płaczci z bólem z ródżą/ Zimie pułmiski/ gęste zdrowiu nie zaszkodzi.
O naprawie niezdrowego trunku. Kuta/ Szałwia/ czynią trunki bezpieczniejsze/ Wespół z kwiatem rożanym/ i ognie wolniejsze. Które w człónkach człowieczych Wenus zwykła składać/ Tym te trzy rzeczy zwykły/ tępić moc i skradać.
O gryzieniu na wnątrzu i womitach Morskich. Niech kto jedzie przez morze z morską wodą wina/ Zażyje wprzód: womintu ustanie przyczyna.
O różnych przyprawach, i przysmakach, Mustardach do potraw. Kto chce przysmak/ a zdrowy uczynić w potrawy/ Zzałwia/ Sól/ Pieprz/ Wino/ dobre do tej sprawy. Ba i Czosnek z Pietruszką w sal
pláczći z bolem z rodżą/ Zimie pułmiski/ gęste zdrowiu nie zászkodźi.
O naprawie niezdrowego trunku. Kutá/ Szałwia/ czynią trunki bezpiecznieysze/ Wespoł z kwiátem rożanym/ y ognie wolnieysze. Ktore w człónkách człowieczych Venus zwykła skłádáć/ Tym te trzy rzeczy zwykły/ tępić moc y skradáć.
O gryźieniu ná wnątrzu y womitách Morskich. Niech kto iedźie przez morze z morską wodą winá/ Záżyie wprzod: womintu vstánie przyczyná.
O roznych przypráwách, y przysmákách, Mustárdách do potraw. Kto chce przysmák/ á zdrowy vczynić w potráwy/ Zzałwia/ Sol/ Pieprz/ Wino/ dobre do tey spráwy. Bá y Czosnek z Pietruszką w sál
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: B4
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
i Succi Plantag. unc. i. s. vitell. ov. Extr. opij gr. 1. S. Poty pobudzające lekarstwa są skuteczne, jeżeli siły pozwolą. Item. Na żołądek przykładać gorzałkę dobra maczając w niej chusty. Item. Różne Plastry Materace, Cathaplasmy służą, których masz dość opisanych wzwyż przy womitach. Jakoż prqwie jednakowa kuracja tej choroby jako i tamtej. Item. Weś Dekokcjej jęczmienia sunt przydaj Syropu Rożanego unc: dwie, daj wypić, rzecz pewna. Item. In Cholera acuta et maligna, R. Tinct. Bezoar. scrup. 1. Spir C. C gut. 12. Spir.
i Succi Plantag. unc. i. s. vitell. ov. Extr. opij gr. 1. S. Poty pobudzáiące lekárstwá są skuteczne, ieżeli śiły pozwolą. Item. Ná żołądek przykładáć gorzałkę dobra maczáiąc w niey chusty. Item. Rożne Plastry Máterace, Cathaplasmy służą, ktorych masz dość opisanych wzwyż przy womitách. Iákoż prqwie iednákowa kurácya tey choroby iáko y támtey. Item. Weś Dekokcyey ięczmieniá sunt przyday Syropu Rożánego unc: dwie, day wypić, rzecz pewna. Item. In Cholera acuta et maligna, R. Tinct. Bezoar. scrup. 1. Spir C. C gut. 12. Spir.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 192
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
. Ta Choroba jest bardzo niebezpieczna gdy z wątroby albo śledziony przyczyny pochodzi albo zwielkiej pełności, i gorącości krwie; gdy bowiem nagłe womity, i zdrowego napadna w jednym kwadransie duszą; jakom widział dwie osoby, które w oczach moich zdrowemi będąc, gdy ich gwałtowne womity krwawe napadły, nagle udusiły. Często też po womitach krwawych puchlina przydaje. O Chorobach Żołądka. Sposoby Leczenia
NAprzód z jakieukolwiek przyczyny womity są, trzeba zażyć Medykamentów, krew z żołądka wypędzających, i zlewanie sięonej do niego; broniących także zatwierdzających. i ostrość krwie temperujących. Kurqcja najbardziej należy na wikcie, strzec się potraw słonych, kwasnych, bardzo górskich, korzennych, także
. Tá Chorobá iest bárdzo niebespieczna gdy z wątroby álbo śledźiony przyczyny pochodzi álbo zwielkiey pełnośći, y gorącośći krwie; gdy bowiem nagłe womity, y zdrowego nápádná w iednym kwádránsie duszą; iákom widźiáł dwie osoby, ktore w oczách moich zdrowemi będąc, gdy ich gwałtowne womity krwáwe nápádły, nagle uduśiły. Często też po womitách krwáwych puchliná przydáie. O Chorobách Zołądká. Sposoby Leczenia
NAprzod z iákieukolwiek przyczyny womity są, trzebá záżyć Medykámentow, krew z żołądká wypędzáiących, y zlewánie sięoney do niego; broniących tákże zátwierdzáiących. y ostrość krwie temperuiących. Kurqcya naybárdziey należy ná wikcie, strzedz się potraw słonych, kwásnych, bárdzo gorskich, korzennych, tákże
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 203
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
trunek zakończywszy womity lekką transpiracją promowuje a to tym bardziej, gdy herbatę w pierwszym rozdziale opisaną pić będziesz. Tym sposobem żołądek najlepiej z wszelkiej szpetności szkodliwej oczyści się materyj. Po Zakończeniu womitów, co cztery godziny w pierwszym rozdziale zaleconego zażywaj proszku, który zbytnią gorączkę i nieznośne głowy bolenie uśmierzyć potrafi.
W dzień po takich womitach, najdalej trzeciego dnia choroby, a niepóźniej uważaj, jeżeli ci pożyteczne lub szkodliwe jest krwi puszczenie; a żebyś w tym się nie omylił; czynię przestrogę; szkodliwe jest krwi puszczenie kiedy później jak przed trzecim dniem, albo trzeciego dnia nastąpi. Gdy biegunka z chorobą złączona; gdy chory nie jest krwisty albo słabej
trunek zakonczywszy womity lekką transpiracyą promowuie a to tym bardziey, gdy herbatę w pierszym rozdziale opisaną pić będziesz. Tym sposobem żołądek naylepiey z wszelkiey szpetnośći szkodliwey oczyśći się materyi. Po Zakonczeniu womitow, co cztery godziny w pierwszym rozdziale zaleconego zazyway proszku, ktory zbytnią gorączkę y nieznośne głowy bolenie usmierzyć potrafi.
W dźien po takich womitach, naydaley trzeciego dnia choroby, a niepoźniey uważay, ieżeli ci pożyteczne lub szkodliwe iest krwi puszczenie; a żebyś w tym się nie omylił; czynię przestrogę; szkodliwe iest krwi puszczenie kiedy poźniey iak przed trzecim dniem, albo trzeciego dnia nastąpi. Gdy biegunka z chorobą złączona; gdy chory nie iest krwisty albo słabey
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 44
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
marnie trawią: A u takich gdzież przyrodzona chciwość żołądkowa być może: Jeśli się czasem opilcom obżercom jeść abo pić w onych srogich zbytkach zachcywa/ tedy to z choroby nie ze zdrowia pochodzi: abowiem iz żołądek w takich ludziach/ aż po samy wierch mułu smrodliwego słonego jest napełniony: co po zgagach i po gorących womitach znać bywa: otoż srogie pragnienie/ nie swoich czasów/ ani przyrodzonych/ także i łaknienia poranne wzbudza/ które głupi ludzie znakiem sobie dobrego źdrowia poczytają. Nie może to tedy być żadnym obyczajem/ aby jeść i pić/ i ciało poniewoli do wszeteczeństwa cisnąć/ gwałt czyniąc przyrodzeniu/ smaczno być miało. Bo
márnie trawią: A v tákich gdźiesz przyrodzona chćiwość żołądkowa być może: Ieśli się czásem opilcom obżercom ieść ábo pić w onych srogich zbytkách záchcywa/ tedy to z choroby nie ze zdrowia pochodźi: ábowiem iz żołądek w tákich ludźiách/ áż po sámy wierch mułu smrodliwego słonego iest nápełniony: co po zgágách y po gorących womitách znáć bywa: otoż srogie prágnienie/ nie swoich czásow/ áni przyrodzonych/ tákże y łáknienia poránne wzbudza/ ktore głupi ludźie znákiem sobie dobrego źdrowia poczytáią. Nie może to tedy być żadnym obyczaiem/ áby ieść y pić/ y ciáło poniewoli do wszeteczeństwá ćisnąć/ gwałt czyniąc przyrodzeniu/ smáczno być miáło. Bo
Skrót tekstu: StarPopr
Strona: 22
Tytuł:
Poprawa niektórych obyczajów polskich potocznych
Autor:
Szymon Starowolski
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1625
Data wydania (nie wcześniej niż):
1625
Data wydania (nie później niż):
1625
przypiekanego, i skorek Pomorańczowych. Item Pumex zwyczajny utrzyj na subtelny pro- szek, weźmi go pół ćwierci łota, przydaj trochę gałki Muszkatowej, daj zażyć, powtórz jeżeli trzeba. Sposoby leczenia
Jeżeliby ze krwią womity były, na ten czas upuścić krwi z ręki, potym dawaj z lekka zatrzymujące rzeczy.
Item w gwałtownych womitach postaw bańkę dużą nad żołądkiem, ustaną prędko, potym przykładaj materace.
Item weźmi gałki Muszkatowej, korzenia Tormentilli, Tatarskiego ziela, Imbierum Gwoździków, Jałowcu, Pieprzu, każdego ileć się zda, utłucz, przydaj ośrodki chleba, uwarz w dobrym Winie, aby było jak kasza, obłoż tym żołądek.
Item ukroj
przypiekánego, y skorek Pomoráńczowych. Item Pumex zwyczáyny utrzyi ná subtelny pro- szek, weźmi go puł ćwierći łotá, przyday troche gałki Muszkátowey, day záżyć, powtorz ieżeli trzebá. Sposoby leczenia
Ieżeliby ze krwią womity były, ná ten czás upuśćić krwi z ręki, potym daway z lekka zátrzymuiące rzeczy.
Item w gwałtownych womitách postaw báńkę dużą nád żołądkiem, ustáną prędko, potym przykłáday máteráce.
Item weźmi gałki Muszkátowey, korzenia Tormentilli, Tátárskiego źiela, Imbierum Gwozdźikow, Jáłowcu, Pieprzu, káżdego ileć się zda, utłucz, przyday ośrodki chlebá, uwarz w dobrym Winie, áby było iák kásza, obłoż tym żołądek.
Item ukroy
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 142
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
gdy choroba przymusza, może być z wielkim skutkiem zażywana, aże serwatka nie zawsze być może, więc kto chce, może z niej przepalić wodkę w Maju i zachować do piwnice, albo: Weźmi wodki Podróżnikowej pół kwarty, namocz w niej te rzeczy, które masz wyżej opisane, i zażywaj tymże sposobem. o Womitach O Womitoriach, to jest o lekarstwach służących, na poruszenie onych.
Lekarstwa poruszające womity proste są te. Naprzód Rosół z masła z faski dawszy go łyżkę, lub więcej dla mocniejszych ciepło. Item Gryszpan utarty, dawszy go na koniec noża, kuperszlag, korzenie Ciemierzyce białej lub moczone, lub w proszku dane, Tution
gdy chorobá przymusza, może bydź z wielkim skutkiem záżywána, aże serwatka nie záwsze bydź może, więc kto chce, może z niey przepalić wodkę w Maiu y zachowáć do piwnice, álbo: Weźmi wodki Podrożnikowey puł kwárty, námocz w niey te rzeczy, ktore masz wyżey opisane, y záżyway tymże sposobem. o Womitách O Womitoryach, to iest o lekárstwách służących, ná poruszenie onych.
Lekárstwá poruszáiące womity proste są te. Naprzod Rosoł z másłá z faski dawszy go łyszkę, lub więcey dla mocnieyszych ćiepło. Item Gryszpan utárty, dawszy go ná koniec noża, kuperszlag, korzenie Ciemierzyce białey lub moczone, lub w proszku dane, Tution
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 233
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
