których wypędzenia, nad zamiar gęba się otwiera, a czasem i szczeki z swoich stawowo porusza. Jako taż imaginatywa, widząc cudzy płacz, albo śmiech, pobudza do podobnegoż płaczu albo śmiechu. Potencja ludzka Płakania, Śmiania, ruszania się, i kichania.
LXIX. Organum płaczu ludzkiego jest oko: która akcja witalna w ten sposób się sprawuje. Imaginatywa najprzód rzeczy żalowi podległej, porusza humory w człowieku, które pobudzone, najwięcej ku sercu się ściągają, i w nagłych a ciężkich żalach opresyą czynią serca. Które gdy ku oku się wzbiją i przez meat pokątny oka wycisnione będą muszkułami z części ciała pobliższych oka, jak ręką woda z
ktorych wypędzenia, nad zámiar gęba się otwiera, á czásem y szczeki z swoich stáwowo porusza. Jáko taż imaginatywa, widząc cudzy płacz, álbo smiech, pobudza do podobnegoż płáczu álbo smiechu. Potencya ludzka Płakania, Smiania, ruszania się, y kichania.
LXIX. Organum płáczu ludzkiego iest oko: ktora akcya witálna w ten sposob się spráwuie. Jmaginátywa nayprzod rzeczy żalowi podległey, porusza chumory w człowieku, ktore pobudzone, naywięcey ku sercu się ściągáią, y w nagłych á ciężkich żalach oppresyą czynią serca. Ktore gdy ku oku się wzbiią y przez meat pokątny oká wycisnione będą muszkułámi z części ciałá pobliższych oká, iák ręką woda z
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: Fv
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
bardziej na sercu boleje. Bywa że i z hipokondryj, pijaństwa, a czasem i z nagłej radości kto się zda płakać. Ależ i tych żal się miesza i tenże płaczliwy humor wzbudzony płacz rodzi.
LXX. Organum śmiechu, jest membrana to jest błona, żołądek dzieląca od kiszek, diafragma nazwana. Akcja witalna śmiechu tym się dzieje. Ze imaginatywa rzeczy wesołej wzbudza muszkuły, którymi poruszona diafragma, mającemi koneksyą z twarzą ludzką muszkułami, swoim i tych muszkułów poruszeniem układa twarz do śmiechu: i nie jakiego zewnętrznego do śmiechu akomodowanego z odgłosem odetchnienia jest przyczną. J z tąd z zbytniego śmiechu człowiek około żołądka czuje boleść; to jest
bardziey ná sercu boleie. Bywa że y z hipokondryi, piiaństwa, á czásem y z nagłey rádości kto się zda płákáć. Ależ y tych żal się miesza y tenże płaczliwy chumor wzbudzony płácz rodzi.
LXX. Organum smiechu, iest membrana to iest błoná, żołądek dzieląca od kiszek, diafragma názwana. Akcya witálna smiechu tym się dzieie. Ze imáginátywá rzeczy wesołey wzbudza muszkuły, ktorymi poruszona diafragma, máiącemi konnexyą z twarzą ludzką muszkułami, swoim y tych muszkułow poruszeniem ukłáda twarz do smiechu: y nie iákiego zewnętrznego do smiechu akkommodowanego z odgłosem odetchnięnia iest przyczną. J z tąd z zbytniego smiechu człowiek około żołądká czuie boleść; to iest
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: Fv
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
komunikacją z muzgiem. W których formowane akcje witalne tym zmysłom przyzwoite, podobneż species, to jest wyobrażenie siebie rodzą w muzgu, które czując dusza ludzka, tychże rzeczy widzianych, słyszanychy innymi zmsłami doświadzczonych, sprawuje poznawanie, i pamiętanie.
LXXVII. Przez zmysł apetytu wewnętrzny nie rozumie się tu łaknienie, która akcja witalna jest własna nutrycyj. Ale rozumie się potencja sprawująca chuci i żądze, albo też awersye, rzeczy w imaginatywie reprezentowanych i poznanych. Bo co zmysł zewnętrzny pojmuje, imaginatywa poznaje, i sądzi za rzecz sobie przyzwoitą i dobrą, do tego i skłonność apetytu wewnętrznego bierze, albo też awersja, jeżeli sądzi rzecz złą i sobie
kommunikácyą z muzgiem. W ktorych formowáne ákcye witálne tym zmysłom przyzwoite, podobneż species, to iest wyobrażenie siebie rodzą w muzgu, ktore czuiąc dusza ludzka, tychże rzeczy widzianych, słyszanychy innymi zmsłámi doswiadzczonych, sprawuie poznawánie, y pámiętanie.
LXXVII. Przez zmysł appetytu wewnętrzny nie rozumie się tu łáknienie, ktora ákcya witálna iest własna nutrycyi. Ale rozumie się potencya spráwuiąca chuci y żądze, álbo też awersye, rzeczy w imáginatywie reprezentowanych y poznanych. Bo co zmysł zewnętrzny poymuie, imáginatywa poznaie, y sądzi zá rzecz sobie przyzwoitą y dobrą, do tego y skłonność áppetytu wewnętrznego bierze, álbo też awersya, ieżeli sądzi rzecz złą y sobie
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: F3
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
