zachodu i południa morze Medyterrańskie. Zamyka w sobie te Prowincje. 1. Jest Tartaria mniejsza, która leży między Nieprem, Donem rzekami, czarnym morzem i knowszczyzną moskiewską. Dzieli się na Tartarią Krymską, i Prekopską, od przekopanego rowu rzeczoną, który czyni Insułę Krymeą, która była przedtym Pen insułą. 2. Jest Wołoska Ziemia, Stołeczne miasto ma Jassy Hospodara Wołoskiego hołdownika Tureckiego. Na pograniczu zaś Polskim tuż Kamienica nad Niestrem rzeką, jest Chocim Zamek Turecki. 3. Jest Bezsarabia, w której są fortece Bender, i Oczaków. 4. Moldavia, która się od Wołoszczyzny ciągnie aż do Dunaju. 5. Bułgaria między Dunajem, morze
zachodu y południa morze Medyterrańskie. Zamyká w sobie te Prowincye. 1. Iest Tartaria mnieysza, ktora leży między Nieprem, Donem rzekami, czarnym morzem y knowszczyzną moskiewską. Dzieli się ná Tartaryą Krymską, y Prekopską, od przekopanego rowu rzeczoną, ktory czyni Insułę Krymeą, ktora byłá przedtym Pen insułą. 2. Iest Wołoska Ziemia, Stołeczne miasto ma Jassy Hospodara Wołoskiego hołdownika Tureckiego. Ná pograniczu zaś Polskim tuż Kámienica nád Niestrem rzeką, iest Chocim Zamek Turecki. 3. Iest Bessarabia, w ktorey są fortece Bender, y Oczakow. 4. Moldavia, ktorá się od Wołoszczyzny ciągnie áż do Dunaiu. 5. Bulgariá między Dunaiem, morze
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: G3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, widząc że stan ten Rzeczypospolitej, o dobra Boże niedba, ale je Bogu nie-iako z-ręku wydrzeć, i wyszarpywać chce. 3. Trzecia okazja niepokoju jest niechęć, do Pana Boga, i do Wiary Świętej Katolickij, w-czym ta niechęć nie opisuję, to tylko namienię. Grecja, Multańska i Wołoska ziemia, wiary Katolickij odstąpiła, wolność straciła. Moskwa tym ci szczęśliwa, że Jedyno-władcę ma Chrześcijanina, ale postaremu, jako tam wiary Katolickij nie masz, tak ani wolności nie masz. Węgry z-Heretyczałyście, i wolność straciłyście. Szwecyjo, Anglijo, Danyjo, Holenderskie ziemie, i was wiara Katolicka przetrwa. Miej
, widząc że stan ten Rzeczypospolitey, o dobrá Boże niedba, ále ie Bogu nie-iáko z-ręku wydrzeć, i wyszárpywáć chce. 3. Trzećia okázyia niepokoiu iest niechęć, do Páná Bogá, i do Wiáry Swiętey Kátolickiy, w-czym tá niechęć nie opisuię, to tylko námienię. Grecyia, Multáńska i Wołoska ziemiá, wiáry Kátolickiy odstąpiłá, wolność stráćiłá. Moskwá tym ći szczęśliwa, że Iedyno-władcę ma Chrześćiáńiná, ále postáremu, iáko tám wiáry Kátolickiy nie masz, ták áni wolnośći nie mász. Węgry z-Heretyczáłyśćie, i wolność ztraćiłyśćie. Szwecyio, Anglyio, Dányio, Holenderskie źiemie, i was wiárá Kátolicka przetrwa. Miey
Skrót tekstu: MłodzKaz
Strona: 37
Tytuł:
Kazania i homilie
Autor:
Tomasz Młodzianowski
Drukarnia:
Collegium Poznańskiego Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
trzeba, sforcujemy renome, wszędzie i u każdego czci, poszanowania, bojaźni i dystynkcji potrzebujemy, a oto każda baba, ustawicznie na chałupie swojej rachując krydki, mogłaby o nas prawdziwe sztychować annales. A oto pyszny generalstwa, pułkownictwa, rotmistrzostwa predykament, jedna bez kary licencja i szarpanina, szacowny towarzystwa przywilej, sama wołoska czupryna albo przywiązanie hameliki swacie, stempel za pasem, cybuch za kołnierzem albo ruchawe morzysko i gryzienie, szarawary pohane, haust bezmierny, brawura i grube znaczą obyczaje, sami zaś ogromnych znaków towarzysze jesteśmy poddanymi słabości serca, prędkiej trwodze, długim związkom, cnocie kopyta, słowem, jednej nie powetowanej konfuzji i obeldze. Niech
trzeba, sforcujemy renome, wszędzie i u każdego czci, poszanowania, bojaźni i dystynkcyi potrzebujemy, a oto każda baba, ustawicznie na chałupie swojej rachując krydki, mogłaby o nas prawdziwe sztychować annales. A oto pyszny generalstwa, pułkownictwa, rotmistrzostwa predykament, jedna bez kary licencyja i szarpanina, szacowny towarzystwa przywilej, sama wołoska czupryna albo przywiązanie hameliki swacie, stempel za pasem, cybuch za kołnierzem albo ruchawe morzysko i gryzienie, szarawary pohane, haust bezmierny, brawura i grube znaczą obyczaje, sami zaś ogromnych znaków towarzysze jesteśmy poddanymi słabości serca, prędkiej trwodze, długim związkom, cnocie kopyta, słowem, jednej nie powetowanej konfuzyi i obeldze. Niech
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 283
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
. Próżnowanie w nędzy/ Swawola w grzech/ Zbytek w szaleństwo. Ludzie wprawiają. Wóz nierządny/ Woźnica opiły/ Jazda z wieczora/ Radzi przyczyniają drogi. Hiszpańska prostota/ Włoska hojność/ Polski rząd/ Pruskie dworstwo/ Duńskie Państwo/ Angielska wolność/ Francuski wstyd/ Niemiecka pokora/ Szotcki wczas/ Moskiewskie słowo/ Wołoska wierność/ Żydowskie nabożeństwo/ Ariańska miłość. Te są wszytkie podejrzane rzeczy. Muchy/ Psi/ Ciekawcowie/ Pierwszemi do rzeczy przystępują. Panna poczciwa bez farby/ Wino bez przyprawy/ Cnota bez przysady. Ujdą zawżdy. Chłopa łakomego/ Woru dziurawego/ Gościa bezstydliwego. Nigdy nie naszycisz. Na cudze dobra ręki/ Na
. Prożnowánie w nędzy/ Swawola w grzech/ Zbytek w szaleństwo. Ludzie wpráwiáią. Woz nierządny/ Woźnica opiły/ Iázdá z wiecżorá/ Rádzi przyczyniáią drogi. Hiszpáńská prostotá/ Włoska hoyność/ Polski rząd/ Pruskie dworstwo/ Duńskie Páństwo/ Angielska wolność/ Fráncuski wstyd/ Niemiecka pokorá/ Szotcki wcżás/ Moskiewskie słowo/ Wołoska wierność/ Zydowskie nabożeństwo/ Aryáńska miłość. Te są wszytkie podeyrzáne rzeczy. Muchy/ Pśi/ Ciekáwcowie/ Pierwszemi do rzeczy przystępuią. Pánna pocżćiwa bez fárby/ Wino bez przypráwy/ Cnotá bez przysády. Vydą záwżdy. Chłopá łákomego/ Woru dźiuráwego/ Gośćiá bezstydliwego. Nigdy nie nászyćisz. Ná cudze dobrá ręki/ Ná
Skrót tekstu: ŻabPol
Strona: C
Tytuł:
Polityka dworska
Autor:
Jan Żabczyc
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
przysłowia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
nie wcześniej niż 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1616
Data wydania (nie później niż):
1650
, barany, pasieki i tym podobne dobytki zabrali, rachowano szkody na 50,000 Czerwonych złotych.
Dnia 19go sierpnia, Moskal Chocim odebrał, nieco Turków pobiwszy i rozgromiwszy. Kołczak Basza Chocimski dobrowolnie zamek Chocimski poddał i sam do Kijowa zaprowadzony, a Seraskier Basza Benderski z Turkami i z armatami do Benderu nazad rejterował się, potym Wołoska ziemia funditus pustoszona od Moskwy i Kozaków, monastery powywracane osobliwie w Jassach, że Hospodar Wołoski Gregorasz nazwany, z swoimi ludźmi w Tureckiem wojsku zostawał. Kontrybucje ciężkie na Wołochów założone, które żadną miarą wypłacić nie mogli, dla tego ordynowano wozów pięć set, ażeby ludzi w niewolę zabrać, i do Moskwy zaprowadzić i tak
, barany, pasieki i tym podobne dobytki zabrali, rachowano szkody na 50,000 Czerwonych złotych.
Dnia 19go sierpnia, Moskal Chocim odebrał, nieco Turków pobiwszy i rozgromiwszy. Kołczak Basza Chocimski dobrowolnie zamek Chocimski poddał i sam do Kijowa zaprowadzony, a Seraskier Basza Benderski z Turkami i z armatami do Benderu nazad rejterował się, potym Wołoska ziemia funditus pustoszona od Moskwy i Kozaków, monastery powywracane osobliwie w Jassach, że Hospodar Wołoski Gregorasz nazwany, z swoimi ludźmi w Tureckiem wojsku zostawał. Kontrybucye ciężkie na Wołochów założone, które żadną miarą wypłacić nie mogli, dla tego ordynowano wozów pięć set, ażeby ludzi w niewolę zabrać, i do Moskwy zaprowadzić i tak
Skrót tekstu: KronZakBarącz
Strona: 199
Tytuł:
Kronika zakonnic ormiańskich reguły ś. Benedykta we Lwowie
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1703 a 1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1703
Data wydania (nie później niż):
1756
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pamiętnik dziejów polskich: z aktów urzędowych lwowskich i z rękopisów
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Wojciech Maniecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1855
Rzucić pierwej; czy czynić swej dosyć funkcyj, Czy do ryczącej jeszcze brać w bydle porcyj. Lecz próżno niewygodę tu uważać było; Na którą się, już dawno, serce odważyło. Jedno zwinąć, jak mówią, drugie trzeba minąć, Kto chce rzekę przepłynąć, musi się ochynąć. Pierwszy nocleg w Czerniechowicach. Ochota Wołoska Poselstwa Wielkiego do Turek. Msza Z. codzień w drodze.
Pierwszy, lub krótki, nocleg tu zbywszy, na drugi, Ciężarami ładownie świtem poszły cugi. Pan po nich nieco później, prawie wśród poranku, Mszy świętej wysłuchawszy, w chrościanym przyganku, Która żadnego, w drodze tej dnia niechybiła,
Rzucić pierwey; czy czynić swey dosyć funkcyi, Czy do ryczącey ieszcze bráć w bydle porcyi. Lecz prożno niewygodę tu uważáć było; Ná ktorą się, iuż dawno, serce odwáżyło. Jedno zwinąć, iák mowią, drugie trzebá minąć, Kto chce rzekę przepłynąć, musi się ochynąć. Pierwszy nocleg w Czerniechowicách. Ochota Wołoska Poselstwa Wielkiego do Turek. Msza S. codzień w drodze.
Pierwszy, lub krotki, nocleg tu zbywszy, ná drugi, Cięzarámi ładownie świtem poszły cugi. Pan po nich nieco poźniey, práwie wśrod poránku, Mszy świętey wysłucháwszy, w chrościánym przyganku, Ktora żadnego, w drodze tey dniá niechybiłá,
Skrót tekstu: GośPos
Strona: 48
Tytuł:
Poselstwo wielkie [...] Stanisława Chomentowskiego [...] od Augusta II [...] do Achmeta IV
Autor:
Franciszek Gościecki
Drukarnia:
Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1732
Data wydania (nie wcześniej niż):
1732
Data wydania (nie później niż):
1732
po ten czas. Adam Sieniawski Kasztelan Krakowski. Hibla. Bogini kwiecia, i ogrodów. Hodzia. nauczyciel, doktor. Humen. przełożony klasztoru Bazylianów. Hiperbole. mowa zbytnie rzecz udająca. Hypocrene. zrzodło Poetom własne.
I. Janczar. pieszy żołnierz. Janczaraga. jakoby Hetman pieszego wojska. Jasy. Stolica Wołoska. Jedykuła po turecku, to jest zamek o siedmiu wieżach, i więzienie znaczniejszych ludzi. Imbraim Basza. Wielki Wezer trzeci przy nas. Infanteria alias piechota. Jussupbasza. Wielki Wezer przy nas pierwszy.
K. Kady. Sędzia. Kadynia. Pani. Kadzi Gerej. Han Tatarski zrzucony przy nas. Kaik. łódź
po ten czas. Adam Sieniawski Kásztelan Krákowski. Hibla. Bogini kwiecia, y ogrodow. Hodźia. náuczyciel, doktor. Humen. przełożony klasztoru Bázylianow. Hyperbole. mowá zbytnie rzecz udáiąca. Hypocrene. zrzodło Pòétom własne.
I. Janczar. pieszy żołnierz. Janczarága. iakoby Hetman pieszego woyska. Jasy. Stolicá Wołoska. Jedykułá po turecku, to iest zamek o siedmiu wieżach, y więźienie znácznieyszych ludźi. Imbraim Basza. Wielki Wezer trzeci przy nas. Infanteryá alias piechota. Jussupbasza. Wielki Wezer przy nas pierwszy.
K. Kady. Sędźia. Kádynia. Páni. Kadźi Gerey. Han Tátárski zrzucony przy nas. Kaik. łódź
Skrót tekstu: GośPos
Strona: 353
Tytuł:
Poselstwo wielkie [...] Stanisława Chomentowskiego [...] od Augusta II [...] do Achmeta IV
Autor:
Franciszek Gościecki
Drukarnia:
Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1732
Data wydania (nie wcześniej niż):
1732
Data wydania (nie później niż):
1732
fol. 79.
Veji Miasto starożytne fol. 177.
W.
Wenecka Rzecz-Pospolita fol 181.
Wenecja Miasto i Księstwo fol. 182.
Wenecka Szlachta fol. 187. Rządy Wenetów fol. 188. Oficjalistowie fol. 190.
Werona Miasto fol. 191.
Walencyj Królestwo fol. 21.
Wetterawia fol. 236.
Wołoska Ziemia fol. 446.
Westfalia fol. 244.
Wersal Ogród i Rezydencja Króla Francuskiego fol. 52.
Włochy vide Italia.
Włoskich Miast epiteta fol. 213.
Włoskie Kasztele, Porty, ArcyBiskupi, Biskup, Akademia á fol. 213.
Węgry vide Hungaria.
Widen w Austryj fol. 221.
Wezyr Azem fol
fol. 79.
Veii Miasto starożytne fol. 177.
W.
Wenecka Rzecz-Pospolita fol 181.
Wenecya Miasto y Xięstwo fol. 182.
Wenecka Szláchta fol. 187. Rządy Wenetow fol. 188. Officialistowie fol. 190.
Weroná Miasto fol. 191.
Wálencyi Krolestwo fol. 21.
Wetterawia fol. 236.
Wołoska Ziemia fol. 446.
Westfalia fol. 244.
Wersal Ogrod y Rezydencya Krola Francuskiego fol. 52.
Włochy vide Italia.
Włoskich Miast epitheta fol. 213.
Włoskie Kasztele, Porty, ArcyBiskupi, Biskup, Akademia á fol. 213.
Węgry vide Hungaria.
Widen w Austryi fol. 221.
Wezyr Azem fol
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 789
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
rok: a żeby dostąpili rządów tamtych/ niektórzy dawali po 300000. oprócz tego/ co darowali Baszom/ i inszym urzędnikom Tureckiego króla/ którzy zsą ich krew. Wojewoda Multański/ nie tak barzo podległ Turczynowi/ ale mu jednak daje Tribut/ i musi jeździć na wojnę/ i posyłać mu niemało konnych ludzi. Ma Wołoska ziemia wszystka/ koni dosyć/ i mocnych/ i nieprzepracowanych w biegu. Multański może zebrać 3000. strzelców/ a 25000. koni. Wołoszyn tysiąc może mieć piechoty/ a 10000. koni. Valachia. Pierwsze księgi. Pierwszej części, Europa. BOSNEŃSKA, SERBSKA, i BułgarSKA ZIEMIA.
TE trzy Prowincje leżą miedzy
rok: á żeby dostąpili rządow támtych/ niektorzy dawáli po 300000. oprocz tego/ co dárowáli Bászom/ y inszym vrzędnikom Tureckiego krolá/ ktorzy zsą ich kreẃ. Woiewodá Multáński/ nie ták bárzo podległ Turczynowi/ ále mu iednák dáie Tribut/ y muśi ieźdźić ná woynę/ y posyłáć mu niemáło konnych ludźi. Ma Wołoska źiemiá wszystká/ koni dosyć/ y mocnych/ y nieprzeprácowánych w biegu. Multáński może zebráć 3000. strzelcow/ á 25000. koni. Wołoszyn tyśiąc może mieć piechoty/ á 10000. koni. Valachia. Pierwsze kśięgi. Pierwszey częśći, Europá. BOSNENSKA, SERBSKA, y BVLGARSKA ZIEMIA.
TE trzy Prouincie leżą miedzy
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 132
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
katechizta 172. Visitarie dla wykorzenienia wiary w Anglii 54. Vormatia i rebelia jej dwojaka 10 21 W. Węgierskiej ziemie różne sekty i postanowienie tam Religii 33. Weneckie wyspy jaką mają religią 127. Westwalią Nowochrzczency zarazili 8. Wilno zarażone 117 Witold książę Litewskie 117. 129 Wolfang. Teodoryc. Arcyb. Salzburski 23. Wołoska ziemia ma potrosze Katolików 124. Wojny dla wiary kiedy zażywać 24. Wprowadzenie wiary do Japonu 181 Wprowadzenie Ewangeliej do Chiny 199. Wrocław Śląski 28 Wyspy Oceanu Atlantskiego/ osadzone przez Kasztiliany i Portugalczyki 236. X. Ksemsini Arabowie 163. Z. Zakony wykupujące niewolniki 239 Zakonnicy ś. Franciszka naprzód w Indiach wschodnich szczepili wiarę
káthechistá 172. Visitáriae dla wykorzenienia wiáry w Angliey 54. Vormátia y rebellia iey dwoiáka 10 21 W. Węgierskiey ziemie rożne sekty y postánowienie tám Religiey 33. Weneckie wyspy iáką máią religią 127. Westwálią Nowochrzczency zárázili 8. Wilno záráżone 117 Witold kśiążę Litewskie 117. 129 Wolfáng. Theodoric. Arcib. Sálzburski 23. Wołoska ziemiá ma potrosze Kátolikow 124. Woyny dla wiáry kiedy záżywáć 24. Wprowádzenie wiáry do Iáponu 181 Wprowádzenie Ewángieliey do Chiny 199. Wrocław Sląski 28 Wyspy Oceanu Atlántskiego/ osádzone przez Kásztiliany y Portogálczyki 236. X. Xemsini Arábowie 163. Z. Zakony wykupuiące niewolniki 239 Zakonnicy ś. Fránćiszká naprzod w Indiách wschodnich sczepili wiárę
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 16
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
