/ a jeżeli rzedszego/ przylewaj tyle/ ile potrzeba/ tak będzież miał według woli swojej lubo rzedszy/ lubo gęściejszy Gąszcz. Rozdział Pierwszy, Sposób robienia Figatelli.
IZ się często wspominać będą Figatelie/ albo pulpety/ trzeba też i sposób robienia onych położyć/ który masz taki: Weźmij Cielęciny/ albo Kapłona/ miąsa Wołowego/ albo Zwierzyny/ albo chudego świeżego Wieprzowego/ odbiecz żyły i usiekaj drobno. Weźmij łoju kruchego wołowego/ albo Skopowego/ albo Jeleniego/ odbierz żyły i usiekaj drobno/ jako najlepiej/ zetrzej chleba drobno białego/ albo usiekaj/ zmiezsaj to wszytko społem/ przydawszy Jajec kilka/ dasz Pieprzu i Gałki/ rób jakiekolwiek
/ á ieżeli rzedszego/ przylewáy tyle/ ile potrzebá/ ták będźież miał według woli swoiey lubo rzedszy/ lubo gęśćieyszy Gąszcz. Rozdźiał Pierwszy, Sposob robienia Figátelli.
IZ się często wspomináć będą Figátelie/ álbo pulpety/ trzebá też y sposob robienia onych położyć/ ktory masz táki: Weźmiy Cielęćiny/ álbo Kápłoná/ miąsa Wołowego/ álbo Zwierzyny/ álbo chudego świeżego Wieprzowego/ odbiecz żyły y vśiekay drobno. Weźmiy łoiu kruchego wołowego/ álbo Skopowego/ álbo Ieleniego/ odbierz żyły y vśiekay drobno/ iáko naylepiey/ zetrzey chlebá drobno białego/ álbo vśiekay/ zmiezsay to wszytko zpołem/ przydawszy Iáiec kilká/ dasz Pieprzu y Gałki/ rob iakiekolwiek
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 16
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ lubo gęściejszy Gąszcz. Rozdział Pierwszy, Sposób robienia Figatelli.
IZ się często wspominać będą Figatelie/ albo pulpety/ trzeba też i sposób robienia onych położyć/ który masz taki: Weźmij Cielęciny/ albo Kapłona/ miąsa Wołowego/ albo Zwierzyny/ albo chudego świeżego Wieprzowego/ odbiecz żyły i usiekaj drobno. Weźmij łoju kruchego wołowego/ albo Skopowego/ albo Jeleniego/ odbierz żyły i usiekaj drobno/ jako najlepiej/ zetrzej chleba drobno białego/ albo usiekaj/ zmiezsaj to wszytko społem/ przydawszy Jajec kilka/ dasz Pieprzu i Gałki/ rób jakiekolwiek chcesz Figatelle małe/ lub większe/ warzone albo pieczone/ a jeżeli też będziesz chciał/ a potrzeba
/ lubo gęśćieyszy Gąszcz. Rozdźiał Pierwszy, Sposob robienia Figátelli.
IZ się często wspomináć będą Figátelie/ álbo pulpety/ trzebá też y sposob robienia onych położyć/ ktory masz táki: Weźmiy Cielęćiny/ álbo Kápłoná/ miąsa Wołowego/ álbo Zwierzyny/ álbo chudego świeżego Wieprzowego/ odbiecz żyły y vśiekay drobno. Weźmiy łoiu kruchego wołowego/ álbo Skopowego/ álbo Ieleniego/ odbierz żyły y vśiekay drobno/ iáko naylepiey/ zetrzey chlebá drobno białego/ álbo vśiekay/ zmiezsay to wszytko zpołem/ przydawszy Iáiec kilká/ dasz Pieprzu y Gałki/ rob iakiekolwiek chcesz Figatelle máłe/ lub większe/ wárzone álbo pieczone/ á ieżeli też będźiesz chciał/ á potrzebá
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 16
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Pasztet Francuski gorący mięśny.
Zarobisz Ciasto na Pasztet Francuski tak; Weźmij Mąki/ Masła/ i Wody gorącej/ Jajec/ Soli przydaj/ a wyrób dobrze Ciasto twardo roztocz a włóż w Patelle na to zgotowaną; Weźmij Gołembi/ Cielęciny ptaszków/ Animelli/ pięknie ochędoż/ surowo nałoż pasztet/ a na spód łoju kruchego wołowego drobno usiekawszy wsyp/ przydaj pieprzu/ Goździków/ Gałki Soli/ Karczochów/ albo Kaulefiorów/ albo Pieczarek/ a ociągnąwszy włóż w Pasztet/ i zasklep tymże ciastem sformowawszy jako najkształtniej sklepienie/ ciastem Francuskim otoczone/ wsadz a piecz/ a gdy się podpieka Pasztet/ Weźmij pieczenią Wołową miękką/ piecz bez soli a
Pásztet Fráncuski gorący mięśny.
Zárobisz Ciásto ná Pásztet Fráncuski ták; Weźmiy Mąki/ Másłá/ y Wody gorącey/ Iáiec/ Soli przyday/ á wyrob dobrze Ciásto twárdo roztocz á włoż w Pátelle ná to zgotowáną; Weźmiy Gołembi/ Cielęćiny ptaszkow/ Animelli/ pięknie ochędoż/ surowo náłoż pásztet/ á ná spod łoiu kruchego wołowego drobno vśiekawszy wsyp/ przyday pieprzu/ Goźdźikow/ Gałki Soli/ Kárczochow/ álbo Kaulefiorow/ álbo Pieczárek/ á oćiągnąwszy włoż w Pásztet/ y zásklep tymże ćiástem zformowawszy iáko naykształtniey sklepienie/ ciástem Fráncuskim otoczone/ wsadz á piecz/ á gdy się podpieka Pásztet/ Weźmiy pieczenią Wołową miękką/ piecz bez soli á
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 75
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Weźmij potym rosołu dobrego Wina/ Octu winnego/ Jajecznych żółtków rozbij kilka/ zabiel ten Sapor/ aprzywarz mieszając/ i Pasztet zalej na ten czas kiedy dawać będziesz. Sta Potraw Mlecznych. XXVIII. Optipate albo drobne Pasztetki.
Weźmij Poledwicę wołową odbierz od niej żyły/ albo Cielęcą pieczenią z dychu/ usiekaj drobno/ łoju wołowego kruchego wyżyłowawszy usiekaj drobno/ żeby było tylko/ albo więcej niżeli mięsa/ zmieszaj to społem przydawszy soli/ Pieprzu/ Gałki/ Goździków/ (są niektórzy/ co mieszają Rożenki drobne/ Pinelle/ Agrest; Ja na wolą daję) Zrób takie Ciasto/ weźmij mąki Pszenej pięknej/ Jajec mało/ Masła więcej/ a
Weźmiy potym rosołu dobrego Winá/ Octu winneg^o^/ Iáiecznych żołtkow rozbiy kilká/ zábiel ten Sapor/ áprzywarz mieszáiąc/ y Pásztet zaley ná ten czás kiedy dáwáć będźiesz. Stá Potraw Mlecznych. XXVIII. Optipate álbo drobne Pásztetki.
Weźmiy Poledwicę wołową odbierz od niey żyły/ álbo Cielęcą pieczenią z dychu/ vśiekay drobno/ łoiu wołoweg^o^ kruchego wyżyłowawszy vśiekay drobno/ żeby było tylko/ álbo więcey niżeli mięsá/ zmieszay to społem przydawszy soli/ Pieprzu/ Gałki/ Gozdźikow/ (są niektorzy/ co mieszaią Rożenki drobne/ Pinelle/ Agrest; Ia ná wolą dáię) Zrob tákie Ciásto/ weźmiy mąki Pszeney piękney/ Iáiec máło/ Másła więcey/ á
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 77
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Masła więcej/ a wyrób i roztocz cienko; formuj Paszteciki/ albo w ręku/ alb ów koperteczkach/ nakałdaj/ zasklep/ upiecz/ a daj gorąco na Stół. XXIX. Pasztet Angielski.
Weźmij Bazantów albo Kurpatw/ Jarząbków albo Kapłonów/ albo co chcesz/ a ochędożywszy pięknie rozbierz w sztuki/ usiekaj drobno łoju wołowego kruchego. Zarób Ciasto z Mąki/ Jajec/ Masła i trochę Mleka/ nie bardzo twardo/ a roztoczywszy/ ukladaj materią mięśną/ a łojem przetrząsaj/ przydawszy Soli/ pieprzu/ Imbieru/ Goździków/ Limonij/ zawin w pasztet/ i sformuj pięknie/ a upiekszy daj/ gorąco na Stół. Rozdział Trzeci. XXX
Másła więcey/ á wyrob y roztocz ćienko; formuy Pasztećiki/ álbo w ręku/ álb ow koperteczkách/ nákáłday/ zásklep/ vpiecz/ á day gorąco ná Stoł. XXIX. Pasztet Angielski.
Weźmiy Bázántow álbo Kurpatw/ Iárząbkow álbo Kápłonow/ albo co chcesz/ á ochędożywszy pięknie rozbierz w sztuki/ vsiekay drobno łoiu wołowego kruchego. Zarob Ciasto z Mąki/ Iáiec/ Masłá y trochę Mleká/ nie bárdzo twardo/ á roztoczywszy/ vkladay máteryą mięśną/ á łoiem przetrząsay/ przydawszy Soli/ pieprzu/ Imbieru/ Goźdźikow/ Limoniy/ zawin w pasztet/ y zformuy pięknie/ á vpiekszy day/ gorąco ná Stoł. Rozdźiał Trzeći. XXX
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 77
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
zrób z tej materii spód na opłatkach/ a nakladaj Tort różnymi Konfektami/ jakie masz/ a z tejże Massy zrób Kopertę jako najpiękniejszą umiesz/ wsadź do pieca. A jeżeli chcesz zrób Piramidę i z Płotami cukrowemi. XLVII. Tort Spikowy.
Na Tort Spikowy zrobisz Ciasto Angielskie/ według opisanego sposobu/ weźmij śpiku wołowego surowego/ usiekaj drobno/ wkraj Cytryny w Cukrze smażonej w kostkę/ i Rożenków obojga/ rozbij Jajec i Śmietany/ Pieprzu/ Gałki/ Cynamonu/ Cukru/ zmieszaj to społem/ a nalej Tort w Patelli/ zasklep/ pozynguj Jajcy/ albo pocukruj/ wsadź do pieca/ a upiekszy daj gorąco na Stół. XLVIII
zrob z tey máteryey spod ná opłátkach/ á nákláday Tort rożnymi Confektami/ iakie masz/ á z teyże Mássy zrob Kopertę iáko naypięknieyszą vmiesz/ wsadź do pieca. A ieżeli chcesz zrob Pirámidę y z Płotámi cukrowemi. XLVII. Tort Spikowy.
Ná Tort Spikowy zrobisz Ciásto Angielskie/ według opisánego sposobu/ weźmiy śpiku wołowego surowego/ vsiekay drobno/ wkray Cytryny w Cukrze smáżoney w kostkę/ y Rożenkow oboyga/ rozbiy Iáiec y Smietany/ Pieprzu/ Gałki/ Cynámonu/ Cukru/ zmieszay to społem/ á náley Tort w Pátelli/ zasklep/ pozynguy Iáycy/ álbo pocukruy/ wsadź do piecá/ á vpiekszy day gorąco ná Stoł. XLVIII
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 81
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
odemnie wdzięcznie przyjmij/ a w Addytamencie dziesięć różnych sposobów gotowania/ Kiszek/ Kiełbas/ Salsesonów/ i Mosztardę odbierz. Addytament Trzeci. ADDyTAMENT, I. Kiszki z Kruszek Cielęcych.
Weźmij Kiszek Wieprzowych grubych/ ochędoż pięknie/ weźmij Kruszka Cielęce całkiem ociągnij i pokraj tak długo jako długa Kiszka/ weźmij też łoju Nerkowego wołowego/ kraj cienko jako tylec noza/ a długo jako kruszka/ przydaj trochę kwiatu pieprzu/ i soli/ miej drot na to zgotowany tak długi jako kiszka/ zmieszaj to wszytko/ a nawłócz kiszki/ a zawięzuj/ i ociągnij uwarz w dobrym rosole/ daj z rosołem na Stół. II. Kiszki Kapłonie.
Weźmij
odemnie wdźięcznie przyimiy/ á w Addytámenćie dźieśięć rożnych sposobow gotowánia/ Kiszek/ Kiełbás/ Sálsesonow/ y Mosztárdę odbierz. Additáment Trzeći. ADDITAMENT, I. Kiszki z Kruszek Cielęcych.
Weźmiy Kiszek Wieprzowych grubych/ ochędoż pięknie/ weźmiy Kruszká Cielęce całkiem oćiągniy y pokráy ták długo iáko długa Kiszká/ weźmiy też łoiu Nerkowego wołowego/ kray ćienko iako tylec nozá/ á długo iáko kruszká/ przyday trochę kwiátu pieprzu/ y soli/ miey drot ná to zgotowány ták długi iáko kiszká/ zmieszay to wszytko/ á náwłocz kiszki/ á záwięzuy/ y oćiągniy vwarz w dobrym rosole/ day z rosołem ná Stoł. II. Kiszki Kápłonie.
Weźmiy
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 93
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
i soli/ miej drot na to zgotowany tak długi jako kiszka/ zmieszaj to wszytko/ a nawłócz kiszki/ a zawięzuj/ i ociągnij uwarz w dobrym rosole/ daj z rosołem na Stół. II. Kiszki Kapłonie.
Weźmij Kapłona odbierż mięso wszytko od kości/ a odrzuciwszy skorę/ usiekaj drobno/ weźmij także łoju wołowego kruchego usiekaj drobno; zmięszaj to społem/ przydawszy do tego pieprzu trochę i kwiatu; weźmij kiełbasnice/ nałoż a przewięzuj/ a wstaw w rosole dobrym/ a uwarzywszy/ daj na stół. III. Kiszki Jelenie, albo Daniele.
Weźmij świeżego Jelenia/ albo Daniela kiszkę od Cąbru/ najgrubszą/ weźmij Ryżu plokanego/
y soli/ miey drot ná to zgotowány ták długi iáko kiszká/ zmieszay to wszytko/ á náwłocz kiszki/ á záwięzuy/ y oćiągniy vwarz w dobrym rosole/ day z rosołem ná Stoł. II. Kiszki Kápłonie.
Weźmiy Kápłoná odbierż mięso wszytko od kośći/ á odrzućiwszy skorę/ vśiekay drobno/ weźmiy tákże łoiu wołowego kruchego vśiekay drobno; zmięszay to społem/ przydawszy do tego pieprzu trochę y kwiátu; weźmiy kiełbásnice/ náłoż á przewięzuy/ á wstaw w rosole dobrym/ á vwárzywszy/ day ná stoł. III. Kiszki Ielenie, álbo Dániele.
Weźmiy świeżego Ieleniá/ álbo Dánielá kiszkę od Cąbru/ naygrubszą/ weźmiy Ryżu plokáneg^o^/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 93
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
szkodliwy.
Brzemiennym panim szkodliwy/ abowiem płód z żywota wyciąga/ jakokolwiek bądź mazanim/ bądź przez usta używaniem.
SA jeszcze inne sposoby czynienia tego oleju Kosacowego/ u innych lekarzów/ jako u Eginety, który każe wziąć korzenia Kosacu tłuczonego/ Aspalatu/ Ostryżu wonnego/ każdego po piąci futów/ Opoponaku łotów sześć: Czerwonego Wołowego języka/ (Anchusam Grekowie zowią) cztery loty/ oliwy kwart trzydzieści/ wody piętnaście. Przydają drudzy kwiatu wonnego Situ łotów dwanaście/ Szpiki Celtyckiej/ albo Francuskiej tak wiele. To wszystko przetłukszy/ cały dzień moczyć w wodzie/ potym przez pięć dni w oliwie. Nakoniec przez godzin sześć warzyć/ aż się wszystka
szkodliwy.
Brzemiennym pánim szkodliwy/ ábowiem płod z żywotá wyćiąga/ iákokolwiek bądź mázánim/ bądź przez vstá vżywániem.
SA iescze ine sposoby czynienia tego oleiu Kosacowego/ v inych lekárzow/ iáko v AEginety, ktory każe wźiąć korzenia Kosacu tłuczonego/ Aspálátu/ Ostryżu wonnego/ káżdego po piąći futów/ Opoponaku łotow sześć: Czerwonego Wołowego ięzyká/ (Anchusam Grekowie zowią) cztery loty/ oliwy kwart trzydźieśći/ wody piętnáśćie. Przydáią drudzy kwiátu wonnego Situ łotów dwánaśćie/ Szpiki Celtyckiey/ álbo Fráncuskiey ták wiele. To wszystko przetłukszy/ cáły dźień moczyć w wodźie/ potym przez pięć dni w oliwie. Nákoniec przez godźin sześć wárzyć/ áż śie wszystká
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
opisanych bierze/ przydając Omanu pierwej w wodzie namoczonego/ i nieco w mocy swej zemdlonego. A Opoponak każe moczyć w winie i rozpuścić. Ale w tekście Łacińskim inny sposób pokazuje się czynienia tego oleju/ gdzie dziesięć kwart każe wziąć oliwy/ wody trzy/ korzenia pachniącego/ ostrzyżu dwanaście łotów/ Omanu łótów sześć/ Czerwonego Wołowego języka cztery łoty/ Cynamonu/ Asi/ albo Belzuinu/ Szpiki/ każdego po dwu łotu. To wespół utłukszy/ moczyć w oliwie i w wodzie przez pięć dni na słońcu/ albo w piecu po wypaleniu/ dobrze naczynie nakrywszy/ żeby namniej para nie wychodziła. Potym na węglistym ogniu/ w sowitym naczyniu warzyć/
opisánych bierze/ przydáiąc Omanu pierwey w wodźie námoczonego/ y nieco w mocy swey zemdlonego. A Opoponak każe moczyć w winie y rospuśćić. Ale w texćie Láćinskim iny sposob pokázuie śie czynienia tego oleiu/ gdźie dźieśięć kwart każe wźiąć oliwy/ wody trzy/ korzenia pachniącego/ ostrzyżu dwánaśćie łotow/ Omanu łótow sześć/ Czerwonego Wołowego ięzyká cztery łoty/ Cynámonu/ Asi/ álbo Belzuinu/ Szpiki/ káżdego po dwu łotu. To wespoł vtłukszy/ moczyć w oliwie y w wodźie przez pięć dni ná słońcu/ albo w piecu po wypaleniu/ dobrze naczynie nákrywszy/ żeby namniey párá nie wychodźiłá. Potym ná węglistym ogniu/ w sowitym naczyniu wárzyć/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
