wiadomy Obwód. Ponieważ w doskonałych figurach ściany wszytkie, są równe. z Półdiametru, abo Z diametru wiadomego, obwód figur wielościennych masz niżej w Nauce 25, i 26 tej Zabawy i Znauki 13. Zabawy 9, Nauka XIII.
Niedoskonałych Figur Wielościennych, obwód wyrachować, miawszy ścianę jednę wiadomą. NIech będzie Figura Wielościenna PONMLTS, zjedną ścianą PO, wiadomą, w łokci 500. Podziel figurę Wielościenną na trianguły zpunktu T, jako w figurze widżysz: a wziąwszy na skali w cyrkiel wiadomą miarę ściany PO: postaw według Nauki 9. Zabawy 4. równoodległą ścianie PO: która niech będzie GF. Na tej GF, gdy
wiádomy Obwod. Ponieważ w doskonáłych figurách śćiány wszytkie, są rowne. z Połdyámetru, ábo Z dyámetru wiádomego, obwod figur wielośćiennych masz niżey w Náuce 25, y 26 tey Zabáwy y Znáuki 13. Zábáwy 9, NAVKA XIII.
Niedoskonáłych Figur Wielośćiennych, obwod wyráchowáć, miawszy śćiánę iednę wiádomą. NIech będźie Figurá Wielośćienna PONMLTS, ziedną śćiáną PO, wiádomą, w łokći 500. Podżiel figurę Wielośćienną ná tryánguły zpunktu T, iáko w figurze widżisz: á wźiawszy ná skáli w cyrkiel wiádomą miárę śćiány PO: postaw według Náuki 9. Zábáwy 4. rownoodległą śćiánie PO: ktora niech będźie GF. Ná tey GF, gdy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 68
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
postaw według Nauki 9. Zabawy 4. równoodległą ścianie PO: która niech będzie GF. Na tej GF, gdy postawisz figurę wielościenną GFECBTK podobną danej PONMLBTS: każda ściana jej przeniesiona na skalę oznajmi jej długość, w takich miarach w jakiej jest wiadoma PO. Drugi Sposób. Dla tych co rachować umieją. NIech będzie Wielościenna figura BCDEFGHL z jedną ścianą wiadomą BC 600 łokci. Przemierzywszy wszytkie ściany miarą skali. Aby były, BC, 380: CD, 700: DE, 350: EF 720: FG, 410: GH, 650: HL, 480: LB, 800. Około Rozmierzania obwodu Figur Płaskich.
Uczyń jako ściana BC
postaw według Náuki 9. Zábáwy 4. rownoodległą śćiánie PO: ktora niech będźie GF. Ná tey GF, gdy postáwisz figurę wielośćienną GFECBTK podobną dáney PONMLBTS: káżda śćiáná iey przenieśiona ná skálę oznáymi iey długość, w tákich miárách w iákiey iest wiádoma PO. Drugi Sposob. Dla tych co ráchowáć vmieią. NIech będźie Wielośćienna figurá BCDEFGHL z iedną śćiáną wiádomą BC 600 łokći. Przemierzywszy wszytkie śćiány miárą skáli. Aby były, BC, 380: CD, 700: DE, 350: EF 720: FG, 410: GH, 650: HL, 480: LB, 800. Około Rozmierzánia obwodu Figur Płáskich.
Vczyń iáko śćiáná BC
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 69
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
połowicą Kortyny BF. Krtyna BF, zawsze łokci 240. Ramię EP, w Czworokącie jest czwarta część Policzku, to jest łokci 30. Wpiąciokącie, jest 1. ze 3. to jest łokci 40 Wsześciokącie aż do dziewiąciokątu roście po łokci 5. Od dziewiąciokątu nad łokci 60. nic go nie przybywa by dobrze wielościenna figura była o 72 kątów; aby nie przechodziła połowice policzku. Do zrysowania Fortece, dość na 5. Wierzszach pierwszych tablice poprzedzającej: Gdyż miąwszy wiadomość półdiametru WO Wielokątu; ściany jednej ON: Szyję OB: Linii głównej OH; i Ramienia BD; możesz rysować fortecę. Insze wierzsze Tablice, służą do proby fortece zrysowanej
połowicą Kortyny BF. Krtyná BF, záẃsze łokći 240. Rámię EP, w Czworokąćie iest czwarta częsć Policzku, to iest łokći 30. Wpiąćiokąćie, iest 1. ze 3. to iest łokći 40 Wsześćiokąćie áż do dźiewiąciokątu rośćie po łokći 5. Od dźiewiąćiokątu nád łokći 60. nic go nie przybywa by dobrze wielośćienna figurá była o 72 kątow; aby nie przechodźiłá połowice policzku. Do zrysowánia Fortece, dość ná 5. Wierzszách pierwszych tablice poprzedzáiącey: Gdyż miąwszy wiádomość połdyámetru WO Wielokątu; śćiány iedney ON: Szyię OB: Linii głowney OH; y Rámięnia BD; możesz rysoẃáć fortecę. Insze wierzsze Tablice, służą do proby fortece zrysowáney
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 109
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
na liniach CR, CQ, CT, etc: i według nich każesz odmierzać długość ściany wiadomą z skale od centrum T: a końce ścian wymierzonych R, Q, T, D, M, N, etc: połączysz liniami NM, MD, DT, TQ, QR, tc: stanie na Gruncie figura wielościenna. PRZESTROGA. Jeżeli masz Planimetrum Inderlanckie, na którym jest wydzielony cyrkuł cały na 360 gradusów, nie potrzebać będzie rysowac figury wielościennej na desce, ale zwiadomego angułu około centrum, ściany odmierzac na placu, i opasać ich końce obwodem zupełnym. Nauka XXXVI. Wielościenną Figurę aznaczyć na ziemi, kiedy niemasz wolnego przystępu do
ná liniiách CR, CQ, CT, etc: y według nich każesz odmierzáć długość śćiány wiádomą z skále od centrum T: á końce śćian wymierzonych R, Q, T, D, M, N, etc: połączysz liniiámi NM, MD, DT, TQ, QR, tc: stánie ná Grunćie figurá wielośćienna. PRZESTROGA. Ieżeli masz Planimetrum Inderlánckie, ná ktorym iest ẃydźielony cyrkuł cáły ná 360 gradusow, nie potrzebáć będźie rysowác figury wielośćienney ná desce, ále zẃiádomego ángułu około centrum, śćiány odmierzác ná plácu, y opasáć ich końce obwodem zupełnym. NAVKA XXXVI. Wielośćienną Figurę áznáczyć ná źiemi, kiedy niemász wolnego przystępu do
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 126
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. O Rozdzielaniu Granic i wszelkich Wielościennych Figur.
Nauka XXV. Wszelką figurę Wielościenną doskonałą, rozdzielić na dwoje. ZNajdź wniej Centrum, według Nauki 28. abo 29. Zabawy 4. i przez nie przeprowadź linią zpunktu danego na obwodzie: będziesz miał rozdzieloną figurę Wielościenną doskonałą na dwie części. Ponieważ każda figura Wielościenna doskonała, cyrkułem się otoczyć może: a cyrkuł z każdego punktu Obwodu, przez centrum dzieli się Diametrem, to jest na pół, według Definicyj 17. Zabawy 1. na karcie 12. Nauka XXVI. Figurę Wielościenną doskonałą przedzielić na dwie części równe abo proporcjonalne, równoodległymiej samemu Obwodowi figury. NIech będzie dany sześciokąt,
. O Rozdźielániu Granic y wszelkich Wielośćiennych Figur.
NAVKA XXV. Wszelką figurę Wielośćienną doskonáłą, rozdźielić ná dwoie. ZNaydź wniey Centrum, według Náuki 28. ábo 29. Zábáwy 4. y przez nie przeprowadż liniią zpunktu dánego ná obwodżie: będźiesz miał rozdźieloną figurę Wielośćienną doskonáłą ná dwie częśći. Ponieważ káżda figurá Wielośćienna doskonáła, cyrkułem się otoczyć może: á cyrkuł z káżdego punktu Obwodu, przez centrum dźieli się Dyámetrem, to iest ná poł, według Definicyi 17. Zábáwy 1. na karćie 12. NAVKA XXVI. Figurę Wielośćienną doskonáłą przedźielić ná dwie częśći rowne ábo proporcyonálne, rownoodległymiey sámemu Obwodowi figury. NIech będżie dány sześćiokąt,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 141
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przenieś na wszytkie linie wychodzące scentrum do angułów, aby były N, O, P, Z. A gdy te podzialy powiążesz liniami prostymiej MN, NO, OP, PZ, ZL; obaczysz figurę wielościenną, doskonałą, wydzieloną równoodległymiej samym ścianom, na dwie części, tą proporcją, która była nakazana. Ponieważ figura Wielościenna doskonała rozdzielona jest na równe trianguły, których anguł, w centrum: a baza na obwodzie figury: i pierwszy trianguł TBC, jest rozdzielony na dwie części: według Nauki 12, abo 13. Tymże sposobem podzielisz figurę wielościenną doskonałą, na wiele zechcesz części lubo równych, lubo proporcjonalnych. Nauka XXVII. Wszelkich figur
przenieś ná wszytkie liniie wychodzące zcentrum do ángułow, áby były N, O, P, Z. A gdy te podżialy powiążesz liniiámi prostymiey MN, NO, OP, PZ, ZL; obaczysz figurę wielosćienną, doskonáłą, wydźieloną rownoodległymiey sámym śćiánom, ná dwie częśći, tą proporcyą, ktora byłá nákazána. Ponieważ figurá Wielośćienná doskonáła rozdźielona iest ná rowne tryánguły, ktorych ánguł, w centrum: á báza ná obwodźie figury: y pierwszy tryánguł TBC, iest rozdźielony ná dwie częśći: według Náuki 12, ábo 13. Tymże sposobem podźielisz figurę wielośćienną doskonáłą, ná wiele zechcesz częśći lubo rownych, lubo proporcyonálnych. NAVKA XXVII. Wszelkich figur
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 141
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
O; w rościnku qR, należytytm do triangułu K:) i bazę ED, triangułu K, rozdziel na G, linią prostą TG, aby był rościnek EG, do GD: (zaczym i trianguł ETG, do triangułu GTD, według Własn 97. Zabawy 6.) jako qO, do OR. Będzie Wielościenna figura rościęta na dwie części TBFEG, i TGDC, według proporcyj danej PZ, do SKs. Ponieważ zrysowania trianguły H, Z, K, mają się jako rościnki Mp, pq, qO, linii MN: także trianguły L, i GTD, mają się jako rościnki NR, i RO. Zaczym część TBFEG figury
O; w rośćinku qR, należytytm do tryángułu K:) y bázę ED, tryángułu K, rozdżiel ná G, liniią prostą TG, áby był rośćinek EG, do GD: (záczym y tryánguł ETG, do tryángułu GTD, według Własn 97. Zábáwy 6.) iáko qO, do OR. Będżie Wielośćienna figurá rośćięta ná dwie częśći TBFEG, y TGDC, według proporcyi dáney PZ, do ZX. Ponieważ zrysoẃania tryánguły H, S, K, máią śię iako rośćinki Mp, pq, qO, linii MN: tákże tryánguły L, y GTD, máią się iáko rośćinki NR, y RO. Záczym część TBFEG figury
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 174
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
angułów wielościnnej figury, dwarazy wziętej, wyrzuć 4; ostatek będzie liczba angułów krzyżowych wewnętrznych w figurze wielościennej. Naprzykład Pięciokąt ma pięć angułów; liczba 5, dwarazy wzięta, jest 10; z liczby 10, po wyjęciu 4, zostaje 6. Będzie 6, liczba angułów krzyżowych wewnętrznych w piąciokącie. DEMONSTRACJA. FIgura wielościenna, wiele ma ścian na tyle triangułów dzielić się może. A że każdy trianguł zawiera angułów krzyżowych 2, (według własności 65 Zabawy 6.) cała figura wielościenna musi mieć dwa razy tyle krzyżowych, ile jest triangułów: wyjąwszy tedy zich liczby anguły 4. około centrum; ostatek będzie liczba angułów krzyżowych. Nauka
ángułow wielośćinney figury, dwárázy wźiętey, wyrzuć 4; ostátek będźie liczbá ángułów krzyżowych wewnętrznych w figurze wielośćienney. Náprzykład Piąćiokąt ma pięć ángułow; liczbá 5, dwárázy wżięta, iest 10; z liczby 10, po wyięćiu 4, zostáie 6. Będżie 6, liczbá ángułow krzyżowych wewnętrznych w piąćiokąćie. DEMONSTRACYA. FIgurá ẃielośćienna, wiele ma śćian ná tyle tryángułów dźielić się może. A że káżdy tryánguł záwiera ángułow krzyżowych 2, (według własnośći 65 Zábáwy 6.) cáła figurá wielośćienna muśi mieć dwá rázy tyle krzyżowych, ile iest tryángułoẃ: wyiąwszy tedy zich liczby ánguły 4. około centrum; ostátek będźie liczbá ángułow krzyżowych. NAVKA
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 101
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
wzięta, jest 10; z liczby 10, po wyjęciu 4, zostaje 6. Będzie 6, liczba angułów krzyżowych wewnętrznych w piąciokącie. DEMONSTRACJA. FIgura wielościenna, wiele ma ścian na tyle triangułów dzielić się może. A że każdy trianguł zawiera angułów krzyżowych 2, (według własności 65 Zabawy 6.) cała figura wielościenna musi mieć dwa razy tyle krzyżowych, ile jest triangułów: wyjąwszy tedy zich liczby anguły 4. około centrum; ostatek będzie liczba angułów krzyżowych. Nauka XIV. W figurach Wielościennych, pociągnąwszy ścian za Figurę, w jednę stronę, policzyć wielom angułom Krzyżówym, są równe wszytkie anguły powierzchne, by ich nawięcej było.
wżięta, iest 10; z liczby 10, po wyięćiu 4, zostáie 6. Będżie 6, liczbá ángułow krzyżowych wewnętrznych w piąćiokąćie. DEMONSTRACYA. FIgurá ẃielośćienna, wiele ma śćian ná tyle tryángułów dźielić się może. A że káżdy tryánguł záwiera ángułow krzyżowych 2, (według własnośći 65 Zábáwy 6.) cáła figurá wielośćienna muśi mieć dwá rázy tyle krzyżowych, ile iest tryángułoẃ: wyiąwszy tedy zich liczby ánguły 4. około centrum; ostátek będźie liczbá ángułow krzyżowych. NAVKA XIV. W figurách Wielośćiennych, poćiągnąwszy śćian zá Figurę, w iednę stronę, policzyć wielom ángułom Krzyżówym, są rowne wszytkie ánguły powierzchne, by ich nawięcey było.
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 101
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
7: a przy Obwodzie, 128. 4/7. Ośmiokątu anguł przy Centrum, gradusów 45, a przy Obwodzie gradusów 135; i tak dalej. DEMONSTRACJA. ANguły wszytkie przy centrum figury, są równe czterema krzyżowym; to jest mają gradusów 360. według Własności 39. Zabawy 6. Zaczym wiele ścian ma Wielościenna figura doskonała, na tyle angułów, dzieli cztery krzyżowe: to jest, na tyle gradusów, ile razy liczba ścian Wielościennej figury znajduje się w gradusach całego cyrkułu 360. Ze zaś w Wielościennych figurach doskonałych, dwie linie wyprowadzone z centrum: do ściany, są równe, (gdyż są półdiametry jednegoż cyrkułu) i
7: á przy Obwodźie, 128. 4/7. Ośmiokątu ánguł przy Centrum, gradusow 45, á przy Obwodżie gradusow 135; y ták dáley. DEMONSTRACYA. ANguły wszytkie przy centrum figury, są rowne czteremá krzyżowym; to iest máią grádusow 360. według Własnośći 39. Zábáwy 6. Záczym wiele śćian ma Wielośćienna figurá doskonáła, ná tyle ángułow, dźieli cztery krzyżowe: to iest, ná tyle gradusow, ile rázy liczbá śćian Wielośćienney figury znáyduie się w gradusách całego cyrkułu 360. Ze záś w Wielośćiennych figurach doskonáłych, dẃie liniie wyprowádzone z centrum: do śćiány, są roẃne, (gdyż są połdyámetry iednegoż cyrkułu) y
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 102
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
