodobne y trudne do leczenia rány, choć y zástárzałe fluxowáte, gruntownie goi, mieszaiąc go z sokiem Bábczánym, álbo Pśinkowym y przykłádáiąc, lecz w około rány trzebá záwsze kłaść plastry chłodzące, áby zápálenia nie dopusczáły.
Item niektorzy wárzą Arszenik w wodźie wapienney, przydáiąc siárki, drudzy miásto Arszeniku wárzą Mercurium sublimatum, maczáiąc chustki przykłádáią. Ná káncer wrzodowaty osobliwa.
WEźmi Ołowiu dwie częśći, żywego Srebrá część iedne, rospuść w ogniu wraz, iák ostydnie utrzyi ná proszek, do ktorego przyday troche Mercurij Dulcis, zmieszay y zásypuy, służy to y ná fluxowáte rány. rożnych
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 130
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
polnej, Driakwi, suchej Rzepy, Pęków które na dębach wyrastaja drobno porąbanych każdego ile chcesz, warz w Ługu na poły z wodą, w tym nogi mocz, wyjąwszy z wody i otarszy nasmaruj gorzałką z mydłem albo z Kamforą, lubo oboje wraz z gorzałką zmieszawszy.
Item utłucz siarki kilka łotów, warz w wodzie wapiennej aż szczerwienieje, w tej wodzie nogi mocz.
Item rozwierć Glisty ziemne, przydaj mydła drobno uskrobanego i Oliwy, przysmaż na ogniu, tym smaruj.
Item mocząc nogi lubo w Lagrze winnym, lubo w wywarach gorzałczanych, lubo w wodzie garbarskiej, pomocno jest.
Item weźmi Saletry, Koperwasu, Hałunu, Soli, Bolum
polney, Dryakwi, suchey Rzepy, Pękow ktore ná dębach wyrastaia drobno porąbánych káżdego ile chcesz, warz w Ługu ná poły z wodą, w tym nogi mocz, wyiąwszy z wody y otárszy násmáruy gorzałką z mydłem álbo z Kámforą, lubo oboie wraz z gorzałką zmieszawszy.
Item utłucz śiarki kilka łotow, warz w wodźie wapienney ász szczerwienieie, w tey wodźie nogi mocz.
Item rozwierć Glisty źiemne, przyday mydłá drobno uskrobánego y Oliwy, przysmaż ná ogniu, tym smáruy.
Item mocząc nogi lubo w Lagrze winnym, lubo w wywarach gorzałczanych, lubo w wodźie gárbárskiey, pomocno iest.
Item weźmi Sáletry, Koperwásu, Háłunu, Soli, Bolum
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 175
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
