, oprócz Ameryki południowej, Afryki i Insuł należących do Azyj, to wszystko Geografowie redukują do części subpolarnej południowej. A najprzód prosto biorąc od promontorium bonae spei, Kafaryj Arrkyańskiej, przebywszy Ocean, jest Ziemia Papug nazwana, która w roku 1497. od Vascona Luzytańczyka znaleziona, i od wielości papug to imię wzięła.
Niżej wysep Azjatyckich Moluckich przebywszy Ocean wschodni ku polum, pokazują się brzegi Nowa Holandia nazwane. Carpentaria, albo ziemia końska. Blżej ekwatora, Nowa Gwinea. Dalej nowa Brytania. Już zbliżając ku Ameryce dokoła polarnych krajów Nowa Zeelandia, i Insuły Salomona. Niżej zaś Ameryki południowej biorąc od ziemi Magellańskiej, albo Chica, przebywszy ku polum
, oprocz Ameryki południowey, Afryki y Insuł náleżących do Azyi, to wszystko Geográfowie redukuią do części subpolárney południowey. A náyprzod prosto biorąc od promontorium bonae spei, Káffáryi Arrkyáńskiey, przebywszy Oceán, iest Ziemia Papug názwáná, ktorá w roku 1497. od Vásconá Luzytáńczyka ználeziona, y od wielości pápug to imię wzięłá.
Niżey wysep Azyátyckich Moluckich przebywszy Oceán wschodni ku polum, pokázuią się brzegi Nowá Hollandia názwáne. Carpentaria, álbo ziemiá końská. Blżey ekwátorá, Nowá Gwinea. Dáley nowá Brytánniá. Iuż zbliżáiąc ku Ameryce dokołá polárnych kráiow Nowá Zeelandia, y Insuły Sálomoná. Niżey záś Ameryki południowey biorąc od ziemi Mágelláńskiey, álbo Chicá, przebywszy ku polum
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: E2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
nie przyjdziesz linii z kądeś wyszedł, to jest do pierwszego Merydiana. P. Któryż jest pierwszy Merydian na tej i na innych Mapach? O. Idzie to według upodobania Geografów. Tak Geografowie Francuscy stosując się do woli Ludwika XIII. swego Króla naznaczają pierwszą linię Południową przez Wysep nazwany Fer albo Ferro, jednym z Wysep Kanaryiskich na zachodzie Europy leżących. Geografowie Holenderscy, pierwszą linią południową ciągną przez wysep Pic de Tenaryfe: to jest dwoma gradusami od Francuskiej odległą. Inni prowadzą Paryż, insi przez Londyn. Pospoliciej jednak przez wysep pomieniony Fer. P. Co to jest długość miejsca jakiego? O. Nic innego nie jest, tylko odległość
nie przyidziesz linii z kądeś wyszedł, to iest do pierwszego Merydiana. P. Ktoryż iest pierwszy Merydian na tey y na innych Mappach? O. Idzie to według upodobania Geografow. Tak Geografowie Francuscy stosuiąc się do woli Ludwika XIII. swego Krola naznaczaią pierwszą linię Południową przez Wysep nazwany Fer albo Ferro, iednym z Wysep Kanaryiskich na zachodzie Europy leżących. Geografowie Hollenderscy, pierwszą linią południową ciągną przez wysep Pic de Tenariffe: to iest dwoma gradusami od Francuskiey odległą. Inni prowadzą Paryż, insi przez Londyn. Pospoliciey iednak przez wysep pomieniony Fer. P. Co to iest długość mieysca iakiego? O. Nic innego nie iest, tylko odległość
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 14
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
której Francuzi ją wydarli nie dawnemi czasy, ale znowu Anglikom dostała się, i dotąd w ich ręku zostaje.
Iwika należy do Hiszpanii, to w niej jest osobliwsza, że wężów ani żadnych jadowitych bestii niema: a przeciwnym sposobem w Formenterze wyspie na południe Iwiki przyległej, pełno jest jadowitego gadu, dla czego ten wysep żadnych nie ma mieszkańców. P. Które są granice Hiszpanii? O. Te: Na Wschód Hiszpania ma A. Francją i ATLAS DZIECINNY.
B. Morze Wsrzodziemne. BB. Na Południe część Morza Wsrzodziemnego. C. Nie daleko Ciaśniny morskiej Gibraltar, jako i samę też Ciaśninę de Gibraltar, i CC. Część
ktorey Francuzi ią wydarli nie dawnemi czasy, ale znowu Anglikom dostała się, y dotąd w ich ręku zostaie.
Iwika należy do Hiszpanii, to w niey iest osobliwsza, że wężow ani żadnych iadowitych bestyi niema: a przeciwnym sposobem w Formenterze wyspie na południe Iwiki przyległey, pełno iest iadowitego gadu, dla czego ten wysep żadnych nie ma mieszkańcow. P. Ktore są granice Hiszpanii? O. Te: Na Wschod Hiszpania ma A. Francyą y ATLAS DZIECINNY.
B. Morze Wsrzodziemne. BB. Na Południe część Morza Wsrzodziemnego. C. Nie daleko Ciaśniny morskiey Gibraltar, iako y samę też Ciaśninę de Gibraltar, y CC. Część
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 35
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
¤. Alpes które dzielą Kraj Niemiecki od Włoskiego. ¤ Rees, albo Riesen-Geburg, które są między Śląskiem i Czechami. ¤ Góry Harc leżące między Niższą i Wyższą Saksonią. ¤ Vauge, albo Vogelsberg, albo inaczej Vosagus Salut, dzielą Alsacją od Lotaryngii. P. Są jakie Wyspy w Niemczech? O. Najznaczniejszy wysep jest przy Pomeranii na Bałtyckim morzu nazwany. h. Rugen. P. Są jakie jeziora znaczniejsze w Niemczech? O. Są te: ¤ Jezioro Konstancjeńskie albo Roden-See. ¤ Czyrnic w Karnioli, w którym woda na wiosnę wysycha, tak iż w lecie siano na nim pokosiwszy i zebrawszy, orać i jęczmień siać można
¤. Alpes ktore dzielą Kray Niemiecki od Włoskiego. ¤ Rées, albo Riesen-Gebürg, ktore są między Sląskiem y Czechami. ¤ Gory Hartz leżące między Niższą y Wyższą Saxonią. ¤ Vauge, albo Vogelsberg, albo inaczey Vosagus Salut, dzielą Alsacyą od Lotaryngii. P. Są iakie Wyspy w Niemczech? O. Nayznacznieyszy wysep iest przy Pomeranii na Baltyckim morzu nazwany. h. Rugen. P. Są iakie ieziora znacznieysze w Niemczech? O. Są te: ¤ Jezioro Konstancyeńskie albo Roden-See. ¤ Czirnitz w Karnioli, w ktorym woda na wiosnę wysycha, tak iż w lecie siano na nim pokosiwszy y zebrawszy, orać y ięczmień siać można
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 52
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
W Paryżu od pogaństwa cesarza wielkiego.
LXXV.
Właśnie się tam trafiło jechać Rugierowi, Kiedy ludzie pisali pisarze wojskowi. I spuścił się na ziemię, aby się dowiedział O wszytkiem, co to beło; zaczem mu powiedział Jeden, którego pytał, że to z Hiberniej I szkockiego królestwa i możnej Anglii I z okolicznych wysep ludzie się schodzili I chorągwie, mając iść w drogę, podnosili
LXXVI.
I skoroby się jedno wojska popisały, Że się do morza wszytkie ściągać zaraz miały, Gdzie armata czekała, żeby je i posła Cesarskiego przez wielki ocean przeniosła; Że Paryż oblężony i francuskie rzeczy W tej tylko same miały nadzieję odsieczy. „
W Paryżu od pogaństwa cesarza wielkiego.
LXXV.
Właśnie się tam trafiło jechać Rugierowi, Kiedy ludzie pisali pisarze wojskowi. I spuścił się na ziemię, aby się dowiedział O wszytkiem, co to beło; zaczem mu powiedział Jeden, którego pytał, że to z Hiberniej I szkockiego królestwa i możnej Angliej I z okolicznych wysep ludzie się schodzili I chorągwie, mając iść w drogę, podnosili
LXXVI.
I skoroby się jedno wojska popisały, Że się do morza wszytkie ściągać zaraz miały, Gdzie armata czekała, żeby je i posła Cesarskiego przez wielki ocean przeniosła; Że Paryż oblężony i francuskie rzeczy W tej tylko same miały nadzieję odsieczy. „
Skrót tekstu: ArKochOrlCz_I
Strona: 215
Tytuł:
Orland Szalony, cz. 1
Autor:
Ludovico Ariosto
Tłumacz:
Piotr Kochanowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1620
Data wydania (nie wcześniej niż):
1620
Data wydania (nie później niż):
1620
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1905
.
Czego nie mogli grabi uczynić mężnemu, To on zaś mógł uczynić łatwie z nich każdemu. Za dziesięciorgiem tylko cięciem albo mało Co więcej trzydzieści ich na placu zostało. Drudzy zatem poczęli na zad ustępować; On już chciał upłakaną dziewkę rozwięzować, Kiedy się wszczął nowy zgiełk i huk z drugiej strony, Którem beł wszytek wysep nagle napełniony.
LII.
Wtem, gdy tak w tamtej stronie Orland w onej dobie W kupę zebrane chłopstwo zabawiał na sobie, Na kilku miejscach żadnych nie nalazszy wstrętów, Irlandczycy na wyspę wysiedli z okrętów I lud po wszystkich brzegach bili bez litości I lub to okrucieństwu lub sprawiedliwości Przypisować, nikomu folgować nie chcieli I na
.
Czego nie mogli grabi uczynić mężnemu, To on zaś mógł uczynić łatwie z nich każdemu. Za dziesięciorgiem tylko cięciem albo mało Co więcej trzydzieści ich na placu zostało. Drudzy zatem poczęli na zad ustępować; On już chciał upłakaną dziewkę rozwięzować, Kiedy się wszczął nowy zgiełk i huk z drugiej strony, Kturem beł wszytek wysep nagle napełniony.
LII.
Wtem, gdy tak w tamtej stronie Orland w onej dobie W kupę zebrane chłopstwo zabawiał na sobie, Na kilku miejscach żadnych nie nalazszy wstrętów, Irlandczycy na wyspę wysiedli z okrętów I lud po wszystkich brzegach bili bez litości I lub to okrucieństwu lub sprawiedliwości Przypisować, nikomu folgować nie chcieli I na
Skrót tekstu: ArKochOrlCz_I
Strona: 239
Tytuł:
Orland Szalony, cz. 1
Autor:
Ludovico Ariosto
Tłumacz:
Piotr Kochanowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1620
Data wydania (nie wcześniej niż):
1620
Data wydania (nie później niż):
1620
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1905
Rozumiejąc, że kiedy w inszem miejscu wrzały Srogie boje, gdzie wojska w przykopie gorzały, Ta nie tak osadzona potężnie została I jego wielkiej sile wydołać nie miała; Król z bogatej Ardzille, Bambirak okrutny, I Baliwierz był przy niem, niecnota wierutny.
VII.
I Koryneus z Mulgi społem z Pruzjonem, Z królem wysep szczęśliwych, mężem doświadczonem, I Malabuferz, który w Fizanie bogatem I w krainach panuje, sławnych wiecznem latem, I wiele inszych panów i ludzi przebranych, Doświadczonych bojami i dobrze ubranych; Wiele też ladajakich i którzyby byli Tysiącem tarczy serca nie ubezpieczyli.
VIII.
Omylił się Agramant, który w tamtej stronie O jakiej
Rozumiejąc, że kiedy w inszem miejscu wrzały Srogie boje, gdzie wojska w przykopie gorzały, Ta nie tak osadzona potężnie została I jego wielkiej sile wydołać nie miała; Król z bogatej Ardzille, Bambirak okrutny, I Baliwierz był przy niem, niecnota wierutny.
VII.
I Koryneus z Mulgi społem z Pruzyonem, Z królem wysep szczęśliwych, mężem doświadczonem, I Malabuferz, który w Fizanie bogatem I w krainach panuje, sławnych wiecznem latem, I wiele inszych panów i ludzi przebranych, Doświadczonych bojami i dobrze ubranych; Wiele też ladajakich i którzyby byli Tysiącem tarczy serca nie ubezpieczyli.
VIII.
Omylił się Agramant, który w tamtej stronie O jakiej
Skrót tekstu: ArKochOrlCz_I
Strona: 332
Tytuł:
Orland Szalony, cz. 1
Autor:
Ludovico Ariosto
Tłumacz:
Piotr Kochanowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1620
Data wydania (nie wcześniej niż):
1620
Data wydania (nie później niż):
1620
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1905
niewiadome dotąd drogi odkrywają; Drudzy krążą Afrykę i bez żadnych tropów Tak długo naśladują ziemię Etiopów, Aż miną kres, skąd słońce do nas wóz kieruje, Kiedy koziorożcowe znaki zostawuje.
XXII.
I najdują już koniec cugu tak długiego, Przez który się dwie morza różne z omylnego Mniemania zdadzą, wszytkie wyspy przebiegają I bliskich wysep perskich, arabskich sięgają. Drudzy brzeg zostawują i lewy i prawy, Które się dwiema stały z Alcydowej sprawy, I okrągłego biegu słońca naśladują I nowy świat i nowe królestwa najdują.
XXIII.
Widzę świetny krzyż święty, widzę na zielone Brzegi wielkie cesarskie herby wystawione, Widzę jednych na straży okrętów stłuczonych, Drugich na zdobycz
niewiadome dotąd drogi odkrywają; Drudzy krążą Afrykę i bez żadnych tropów Tak długo naśladują ziemię Etyopów, Aż miną kres, skąd słońce do nas wóz kieruje, Kiedy koziorożcowe znaki zostawuje.
XXII.
I najdują już koniec cugu tak długiego, Przez który się dwie morza różne z omylnego Mniemania zdadzą, wszytkie wyspy przebiegają I blizkich wysep perskich, arabskich sięgają. Drudzy brzeg zostawują i lewy i prawy, Które się dwiema stały z Alcydowej sprawy, I okrągłego biegu słońca naśladują I nowy świat i nowe królestwa najdują.
XXIII.
Widzę świetny krzyż święty, widzę na zielone Brzegi wielkie cesarskie herby wystawione, Widzę jednych na straży okrętów stłuczonych, Drugich na zdobycz
Skrót tekstu: ArKochOrlCz_I
Strona: 336
Tytuł:
Orland Szalony, cz. 1
Autor:
Ludovico Ariosto
Tłumacz:
Piotr Kochanowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1620
Data wydania (nie wcześniej niż):
1620
Data wydania (nie później niż):
1620
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1905
Trzęsienie ziemi w Toskanie, w Lombardyj, Serrarz miasto prawie zupełnie obalone.
Powodzi w różnych krajach, osobliwie w Lugdunie, gdzie rzeka Rone, albo Rodanus zalała przedmieście Guillotiere. Oderwała wielką część skały jednej, ta zawaliwszy łoże, wody bieg zwróciła, tak dalece, że koła młyńskie wspak obracały się.
Na jednej z wysep Azores nazwanej Z. Michała, trzęsienie ziemi górę bardzo wysoką wywróciło.
1572 22 Stycznia, 12, 13, 14 Marca, 26 Kwietnia zorza północa.
Trzęsienie ziemi w Lauzanie, w Szwajcaryj, i w okolicy, jako też w Aigle, albo Alą, lub Aquilegia etc. znaczne było w wyższej Valezij.
Trzęsienie ziemi w Toskanie, w Lombardyi, Serrarz miasto prawie zupełnie obalone.
Powodzi w różnych kraiach, osobliwie w Lugdunie, gdzie rzeka Rhone, albo Rhodanus zalała przedmieście Guillotiere. Oderwała wielką część skały iedney, ta zawaliwszy łoże, wody bieg zwrociła, tak dalece, że koła młyńskie wspak obracały się.
Na iedney z wysep Azores nazwaney S. Michała, trzęsienie ziemi górę bardzo wysoką wywrociło.
1572 22 Stycznia, 12, 13, 14 Marca, 26 Kwietnia zorza pułnocna.
Trzęsienie ziemi w Lauzanie, w Szwaycaryi, y w okolicy, iako też w Aigle, albo Alą, lub Aquilegia etc. znaczne było w wyższey Valeziy.
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 87
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
w Geldryj, w Luksembourgu, w Frankfurcie nad Menem, w Westsalii na granicach Francuskich, w Mec, etc. to jest: ziemia na 360 mil tym trzęsieniem ziemi była wzruszona, i skułatana. Okręty w portach Holenderskich, i Zelandyj, były miotane bez najmniejszego wiatru.
W Sanksil nie daleko Mindano, jednej z wysep Silipińskich, ziemia niespodzianie podniosła się wyrzucając tak wiele popiołu, iż lękano się, aby nie zniszczyły całej wyspy. Teraz jest na tym miejscu góra. Na wyspie Mindano jest wiele gór ognistych.
1641 Trzęsienie w Laubach: Powodź rzeki Laubah, w której największe w całej Europie raki łowią się ; pięć raków wzdłuż położonych,
w Geldryi, w Luxembourgu, w Frankfurcie nad Menem, w Westsalii na granicach Francuskich, w Metz, etc. to iest: ziemia na 360 mil tym trzęsieniem ziemi była wzruszona, y skułatana. Okręty w portach Hollenderskich, y Zelandyi, były miotane bez naymnieyszego wiatru.
W Sanxil nie daleko Mindano, iedney z wysep Silipińskich, ziemia niespodzianie podniosła się wyrzucaiąc tak wiele popiołu, iż lękano się, aby nie zniszczyły całey wyspy. Teraz iest na tym mieyscu góra. Na wyspie Mindano iest wiele gór ognistych.
1641 Trzęsienie w Laubach: Powodź rzeki Laubah, w którey naywiększe w całey Europie raki łowią się ; pięć rakow wzdłuż położonych,
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 112
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
