naukach czynią wynalazki, jako czyniącym istotną przysługę rozumowi ludzkiemu, i naszemu wiekowi przystępującemu co raz do większego świata : daleko większą winniśmy tym, którzy wynalezione nauki ku pojętności (zwłaszcza młodzi) ułatwiają. Wiek albowiem życia ludzkiego słaby i krótki, nie jest proporcjonalny mnogości i rozmaitości pomnażających się sztuk; jako mdły żołądek obciążony wielością potraw, ani je strawić, ani w dobrą krew obrócić potrafi: tak człowiek chcący naturalne rozumowi swemu sprawić ukontentowanie, nie, gdy się do nabycia rozmaitych rzuci umiejętności, pierwej przy uczeniu się ich, siły starga i życie zakończy, niż upragnionej z różnych wiadomości pociechy, albo jakiego pożytku dostąpi. Mogę więc mówić,
naukach czynią wynalazki, iako czyniącym istotną przysługę rozumowi ludzkiemu, y naszemu wiekowi przystępującemu co raz do większego świata : daleko większą winniśmy tym, ktorzy wynalezione nauki ku poiętności (zwłaszcza młodzi) ułatwiaią. Wiek albowiem życia ludzkiego słaby y krotki, nie iest proporcyonalny mnogości y rozmaitości pomnażaiących się sztuk; iako mdły żołądek obciążony wielością potraw, ani ie strawić, ani w dobrą krew obrocić potrafi: tak człowiek chcący naturalne rozumowi swemu sprawić ukontentowanie, nie, gdy się do nabycia rozmaitych rzuci umieiętności, pierwey przy uczeniu się ich, siły starga y życie zakończy, niż upragnioney z rożnych wiadomości pociechy, albo iakiego pożytku dostąpi. Mogę więc mowić,
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 2
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
/ rany twe jako onego wpadłego miedzy zbójce człeka leczy/ tylko ty ku niemu skłaniaj się/ i przybiegaj/ twarz twa w żadnej biadzie nie zawstydzi się; bo oczy Pańskie na sprawiedliwych/ i uszy jego na Modlitwę ich/ przynieś się onemu żywą ofiarę/ która aby nie śmierdziała jako ciału zwyczaj/ nie zdziwiała grzechów wielością/ i brzydkością/ osolią/ a gdy tak uczynisz/ proszę z Nabuchodonosorem nie wynos się mówiąc: Jeżeli nie to jest Babilon wielki którym ja zbudował na dom Królewstwa w sile mocy mojej/ i w sławie ozdoby mojej/ by cię pycha do kondycji zwirzęcej/ miedzy któremi gryźć siano lat siedm musiałbyś jako on
/ rány twe iáko onego wpadłego miedzy zboyce człeká leczy/ tylko ty ku niemu skłániay się/ y przybiegay/ twarz twa w żadney biádzie nie záwstydźi się; bo oczy Páńskie na spráwiedliwych/ y vszy iego ná Modlitwę ich/ przynieś się onemu żywą ofiárę/ ktora áby nie smierdźiáłá iáko ćiáłu zwyczay/ nie zdźiwiáłá grzechow wielośćią/ y brzytkośćią/ osolią/ á gdy ták vczynisz/ proszę z Nábuchodonosorem nie wynos się mowiąc: Ieżeli nie to iest Bábilon wielki ktorym ia zbudował ná dom Krolewstwá w śile mocy moiey/ y w sławie ozdoby moiey/ by ćię pychá do konditiey zwirzęcey/ miedzy ktoremi gryść siáno lat śiedm muśiałbyś iáko on
Skrót tekstu: KalCuda
Strona: 175.
Tytuł:
Teratourgema lubo cuda
Autor:
Atanazy Kalnofojski
Drukarnia:
Drukarnia Kijowopieczerska
Miejsce wydania:
Kijów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1638
Data wydania (nie wcześniej niż):
1638
Data wydania (nie później niż):
1638
, która i dawnych wieków stante Romanorum potentia miała swoje Rady, Ziażdy według Autora Tacyta. Zrazu się agitowały pro libitu, potym w Norymberdze, w Meczu, Wormacyj, Auszpurgu, pozniejszych czasów w Ratisbonie vulgo Regenszpurgu, a nie dawno w Frankworcie nad Nymem rzeką Natych Sejmach dawnych czasów kryskami decydowano i ten nie ich wielością, ale powagą dających osób. Teraz głosy i ich liczba na Sejmach mają miejsce, ale tych osób co są Membrum Imperii i mają do swych Dóbr wolność mówienia na Sejmie przywiązaną. Ile Osób Elektorskich, Biskupich, Książęcych będzie, tyle też głosów. Azaś Hrabiów, albo Grafów, Opatów, Miast, cała ława
, ktora y dawnych wiekow stante Romanorum potentia miała swoie Rady, Ziażdy według Autora Tacyta. Zrazu się agitowały pro libitu, potym w Norymberdze, w Meczu, Wormacyi, Auszpurgu, poznieyszych czasow w Ratisbonie vulgo Regenszpurgu, á nie dawno w Frankworcie nad Nymem rzeką Natych Seymach dawnych czasow kryskami decydowano y ten nie ich wielością, ale powagą daiących osob. Teraz głosy y ich liczba na Seymach maią mieysce, ale tych osob co są Membrum Imperii y maią do swych Dobr wolność mowienia na Seymie przywiązaną. Ile Osob Elektorskich, Biskupich, Xiążęcych będzie, tyle też głosow. Azaś Hrabiow, albo Graffow, Opatow, Miast, cała ława
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 281
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
i arterie ostością swoją szczypiącego, i drzenie (per Sistole, y Diastole, to jest, przez rozszerzania i ściągania arteryj nad zwyczaj) sprawującego, Serce albowiem rzeczy sobie przeciwnej chcąc pozbyć: miesza się i porusza. Oprócz tego są inne przyczyny.
NAprzód sercu rzeczy przeciwne, jako to wapory, albo wiatry, które wielością i jakowością (wkradając się in sinus cordis) molestyą przynoszą, także gdy się do serca naściaga wiele humorów jadowitych, i grubych, z których wapory wkradają się in stnius cordis, mięszając się w nich, drzenie sprawują: co pospolicie bywa w malignach, w powierzchnych gorączkach, w truciznie zadanej, etc. Item.
y árterye ostośćią swoią sczypiącego, y drzenie (per Sistole, y Diastole, to iest, przez rozszerzánia y śćiągánia árteryi nád zwyczay) spráwuiącego, Serce álbowiem rzeczy sobie przeciwney chcąc pozbyć: miesza sie y porusza. Oprocz tego są inne przyczyny.
NAprzod sercu rzeczy przećiwne, iáko to wapory, álbo wiátry, ktore wielośćią y iákowośćią (wkradáiąc się in sinus cordis) molestyą przynoszą, tákże gdy się do sercá náśćiaga wiele humorow iádowitych, y grubych, z ktorych wapory wkradáią się in stnius cordis, mięszáiąc się w nich, drzenie spráwuią: co pospolićie bywa w málignách, w powierzchnych gorączkách, w trućiznie zádáney, etc. Item.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 172
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, a Wątroba gorąca, (jako pospolicie bywa) trudna jest do leczenia, chłodząc bowiem Wątrobę żołądek się bardziej słabi. Sposoby do Leczenia gorącości Wątroby.
KUracja zawisła na utenperowaniu onej przez KUracje Medykamenta, (jeżeli humor cholery chłodu przyczyną jest) na ekspurgowaniu onego. Naprzód krwie puszczenie ż Bazyliki, znacznie chłodzi wątrobę, wielością w puszczeniu siłom i potrzebie dogadzając, i z powtórzeniem, wprzód Enemę wziąwszy. Na wyprowadzenie Cholery.
R. Fol. Scenae ie Rhabar. aã dr. 2. Tamarind. unc.1. tartari. trudi all dr. 1. S. Sem. Cumin. ser. 2. inf in Aqv.
, á Wątrobá gorąca, (iáko pospolićie bywa) trudna iest do leczenia, chłodząc bowiem Wątrobę żołądek się bárdziey słábi. Sposoby do Leczenia gorącosći Wątroby.
KUrácya záwisłá ná utẽperowániu oney przez KUrácye Medykámentá, (ieżeli humor cholery chłodu przyczyną iest) ná expurgowániu onego. Naprzod krwie pusczenie ż Bázyliki, znácznie chłodzi wątrobę, wielością w pusczeniu śiłom y potrzebie dogádzáiąc, y z powtorzeniem, wprzod Enemę wźiąwszy. Ná wyprowádzenie Cholery.
R. Fol. Scenae ie Rhabar. aã dr. 2. Tamarind. unc.1. tartari. trudi all dr. 1. S. Sem. Cumin. ser. 2. inf in Aqv.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 271
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
aceto per dies 9. dein bull. et exprim liquor. colatus decoquatur ad consupmt. humid. cu adde Cerae et Olie Amygdal. dulc. q. s. f. Linimentum. O HYPOCHODRIEJ. Która nazywa sieMelancholia Hypochodriaca.
Jest umysłu smutne pomierszanie, które pochodzi częścią ex Atra bile, części a Succo Pancreatico wielością, i ostrą kwaśnością; przyległe członki molestującego i mieszającego, częścią z inszych humorów spalonych, jako krwi, melancholii, cholery, częścią z żołądka niestrawności, która aliment a convertit in nidorosam cruditatem skąd potym w wątrobie yśledzionie rodzą się humory szkodliwe. Animi też Pathemata, zwykli rodzic tę chorobę: to jest, zbytnie myśli
aceto per dies 9. dein bull. et exprim liquor. colatus decoquatur ad consupmt. humid. cu adde Cerae et Olie Amygdal. dulc. q. s. f. Linimentum. O HYPOCHODRYEY. Ktora názywa sięMeláncholia Hypochodryaca.
Iest umysłu smutne pomierszánie, ktore pochodzi częścią ex Atra bile, częśći a Succo Pancreatico wielością, y ostrą kwáśnośćią; przyległe członki molestuiącego y mieszáiącego, częśćią z inszych humorow spalonych, iáko krwi, melancholiey, cholery, częśćią z żołądká niestrawnośći, ktora aliment a convertit in nidorosam cruditatem zkąd potym w wątrobie yśledźionie rodzą się humory szkodliwe. Animi tesz Pathemata, zwykli rodzic tę chorobę: to iest, zbytnie myśli
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 314
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, albo skonfedorowanych siedmiu Niższych Niemców Prowincjach króciusieńko mówić esentialia zechcę: ale naprzód o BELGIUM aliàs Dolnych albo Niższych vulgò Niderland à fundamentis pomówię, które siedmnaście Prowincyj cuiuscunq; Iuris illae sint, zawiera, od Francuzów, i Włochów zowie się FLANDRIA aliàs od jednej najznaczniejszej w sobie Prowincyj Flandryj. Kraj ten Belgski sprawnością pol, wielością Miast i Wsi, i onych ozdobą prym bierze całej Europie Krajom, ż handlów i nawigacyj bardzo bogaty. Leży między Morzem Niemieckim od pół nocy, między Fryzją Wschodnią i Westfalią od Zachodu, między Francją od Zachodu i południa. Belgium olim jedno było za Renem rzeką zwane Gallia Belgica, gdzie było Narodów różnego Imienia Ditiones
, albo skonfedorowánych siedmiu Niższych Niemcow Prowincyach krociusienko mowić essentialia zechcę: ale náprzod o BELGIUM aliàs Dolnych albo Niższych vulgò Niderland à fundamentis pomowię, ktore siedmnaście Prowincyi cuiuscunq; Iuris illae sint, záwiera, od Fráncuzow, y Włochow zowie się FLANDRYA aliàs od iedney náyznácznieyszey w sobie Prowincyi Flandryi. Kray ten Belgski spráwnością pol, wielością Miast y Wsi, y onych ozdobą prym bierze całey Europie Kráiom, ż handlow y náwigacyi bardzo bogaty. Leży między Morzem Niemieckim od puł nocy, między Fryzyą Wschodnią y Westfalią od Zachodu, między Fráncyą od Záchodu y południa. Belgium olim iedno było zá Renem rzeką zwáne Gallia Belgica, gdźie było Národow rożnego Imienia Ditiones
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 247
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
nie mają pasyj, ani też wstydu za Wiarę nie dochowaną. Piechotą niż jazdą mocniejsi, z samopałów do celu nie omylni strzelce. Machin Wojennych, podkopów i okopów, jeśli czasu dosyć mają, zażywają czasem, i to złodziejskiemi sztukami, mając to nie z umiejętności, lecz przymusu naturalnego i nie regularnej praktiki. Siła wielością rąk i mnogością ludu wyrabiają: a tak czego ars niepotrafi, nagradza mnóstwo. Zwierciadło Geniuszów. Zwierciadło Geniuszów.
KOZAKÓW tych sedes była za Porohami Rzeki Dniepru, stąd Zaporohscy nazwani Kozacy, którzy na Tatarów z Podola i Polski z Jasyrem i Połowem, powracających często napadali, obdzierali, zdobycz odbierali. Z tej racyj
nie maią pasyi, ani też wstydu zá Wiarę nie dochowáną. Piechotą niż iazdą mocnieysi, z samopáłow do celu nie omylni strzelce. Machin Woiennych, podkopow y okopow, ieśli czasu dosyć maią, záżywáią czásem, y to złodźieyskiemi sztukámi, maiąc to nie z umieiętności, lecz przymusu náturalnego y nie regularney práktiki. Siła wielością rąk y mnogością ludu wyrábiaią: á ták czego ars niepotráfi, nágradzá mnostwo. Zwierciadło Geniuszow. Zwierciadło Geniuszow.
KOZAKOW tych sedes była zá Porohami Rzeki Dniepru, ztąd Záporohscy názwani Kozácy, ktorzy ná Tátarow z Podola y Polski z Iasyrem y Połowem, powrácaiących często nápadáli, obdźieráli, zdobycz odbieráli. Z tey rácyi
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 707
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
kapliczki/ do których się zbierając/ odprawują modlitwę głosem Żydowskim językiem. Niemasz żadnego/ ktoby nie miał krzyża na szyjej. Lecz odległość kościoła Rzymskiego/ jakom powiedział/ i ostrość tej wyspy/ i nędza ludzi tamtych/ sprawują/ iż i to małe światło/ które mają o prawdzie/ jest prawie zaćmione wielością błędów. Przytym też wiele szkodzi im tiraństwo króla Fartac Mahometana/ który ich podbił około roku Pańskiego 1482. i częścią mocą/ częścią przez spowinowacenia/ częścią przez dzieci branie/ częścią obcowanim/ wprowadził miedzy nie Mahumetaństwo. Wyrwani byli z tej niewolej przez Tristana Accugnę hetmana króla Portugalskiego/ we 26 lat potym/ jako
kápliczki/ do ktorych się zbieráiąc/ odpráwuią modlitwę głosem Zydowskim ięzykiem. Niemász żadnego/ ktoby nie miał krzyżá ná szyiey. Lecz odległość kośćiołá Rzymskiego/ iákom powiedźiał/ y ostrość tey wyspy/ y nędzá ludźi támtych/ spráwuią/ iż y to máłe świátło/ ktore máią o prawdźie/ iest práwie záćmione wielośćią błędow. Przytym też wiele szkodźi im tiráństwo krolá Fártác Máhumetaná/ ktory ich podbił około roku Páńskiego 1482. y częśćią mocą/ częśćią przez zpowinowácenia/ częśćią przez dźieći bránie/ częśćią obcowánim/ wprowádźił miedzy nie Máhumetáństwo. Wyrwáni byli z tey niewoley przez Tristaná Accugnę hetmáná krolá Portogálskiego/ we 26 lat potym/ iáko
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 226
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
i bliżej i dalej, ma 10. Zamków, z których pryncypalny RUCS, gdzie rezyduje Książę Mingrelski. Powietrze ma mierne ale dla Cudzoziemców nie zdrowe, ziemię nie uprawną dobrze, ale obfitującą w zboża i wina dobre, a najwięcej w pastwiska, dla czego koni wiele konserwuje i bydła wszelakiego. GÓRA CAUCASUS napełniona jest wielością Lwów, Tygrysów, Niedźwiedziów białych, i kasztanowatych, Lisów, Lampartów. Przytym obfituje w fenez i inne Aptekarskie Medycyny. Turcy tu najwięcej handlują, ludzi kupują, jedwabie, lny, skory bydlęce, i kaftorowe, woski, miody etc. MINGRELIA. CYRKasja.
TO Państwo zwane od dawnych Komania, dependuje od
y bliżey y dáley, ma 10. Zamkow, z ktorych pryncypalny RUCS, gdzie rezyduie Xiąże Mingrelski. Powietrze ma mierne ále dla Cudzoziemcow nie zdrowe, ziemię nie upráwną dobrze, ále obfituiącą w zbożá y winá dobre, á naywięcey w pástwiská, dla czego koni wiele konserwuie y bydłá wszelákiego. GORA CAUCASUS nápełniona iest wieloscią Lwow, Tygrysow, Niedźwiedziow białych, y kásztánowátych, Lisow, Lámpártow. Przytym obfituie w fenez y inne Aptekárskie Medycyny. Turcy tu naywięcey hándluią, ludzi kupuią, iedwábie, lny, skory bydlęce, y káftorowe, woski, miody etc. MINGRELIA. CYRKASSYA.
TO Páństwo zwáne od dáwnych Commania, dependuie od
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 558
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
